Գլխավոր տեղեկություն
Տիպ
Որոշում
Ակտի տիպ
Հիմնական ակտ (10.04.2020-մինչ օրս)
Կարգավիճակ
Գործում է
Սկզբնաղբյուր
ՀՀՊՏ 2020.06.15/62(1617).1 Մաս 1 Հոդ.751.5
Ընդունող մարմին
Վճռաբեկ դատարան
Ընդունման ամսաթիվ
10.04.2020
Ստորագրող մարմին
Նախագահող
Ստորագրման ամսաթիվ
10.04.2020
Ուժի մեջ մտնելու ամսաթիվ
10.04.2020

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆ

 

ՎՃՌԱԲԵԿ ԴԱՏԱՐԱՆ

 

ՀՀ վերաքննիչ քաղաքացիական

դատարանի որոշում
Քաղաքացիական գործ թիվ ԵԱՆԴ/1224/02/16

Քաղաքացիական գործ թիվ ԵԱՆԴ/1224/02/16
2020 թ.

Նախագահող դատավոր՝ Լ. Գրիգորյան  

Դատավորներ՝

Գ. Խանդանյան

 

Հ. Ենոքյան

 

Ո Ր Ո Շ ՈՒ Մ

 

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԱՆՈՒՆԻՑ

 

Հայաստանի Հանրապետության վճռաբեկ դատարանի քաղաքացիական և վարչական պալատը (այսուհետ՝ Վճռաբեկ դատարան) հետևյալ կազմով`

 

նախագահող

Ռ. հակոբյան

զեկուցող

Ս. Անտոնյան

   

Վ. Ավանեսյան

Ա. Բարսեղյան

   

Մ. Դրմեյան

Ե. Խունդկարյան

 

 

Գ. հակոբյան

 

 

Տ. Պետրոսյան

   

Է. Սեդրակյան

   

Ն. Տավարացյան

 

2020 թվականի ապրիլի 10-ին

գրավոր ընթացակարգով քննելով Հռիփսիմե Սողոմոնյանի ներկայացուցիչ Ռաֆայել Սեփխանյանի վճռաբեկ բողոքը ՀՀ վերաքննիչ քաղաքացիական դատարանի 10.05.2018 թվականի որոշման դեմ` ըստ հայցի Հռիփսիմե Սողոմոնյանի ընդդեմ «Ֆասթ Կրեդիտ Կապիտալ» ՈՒՎԿ ՓԲԸ-ի (այսուհետ` Ընկերություն), երրորդ անձ ՀՀ արդարադատության նախարարության դատական ակտերի հարկադիր կատարումն ապահովող ծառայության (այսուհետ՝ Ծառայություն) Երևան քաղաքի Արաբկիր և Քանաքեռ-Զեյթուն բաժնի` գույքն արգելանքից հանելու պահանջի մասին,

 

Պ Ա Ր Զ Ե Ց

 

1. Գործի դատավարական նախապատմությունը

Դիմելով դատարան` Հռիփսիմե Սողոմոնյանը պահանջել է իրեն պատկանող` Երևանի Բակունցի 2-րդ նրբանցքի 2-րդ շենքի թիվ 6 բնակարանը հանել արգելանքից:

Երևանի Ավան և Նոր Նորք վարչական շրջանների ընդհանուր իրավասության դատարանի (դատավոր՝ Ա. Պետրոսյան) (այսուհետ՝ Դատարան) 09.11.2017 թվականի վճռով հայցը բավարարվել է:

ՀՀ վերաքննիչ քաղաքացիական դատարանի (այսուհետ՝ Վերաքննիչ դատարան) 10.05.2018 թվականի որոշմամբ Ընկերության վերաքննիչ բողոքը բավարարվել է` Դատարանի 09.11.2017 թվականի վճիռը բեկանվել և գործն ուղարկվել է Երևան քաղաքի առաջին ատյանի ընդհանուր իրավասության դատարան` նոր քննության:

Սույն գործով վճռաբեկ բողոք է ներկայացրել Հռիփսիմե Սողոմոնյանի ներկայացուցիչը:

Վճռաբեկ բողոքի պատասխան է ներկայացրել Ընկերությունը։

 

2. Վճռաբեկ բողոքի հիմքերը, հիմնավորումները և պահանջը

Սույն վճռաբեկ բողոքը քննվում է հետևյալ հիմքի սահմաններում ներքոհիշյալ հիմնավորումներով.

Վերաքննիչ դատարանը խախտել է ՀՀ Սահմանադրության 10-րդ, 60-րդ հոդվածները, «Մարդու իրավունքների և հիմնարար ազատությունների պաշտպանության մասին» եվրոպական կոնվենցիայի (այսուհետ` Կոնվենցիա) թիվ 1 Արձանագրության 1-ին հոդվածը, «Դատական ակտերի հարկադիր կատարման մասին» ՀՀ օրենքի 45-րդ հոդվածը, 17.06.1998 թվականին ընդունված, 01.01.1999 թվականին ուժի մեջ մտած և 09.04.2018 թվականին ուժը կորցրած ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 105-րդ հոդվածի 1-ին կետը և 144-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 4-րդ կետը:

Բողոք բերած անձը նշված պնդումը պատճառաբանել է հետևյալ փաստարկներով.

Վերաքննիչ դատարանն անտեսել է, որ օրինական ուժի մեջ մտած թիվ ՎԴ/1600/05/16 վարչական գործի դատական ակտով ապացուցված է, որ Երևան քաղաքի Նոր Նորքի 4-րդ միկրոշրջանի 2-րդ նրբանցքի 2-րդ շենքի թիվ 6 հասցեում գտնվող բնակարանը սեփականության իրավունքով պատկանում է Հռիփսիմե Սողոմոնյանին, հետևաբար 10.05.2018 թվականին Վերաքննիչ դատարանի կողմից կայացված դատական ակտով խախտվում է Հռիփսիմե Սողոմոնյանի սեփականության իրավունքը, որը սահմանադրորեն երաշխավորվող իրավունք է:

Վերաքննիչ դատարանն իր եզրահանգման մեջ նշել է, որ դատարանի կողմից 29.07.2015 թվականին արգելանք է կիրառվել Եղիշե Թորոսյանին պատկանող` Երևանի Բակունցի 2-րդ նրբանցքի 2-րդ շենքի թիվ 6 բնակարանի վրա, սակայն դատարանը բազմակողմանի և օբյեկտիվորեն չի ուսումնասիրել այն հանգամանքը, որ 29.07.2015 թվականի դրությամբ վիճելի գույքի նկատմամբ արգելանք կիրառված չի եղել, այլ որոշում է կայացվել արգելանք կիրառելու մասին:

Վերաքննիչ դատարանը բազմակողմանի և օբյեկտիվորեն չի ուսումնասիրել Ծառայության համապատասխան կատարողական վարույթի որոշումը, որով Ծառայության աշխատակցի պաշտոնական անփութության արդյունքում արգելանք է կիրառվել այլ անձին պատկանող գույքի նկատմամբ:

 

Վերոգրյալի հիման վրա բողոք բերած անձը պահանջել է բեկանել Վերաքննիչ դատարանի 10.05.2018 թվականի որոշումը և կայացնել նոր դատական ակտ, կամ բեկանել որոշումը և օրինական ուժ տալ Դատարանի 09.11.2017 թվականի վճռին:

 

2.1. Վճռաբեկ բողոքի պատասխանի հիմնավորումները

Սույն գործի փաստերից հետևում է, որ թիվ ԵԱՔԴ/3623/02/15 քաղաքացիական գործով կատարողական թերթի պահանջները կատարելու համար Ծառայությունը՝ որպես վարչական մարմին, պարտավոր էր հարուցել և կատարել համապատասխան կատարողական գործողություններ, մասնավորապես՝ արգելանք դնել պարտապանին սեփականության իրավունքով պատկանող վերը նշված գույքի վրա: Հետևաբար հարկադիր կատարողի գործողություններն իրավաչափ են:

 

3. Վճռաբեկ բողոքի քննության համար նշանակություն ունեցող փաստերը

Վճռաբեկ բողոքի քննության համար էական նշանակություն ունեն հետևյալ փաստերը.

1. Վաճառողներ` Եղիշե Թորոսյանի ու Էլլա Սողոմոնյանի և գնորդ` Հռիփսիմե Սողոմոնյանի միջև 27.07.2015 թվականին կնքել է և ՀՀ «Կենտրոն» նոտարական տարածքի նոտար Հայկուհի Հարությունյանի կողմից վավերացվել է (գրանցված է սեղանամատյանում 2196 համարով) անշարժ գույքի առուվաճառքի պայմանագիրը, համաձայն որի վաճառողը 26.000.000 ՀՀ դրամով վաճառել է, իսկ գնորդը, որպես սեփականություն ձեռք է բերել Երևան քաղաքի Նոր Նորքի 4-րդ միկրոշրջանի 2-րդ հատվածի 28-րդ շենքի թիվ 6 հասցեում գտնվող բնակարանը (հատոր 1-ին գ.թ. 10).

2. ՀՀ «Կենտրոն» նոտարական տարածքի նոտար Հայկուհի Հարությունյանը 08.04.2016 թվականի գրությամբ հայտնել է, որ 27.07.2015 թվականի թիվ 2196 առուվաճառքի պայմանագրում տեղի է ունեցել տեխնիկական վրիպակ, որի հետևանքով գնորդ Հռիփսիմե Սողոմոնյանի ազգանվան փոխարեն տպագրվել է Հռիփսիմե Սողոմոնյան, ինչպես նաև տեղեկացրել է, որ գնորդ Հռիփսիմե Սողոմոնյանը անձամբ ներկայացել է նոտարական գրասենյակ և ստորագրել առուվաճառքի պայմանագիրը (հատոր 1-ին գ.թ. 31).

3. Անշարժ գույքի նկատմամբ իրավունքների պետական գրանցման թիվ 30072015-01-0046 վկայականի համաձայն` Երևան քաղաքի Բակունցի 2-րդ նրբանցքի 2-րդ շենքի թիվ 6 բնակարանի նկատմամբ 30.07.2015 թվականին գրանցվել է Հռիփսիմե Սողոմոնյանի սեփականության իրավունքը` 27.07.2015 թվականի թիվ 2196 առուվաճառքի պայմանագրի հիման վրա (հատոր 1-ին գ.թ. 11).

4. ՀՀ կառավարությանն առընթեր անշարժ գույքի կադաստրի պետական կոմիտեի աշխատակազմի Երևանի տարածքային ստորաբաժանման (այսուհետ՝ Կադաստր) կողմից 17.11.2015 թվականին տրված թիվ ՄՏ-17112015-01-0089 միասնական տեղեկանքի համաձայն՝ Հռիփսիմե Սողոմոնյանին սեփականության իրավունքով պատկանող` Երևան քաղաքի Բակունցի 2-րդ նրբանցքի 2-րդ շենքի թիվ 6 բնակարանի նկատմամբ 11.08.2015 թվականին կիրառվել է արգելանք` Ե12000346794 հաղորդագրության, Ծառայության 07.08.2015 թվականի թիվ 01/04-08775/15 որոշման հիման վրա (հատոր 1-ին գ.թ. 12).

5. Երևան քաղաքի Արաբկիր և Քանաքեռ-Զեյթուն վարչական շրջանների ընդհանուր իրավասության դատարանի 29.07.2015 թվականի «Հայցն ապահովելու մասին» թիվ ԵԱՔԴ/3623/02/15 որոշմամբ Ընկերության միջնորդությունը բավարարվել է և 3.244.727,94 ՀՀ դրամ հայցագնի չափով արգելանք է դրվել պատասխանող Եղիշե Թորոսյանին պատկանող` Երևան քաղաքի Բակունցի 2-րդ նրբանցքի 2-րդ շենքի թիվ 6 բնակարանի կամ դրամական միջոցների նկատմամբ (հատոր 1-ին գ.թ. 38).

6. Կատարողական վարույթն ավարտելու մասին Ծառայության Երևան քաղաքի Արաբկիր և Քանաքեռ-Զեյթուն բաժնի հարկադիր կատարող Ս. Գաբրիելյանի 24.12.2015 թվականի որոշման համաձայն՝ հայցի ապահովման նպատակով հայցագնի` 3.244.727,94 ՀՀ դրամի չափով պատասխանող Եղիշե Նիկոլայի Թորոսյանին պատկանող` Երևան քաղաքի Բակունցի 2-րդ նրբանցքի 2-րդ շենքի թիվ 6 բնակարանի կամ դրամական միջոցների վրա արգելանք դնելու վերաբերյալ Երևան քաղաքի Արաբկիր և Քանաքեռ-Զեյթուն վարչական շրջանների ընդհանուր իրավասության դատարանի կողմից տրված թիվ ԵԱՔԴ/3623/02/15 կատարողական թերթի հիման վրա 07.08.2015 թվականին հարուցված թիվ 01231750 կատարողական վարույթով կատարողական գործողությունների ընթացքում արգելանք է կիրառվել Երևան քաղաքի Բակունցի 2-րդ նրբանցքի 2-րդ շենքի թիվ 6 բնակարանի նկատմամբ: Պարտապանի անվամբ դրամական միջոցներ չեն հայտնաբերվել, ինչպես նաև անհնար է եղել պարզել պարտապանի գտնվելու վայրը, որի նկատմամբ հայտարարվել է հետախուզում: Կատարողական գործողությունների ընթացքում պարզվել է, որ 30.07.2015 թվականին Հռիփսիմե Սողոմոնյանի կողմից Երևան քաղաքի Նոր Նորքի Բակունցի 2-րդ նրբանցքի 2-րդ շենքի թիվ 6 բնակարանի նկատմամբ իրավունքների պետական գրանցման միասնական մատյանում կատարվել է իրավունքի պետական գրանցում, և կատարողական վարույթն ավարտվել է (հատոր 1-ին գ.թ. 33).

7. «Datalex.am» պաշտոնական կայք էջում թիվ ՎԴ/1600/05/16 վարչական գործի վերաբերյալ զետեղված տեղեկատվության համաձայն` ՀՀ վարչական դատարանը, քննելով վարչական գործն ըստ հայցի Ընկերության ընդդեմ ՀՀ կառավարությանն առընթեր անշարժ գույքի կադաստրի պետական կոմիտեի, երրորդ անձինք Հռիփսիմե Սողոմոնյանի, Եղիշե Թորոսյանի` Երևան քաղաքի Բակունցի 2-րդ նրբանցքի 2-րդ շենքի բնակարան թիվ 6 հասցեում գտնվող անշարժ գույքի նկատմամբ 30.07.2015 թվականին կատարված պետական գրանցումն անվավեր ճանաչելու պահանջի մասին, 18.07.2016 թվականի վճռով հայցը մերժել է (հատոր 2-րդ գ.թ. 21-29).

7.1. ՀՀ վարչական վերաքննիչ դատարանի 14.03.2017 թվականի թիվ ՎԴ/1600/05/16 որոշմամբ վերաքննիչ բողոքը մերժվել է` թիվ ՎԴ/1600/05/16 վարչական գործով ՀՀ վարչական դատարանի 18.07.2016 թվականի վճիռը թողնվել է անփոփոխ (հատոր 2-րդ գ.թ. 30-39).

7.2. ՀՀ վճռաբեկ դատարանի 14.06.2017 թվականի թիվ ՎԴ/1600/05/16 որոշման համաձայն` թիվ ՎԴ/1600/05/16 վարչական գործով ՀՀ վարչական վերաքննիչ դատարանի 14.03.2017 թվականի որոշման դեմ Ընկերության ներկայացուցչի բերած վճռաբեկ բողոքը վարույթ ընդունելը մերժվել է (հատոր 2-րդ գ.թ. 10-13):

 

4. Վճռաբեկ դատարանի պատճառաբանությունները և եզրահանգումները

Վճռաբեկ դատարանն արձանագրում է, որ սույն գործով վճռաբեկ բողոքը վարույթ ընդունելը պայմանավորված է ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 394-րդ հոդվածի 1-ին մասի 1-ին կետով նախատեսված հիմքի առկայությամբ, այն է`բողոքում բարձրացված հարցի վերաբերյալ Վճռաբեկ դատարանի որոշումը կարող է էական նշանակություն ունենալ օրենքի և այլ նորմատիվ իրավական ակտերի միատեսակ կիրառության համար.

Վերոգրյալով պայմանավորված` Վճռաբեկ դատարանն անհրաժեշտ է համարում անդրադառնալ հետևյալ իրավական հարցադրմանը. արդյո՞ք գույքի նկատմամբ արգելանք կիրառված գործով դատավարական կողմ չհանդիսացող անձի գույքի նկատմամբ կիրառված սահմանափակումը բավարարում է գույքի նկատմամբ միջամտության համաչափության պահանջներին:

ՀՀ Սահմանադրության 10-րդ հոդվածի 1-ին մասի համաձայն` Հայաստանի Հանրապետությունում ճանաչվում և հավասարապես պաշտպանվում են սեփականության բոլոր ձևերը:

ՀՀ Սահմանադրության 60-րդ հոդվածի 1-ին մասի համաձայն` յուրաքանչյուր ոք ունի օրինական հիմքով ձեռք բերած սեփականությունն իր հայեցողությամբ տիրապետելու, օգտագործելու և տնօրինելու իրավունք:

Կոնվենցիայի թիվ 1 Արձանագրության 1-ին հոդվածի համաձայն` յուրաքանչյուր ֆիզիկական կամ իրավաբանական անձ ունի իր գույքից անարգել օգտվելու իրավունք (...):

«Դատական ակտերի հարկադիր կատարման մասին» ՀՀ օրենքի 45-րդ հոդվածի 1-ին մասի համաձայն՝ արգելանքի տակ գտնվող գույքի պատկանելիության վերաբերյալ վեճ ծագելու դեպքում շահագրգիռ անձն իրավունք ունի գույքն արգելանքից հանելու վերաբերյալ հայցով դիմել գույքի գտնվելու վայրի առաջին ատյանի դատարան։ Նույն հոդվածի 2-րդ մասի համաձայն՝ գույքն արգելանքից հանելու վերաբերյալ հայցը կարող է ներկայացնել ինչպես այդ գույքի սեփականատերը, այնպես էլ դրա օրինական տիրապետողը, իսկ նույն հոդվածի 3-րդ մասի համաձայն՝ գույքն արգելանքից հանելու վերաբերյալ հայցը ներկայացվում է ընդդեմ պարտապանի և (կամ) պահանջատիրոջ (...)։

ՀՀ քաղաքացիական օրենսգրքի 277-րդ հոդվածի համաձայն` սեփականատերն իրավունք ունի պահանջել վերացնելու իր իրավունքների ամեն մի խախտում, թեկուզև այդ խախտումները զուգորդված չեն եղել տիրապետումից զրկելու հետ: 

ՀՀ Սահմանադրության և Կոնվենցիայի վկայակոչված նորմերից հետևում է, որ սեփականության իրավունքի պաշտպանությունն իրականացվում է ինչպես սահմանադրաիրավական, այնպես էլ միջազգային-իրավական նորմերի ուժով: Վճռաբեկ դատարանը գտնում է, որ ՀՀ Սահմանադրության 60-րդ հոդվածում գործածվող «սեփականություն» եզրույթը մեկնաբանելիս պետք է ելակետ ընդունել և հաշվի առնել սեփականության իրավունքի պաշտպանության ոլորտում Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանի (այսուհետ` ՄԻԵԴ) իրավակիրառ պրակտիկան:

ՄԻԵԴ-ը Կոնվենցիայի թիվ 1 Արձանագրության 1-ին հոդվածի իմաստով «սեփականություն» հասկացությունը բնորոշել է ընդլայնված կերպով` օգտագործելով «օրինական սպասելիք» հասկացությունը: Մասնավորապես, ՄԻԵԴ-ը արձանագրել է, որ պահանջի իրավունքն ստանում է «սեփականություն» որակումն այն պահից, երբ անձն ունենում է «օրինական սպասելիք» իր իրավունքներն իրականացնելու համար (տե՛ս, Pressos Compania Naviera S.A. and others v. Belgium գործով ՄԻԵԴ 20.11.1995 թվականի վճիռը): Ըստ ՄԻԵԴ-ի իրավական դիրքորոշման` պահանջի իրավունքը Կոնվենցիայի թիվ 1 Արձանագրության 1-ին հոդվածի իմաստով կարող է ընկալվել որպես գույքային իրավունք, եթե բավարար չափով հիմնավորված է, որ այն կարող է իրավաբանորեն իրացվել (տե՛ս, Burdov v. Russia գործով ՄԻԵԴ 07.05.2002 թվականի վճիռը, 40-րդ կետ):

Մեկ այլ գործի շրջանակներում ՄԻԵԴ-ն արտահայտել է իրավական դիրքորոշում այն մասին, որ Կոնվենցիայի թիվ 1 Արձանագրության 1-ին հոդվածում կիրառվող «գույք» եզրույթը սահմանափակված չէ միայն ֆիզիկական իրերի նկատմամբ սեփականության իրավունքով. այն իր մեջ ընդգրկում է նաև ակտիվներ հանդիսացող որոշ այլ իրավունքներ ու շահեր, որոնցից է, օրինակ, պարտավորության գույքային ապահովման իրավունքը (տե՛ս, Gasus Dosier - Und Fördertechnik Gmbh v. The Netherlands գործով ՄԻԵԴ 23.02.1995 թվականի վճիռը, 53-րդ կետ):

Անդրադառնալով «Դատական ակտերի հարկադիր կատարման մասին» ՀՀ օրենքի 45-րդ հոդվածով սահմանված իրավադրույթների վերլուծությանը՝ ՀՀ վճռաբեկ դատարանը նախկին որոշումներից մեկում արտահայտել է այն իրավական դիրքորոշումը, որ նշված իրավական նորմով օրենսդիրն արգելանքի տակ գտնվող գույքի պատկանելիության վերաբերյալ վեճ ծագելու դեպքում շահագրգիռ անձանց համար սահմանել է իրավունք` գույքն արգելանքից հանելու վերաբերյալ հայցով դիմել գույքի գտնվելու վայրի առաջին ատյանի դատարան։ Ընդ որում, նշված հոդվածով ամրագրված իրավակարգավորումները նպատակաուղղված են երաշխավորելու թե՛ քաղաքացիական, թե՛ քրեական գործերի շրջանակներում արգելադրված գույքի սեփականատիրոջ կամ այլ օրինական տիրապետողի իրավունքների պաշտպանությունը տվյալ գործով վարույթի ավարտից հետո: Բացի այդ, «Դատական ակտերի հարկադիր կատարման մասին» ՀՀ օրենքի 45-րդ հոդվածի բովանդակությունից հետևում է, որ շահագրգիռ անձը պետք է արգելանքի տակ գտնվող գույքն արգելանքից հանելու վերաբերյալ հայցով դիմի գույքի գտնվելու վայրի առաջին ատյանի դատարան, և նշված հայցապահանջը պետք է քննվի քաղաքացիական դատավարության կարգով (տե՛ս, Տիգրան Ենոքյանն ընդդեմ պարտապան Սամվել Ստեփանյանի և պահանջատեր Լիլիա Ստեփանյանի թիվ ԿԴ1/0289/02/10 քաղաքացիական գործով ՀՀ վճռաբեկ դատարանի 01.07.2011 թվականի որոշումը):

Այսպիսով, Վճռաբեկ դատարանն արձանագրում է, որ «Դատական ակտերի հարկադիր կատարման մասին» ՀՀ օրենքի 45-րդ հոդվածով օրենսդիրը սահմանել է արգելանքի տակ գտնվող գույքը դատական կարգով արգելանքից հանելու իրավական կառուցակարգը, որը հանգում է հետևյալին.

1) անձը կարող է արգելանքի տակ գտնվող գույքն արգելանքից հանելու վերաբերյալ հայցով դիմել դատարան,

2) արգելանքի տակ գտնվող գույքն արգելանքից հանելու վերաբերյալ հայց կարող է ներկայացնել ինչպես այդ գույքի սեփականատերը կամ դրա օրինական տիրապետողը, այնպես էլ արգելանքի տակ գտնվող գույքն արգելանքից հանելու կապակցությամբ Կոնվենցիայի թիվ 1 Արձանագրության 1-ին հոդվածի իմաստով իրավական շահագրգռվածություն ունեցող ցանկացած անձ,

3) գույքն արգելանքից հանելու վերաբերյալ հայցը կարող է ներկայացվել ընդդեմ պարտապանի և (կամ) պահանջատիրոջ և ընդդատյա է գույքի գտնվելու վայրի ընդհանուր իրավասության առաջին ատյանի դատարանին:

ՀՀ վճռաբեկ դատարանը նախկին որոշումներից մեկում արտահայտել է այն իրավական դիրքորոշումը, որ արգելանքի տակ գտնվող գույքը դատական կարգով արգելանքից հանելու վերոգրյալ կառուցակարգը նպատակաուղղված է անձի գույքային իրավունքների և, հատկապես, սեփականության իրավունքի պաշտպանության ապահովմանը: Թեև գույքն արգելանքից հանելու վերաբերյալ հայցը բավարարելու իրավական հիմքերն օրենսդրորեն սահմանված չեն, սակայն ՀՀ վճռաբեկ դատարանի գնահատմամբ այդ հայցը ենթակա է բավարարման այն դեպքերում, երբ այս կամ այն գույքն արգելանքից հանելու վերաբերյալ հայցի հիման վրա հարուցված գործի քննությամբ հիմնավորվում է, որ գույքն արգելանքի վերցնելը խախտում է այդ գույքից անարգել օգտվելու՝ կոնվենցիոն իմաստով սեփականատիրոջ իրավունքը (տե՛ս, «Սեյվր» ՍՊԸ-ն ընդդեմ պարտապան Նշան Ալեքսանյանի թիվ ԵԿԴ/0169/02/15 քաղաքացիական գործով ՀՀ վճռաբեկ դատարանի 26.12.2016 թվականի որոշումը):

Այս առումով Վճռաբեկ դատարանն անհրաժեշտ է համարում մեջբերել Կոնվենցիայի թիվ 1 Արձանագրության 1-ին հոդվածով նախատեսված՝ գույքից անարգել օգտվելու իրավունքի նկատմամբ միջամտության թույլատրելի սահմանների վերաբերյալ ՄԻԵԴ-ի կողմից ձևավորված կայուն նախադեպային իրավունքը, որի համաձայն՝ գույքից անարգել օգտվելու միջամտությունը կարող է թույլատրելի համարվել հետևյալ պայմանների միաժամանակյա առկայության դեպքում.

1) միջամտությունը նախատեսված է օրենքով,

2) միջամտությունը բխում է հանրային շահից,

3) միջամտությունը բավարարում է համաչափության պահանջներին:

Այսպես, ըստ ՄԻԵԴ-ի` Կոնվենցիայի թիվ 1 Արձանագրության 1-ին հոդվածի առաջին և կարևորագույն պահանջն այն է, որ գույքից անարգել օգտվելու իրավունքի նկատմամբ հանրային իշխանության միջամտությունը պետք է հիմնված լինի օրենքի վրա. այս պահանջը բխում է ժողովրդավարական հասարակության հիմնարար սկզբունքներից մեկի՝ իրավունքի գերակայության էությունից (տե՛ս, The Former King of Greece and others v. Greece գործով ՄԻԵԴ 23.11.2000 թվականի վճիռը, 79-րդ կետ): Հետևաբար առաջին պայմանը ենթադրում է ոչ միայն ներպետական օրենսդրության շրջանակներում սեփականության իրավունքի տվյալ սահմանափակումը նախատեսող օրենքի առկայությունը, այլ նաև այդ օրենքի համապատասխանությունը իրավունքի գերակայության սկզբունքից բխող որոշակի որակական հատկանիշների (տե՛ս, James and Others v. The United Kingdom գործով ՄԻԵԴ-ի 21.02.1986 թվականի վճիռը, 67-րդ կետ):

Սեփականության իրավունքի իրականացման միջամտության իրավաչափության երկրորդ պայմանի համաձայն՝ այդ միջամտությունը պետք է հետապնդի իրավաչափ նպատակ` ելնելով ընդհանուր, հանրային շահից, որի գնահատման հարցում հանրային իշխանության մարմիններն օժտված են որոշակի հայեցողությամբ (տե՛ս, James and Others v. The United Kingdom գործով ՄԻԵԴ-ի 21.02.1986 թվականի վճիռը, 46-րդ կետ):

Սեփականության իրավունքի նկատմամբ միջամտության իրավաչափության երրորդ պայմանը նախատեսում է, որ միջամտությունը պետք է ապահովի արդարացի հավասարակշռություն հանրության ընդհանուր շահի և մարդու հիմնարար իրավունքների պաշտպանության պահանջների միջև (տե՛ս, Sporrong and Lönnroth v. Sweden գործով ՄԻԵԴ-ի 23.09.1982 թվականի վճիռը, 69-րդ կետ): Մասնավորապես, գույքից անարգել օգտվելու իրավունքի ցանկացած միջամտության դեպքում կիրառվող միջոցների և հետապնդվող նպատակների միջև պետք է գոյություն ունենա համաչափության որոշակի ողջամիտ հարաբերակցություն (տե՛ս, Scollo v. Italy գործով ՄԻԵԴ-ի 28.09.1995 թվականի վճիռը, 32-րդ կետ): ՄԻԵԴ-ի գնահատմամբ նման բարենպաստ հավասարակշռության հնարավոր չէ հասնել այն դեպքերում, երբ սեփականության իրավունքի միջամտության պատճառով սեփականատերն ստիպված է կրել անհամաչափ, ավելորդ և չափազանց մեծ ծանրություն (տե՛ս, The Former King of Greece and others v. Greece գործով ՄԻԵԴ-ի 23.11.2000 թվականի վճիռը, 89-րդ կետ):

 

Վճռաբեկ դատարանի իրավական դիրքորոշման կիրառումը սույն գործի փաստերի նկատմամբ.

Սույն գործի փաստերի համաձայն՝ վաճառողներ Եղիշե Թորոսյանի, Էլլա Սողոմոնյանի և գնորդ Հռիփսիմե Սողոմոնյանի միջև 27.07.2015 թվականին կնքվել է անշարժ գույքի առուվաճառքի պայմանագիրը, համաձայն որի` վաճառողը 26.000.000 ՀՀ դրամով վաճառել է, իսկ գնորդ Հռիփսիմե Սողոմոնյանը, որպես սեփականություն, ձեռք է բերել Երևան քաղաքի Նոր Նորքի 4-րդ միկրոշրջանի 2-րդ հատվածի 28-րդ շենքի թիվ 6 հասցեում գտնվող բնակարանը: Անշարժ գույքի նկատմամբ իրավունքների պետական գրանցման թիվ 30072015-01-0046 վկայականի համաձայն` 30.07.2015 թվականին գրանցվել է Հռիփսիմե Սողոմոնյանի սեփականության իրավունքը` 27.07.2015 թվականի թիվ 2196 առուվաճառքի պայմանագրի հիման վրա:

Երևան քաղաքի Արաբկիր և Քանաքեռ-Զեյթուն վարչական շրջանների ընդհանուր իրավասության դատարանի թիվ ԵԱՔԴ/3623/02/15 քաղաքացիական գործով ըստ հայցի Ընկերության ընդդեմ Եղիշե Թորոսյանի՝ գումարի բռնագանձման մասին 29.07.2015 թվականի «Հայցն ապահովելու մասին» որոշմամբ Ընկերության միջնորդությունը բավարարվել է և 3.244.727,94 ՀՀ դրամ հայցագնի չափով արգելանք է դրվել պատասխանող Եղիշե Թորոսյանին պատկանող` Երևան քաղաքի Բակունցի 2-րդ նրբանցքի 2-րդ շենքի թիվ 6 բնակարանի կամ դրամական միջոցների վրա:

Կադաստրի կողմից 17.11.2015 թվականին տրված թիվ ՄՏ-17112015-01-0089 միասնական տեղեկանքի համաձայն` Հռիփսիմե Սողոմոնյանին սեփականության իրավունքով պատկանող` Երևան քաղաքի Բակունցի 2-րդ նրբանցքի 2-րդ շենքի թիվ 6 բնակարանի նկատմամբ 11.08.2015 թվականին կիրառվել է արգելանք` Ե12000346794 հաղորդագրության, Ծառայության 07.08.2015 թվականի թիվ 01/04-08775/15 որոշման հիման վրա:

Կատարողական վարույթն ավարտելու մասին Ծառայության Երևան քաղաքի Արաբկիր և Քանաքեռ-Զեյթուն բաժնի հարկադիր կատարող Ս. Գաբրիելյանի 24.12.2015 թվականի որոշման համաձայն` Երևան քաղաքի Արաբկիր և Քանաքեռ-Զեյթուն վարչական շրջանների ընդհանուր իրավասության դատարանի կողմից տրված թիվ ԵԱՔԴ/3623/02/15 կատարողական թերթի հիման վրա 07.08.2015 թվականին հարուցված թիվ 01231750 կատարողական վարույթով կատարողական գործողությունների ընթացքում արգելանք է կիրառվել Երևան քաղաքի Բակունցի 2-րդ նրբանցքի 2-րդ շենքի թիվ 6 բնակարանի նկատմամբ: Պարտապանի անվամբ դրամական միջոցներ չեն հայտնաբերվել, ինչպես նաև անհնար է եղել պարզել պարտապանի գտնվելու վայրը, որի նկատմամբ հայտարարվել է հետախուզում: Կատարողական գործողությունների ընթացքում պարզվել է, որ 30.07.2015 թվականին Հռիփսիմե Սողոմոնյանի կողմից Երևան քաղաքի Նոր Նորքի Բակունցի 2-րդ նրբանցքի 2-րդ շենքի թիվ 6 բնակարանի նկատմամբ իրավունքների պետական գրանցման միասնական մատյանում կատարվել է իրավունքի պետական գրանցում, և կատարողական վարույթն ավարտվել է:
ՀՀ վարչական դատարանի օրինական ուժի մեջ մտած 18.07.2016 թվականի թիվ ՎԴ/1600/05/16 վարչական գործի վճռով Ընկերության հայցն ընդդեմ ՀՀ կառավարությանն առընթեր անշարժ գույքի կադաստրի պետական կոմիտեի, երրորդ անձինք Հռիփսիմե Սողոմոնյանի և Եղիշե Թորոսյանի՝ Երևան քաղաքի Նոր Նորքի Բակունցի 2-րդ նրբանցքի 2-րդ շենքի թիվ 6 հասցեում գտնվող անշարժ գույքի նկատմամբ 30.07.2015 թվականին անշարժ գույքի նկատմամբ կատարված պետական գրանցումն անվավեր ճանաչելու պահանջի մասին, մերժվել է:

Սույն գործով Դատարանը, բավարարելով հայցը, արձանագրել է, որ Հռիփսիմե Սողոմոնյանին սեփականության իրավունքով պատկանող` Երևան քաղաքի Բակունցի 2-րդ նրբանցքի 2-րդ շենքի թիվ 6 բնակարանի վրա դրված արգելանքը խախտում է հայցվորի սեփականության իրավունքը` նրան զրկելով իր հայեցողությամբ այն տիրապետելու, օգտագործելու և տնօրինելու իրավունքից: Նման պայմաններում դատարանը գտել է, որ անհրաժեշտ է արգելանքից հանել Հռիփսիմե Սողոմոնյանին սեփականության իրավունքով պատկանող բնակարանը

Վերաքննիչ դատարանը, բավարարելով Ընկերության վերաքննիչ բողոքը, պատճառաբանել է, որ Եղիշե Թորոսյանի և Հռիփսիմե Սողոմոնյանի միջև վիճելի գույքի առուվաճառքի պայմանագիրը կնքվել է 27.07.2015 թվականին, սակայն այդ ժամանակ Եղիշե Թորոսյանի սեփականության իրավունքը դեռևս վիճելի բնակարանի նկատմամբ չի դադարել, այլ նրա իրավունքը դադարել է 30.07.2015 թվականին, սկսած այն պահից, երբ այդ բնակարանի նկատմամբ պետական գրանցում է ստացել հայցվորի սեփականության իրավունքը, իսկ Երևան քաղաքի Արաբկիր և Քանաքեռ-Զեյթուն վարչական շրջանների ընդհանուր իրավասության դատարանի 29.07.2015 թվականի որոշմամբ արգելանք է դրվել Եղիշե Թորոսյանին այդ պահի դրությամբ պատկանող Երևանի Բակունցի 2-րդ նրբանցքի 2-րդ շենքի թիվ 6 բնակարանի վրա: Այսինքն`Հռիփսիմե Սողոմոնյանի սեփականության իրավունքը վիճելի բնակարանի նկատմամբ գրանցվել է այն պարագայում, երբ արդեն իսկ առկա է եղել վերը նշված դատարանի օրինական ուժի մեջ մտած որոշում` այդ բնակարանի վրա արգելանք կիրառելու մասին:

Մինչդեռ Վճռաբեկ դատարանը, ելնելով սույն որոշմամբ արտահայտված իրավական դիրքորոշումներից, արձանագրում է հետևյալը.

Հայցի ապահովման միջոց կիրառելու վերաբերյալ կատարողական վարույթ է հարուցվել 07.08.2015 թվականին և թիվ Ե12000346794 հաղորդագրության համաձայն` գույքի նկատմամբ արգելանքը Կադաստրում գրանցվել է 11.08.2015 թվականին: ՀՀ վարչական դատարանի օրինական ուժի մեջ մտած 18.07.2016 թվականի թիվ ՎԴ/1600/05/16 վարչական գործի վճռով մերժվել է Ընկերության հայցն ընդդեմ ՀՀ կառավարությանն առընթեր անշարժ գույքի կադաստրի պետական կոմիտեի, երրորդ անձինք Հռիփսիմե Սողոմոնյանի, Եղիշե Թորոսյանի` Երևան քաղաքի Բակունցի 2-րդ նրբանցքի 2-րդ շենքի թիվ 6 հասցեում գտնվող անշարժ գույքի նկատմամբ 30.07.2015 թվականին Հռիփսիմե Սողոմոնյանի անվամբ կատարված պետական գրանցումն անվավեր ճանաչելու պահանջի մասին: Հետևաբար Հռիփսիմե Սողոմոնյանին սեփականության իրավունքով պատկանող` Երևան քաղաքի Բակունցի 2-րդ նրբանցքի 2-րդ շենքի թիվ 6 բնակարանի վրա դրված արգելանքը խախտում է հայցվորի սեփականության իրավունքը` նրան զրկելով իր հայեցողությամբ այն տիրապետելու, օգտագործելու և տնօրինելու իրավունքից:

Այսպիսով, վճռաբեկ բողոքի հիմքի առկայությունը Վճռաբեկ դատարանը դիտում է բավարար` ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 390-րդ հոդվածի 2-րդ մասի ուժով Վերաքննիչ դատարանի որոշումը բեկանելու համար:

Միաժամանակ Վճռաբեկ դատարանը գտնում է, որ սույն գործով անհրաժեշտ է կիրառել ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 405-րդ հոդվածի 1-ին մասի 7-րդ կետով սահմանված՝ առաջին ատյանի դատարանի դատական ակտին օրինական ուժ տալու՝ Վճռաբեկ դատարանի լիազորությունը հետևյալ հիմնավորմամբ.

Կոնվենցիայի 6-րդ հոդվածի համաձայն՝ յուրաքանչյուր ոք ունի ողջամիտ ժամկետում իր գործի քննության իրավունք։ Սույն քաղաքացիական գործով վեճի լուծումն էական նշանակություն ունի գործին մասնակցող անձանց համար։ Վճռաբեկ դատարանը գտնում է, որ գործը ողջամիտ ժամկետում քննելը հանդիսանում է Կոնվենցիայի նույն հոդվածով ամրագրված անձի արդար դատաքննության իրավունքի տարր, հետևաբար գործի անհարկի ձգձգումները վտանգ են պարունակում նշված իրավունքի խախտման տեսանկյունից։ Տվյալ դեպքում, Վճռաբեկ դատարանի կողմից ստորադաս դատարանի դատական ակտին օրինական ուժ տալը բխում է արդարադատության արդյունավետության շահերից, քանի որ սույն գործով վերջնական դատական ակտ կայացնելու համար նոր հանգամանք հաստատելու անհրաժեշտությունը բացակայում է։

Առաջին ատյանի դատարանի վճռին օրինական ուժ տալիս Վճռաբեկ դատարանը հիմք է ընդունում սույն որոշման պատճառաբանությունները, ինչպես նաև գործի նոր քննության անհրաժեշտության բացակայությունը։

 

5. Վճռաբեկ դատարանի պատճառաբանությունները և եզրահանգումները դատական ծախսերի բաշխման վերաբերյալ

ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 101-րդ հոդվածի համաձայն՝ դատական ծախսերը կազմված են պետական տուրքից և գործի քննության հետ կապված այլ ծախսերից:

ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 109-րդ հոդվածի 1-ին մասի համաձայն՝ դատական ծախսերը գործին մասնակցող անձանց միջև բաշխվում են բավարարված հայցապահանջների չափին համամասնորեն:

ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 112-րդ հոդվածի 1-ին մասի համաձայն՝ Վերաքննիչ կամ Վճռաբեկ դատարան բողոք բերելու և բողոքի քննության հետ կապված դատական ծախսերը գործին մասնակցող անձանց միջև բաշխվում են [ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 10-րդ] գլխի կանոններին համապատասխան: Նույն հոդվածի 3-րդ մասի համաձայն՝ բողոքարկված դատական ակտը բեկանելու և փոփոխելու դեպքում վերաքննիչ կամ Վճռաբեկ դատարանը եզրափակիչ դատական ակտով գործին մասնակցող անձանց միջև վերաբաշխում է դատական ծախսերը`[ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 10-րդ] գլխի կանոնների համաձայն:

Սույն գործով նկատի ունենալով, որ վճռաբեկ բողոքի բավարարման արդյունքում ստորադաս դատարանի դատական ակտը ենթակա է բեկանման և օրինական ուժ է տրվում Դատարանի 09.11.2017 թվականի վճռին, Վճռաբեկ դատարանը, հիմք ընդունելով ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 109-րդ հոդվածի իրավակարգավորումը, գտնում է, որ Ընկերությունից հօգուտ Հռիփսիմե Սողոմոնյանի պետք է բռնագանձել 20.000 ՀՀ դրամ՝ որպես վճռաբեկ բողոքի համար նախապես վճարված պետական տուրքի հատուցման գումար։

 

Ելնելով վերոգրյալից և ղեկավարվելով ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 405-րդ, 406-րդ, 408-րդ հոդվածներով` Վճռաբեկ դատարանը

 

Ո Ր Ո Շ Ե Ց

 

1. Վճռաբեկ բողոքը բավարարել։ Բեկանել ՀՀ վերաքննիչ քաղաքացիական դատարանի 10.05.2018 թվականի որոշումը և օրինական ուժ տալ Երևանի Ավան և Նոր Նորք վարչական շրջանների ընդհանուր իրավասության դատարանի 09.11.2017 թվականի վճռին։

2. «Ֆասթ Կրեդիտ Կապիտալ» ՈՒՎԿ ՓԲԸ-ից հօգուտ Հռիփսիմե Սողոմոնյանի բռնագանձել 20.000 ՀՀ դրամ՝ որպես վճռաբեկ բողոքի համար նախապես վճարված պետական տուրքի հատուցման գումար։

3. Որոշումն օրինական ուժի մեջ է մտնում կայացման պահից, վերջնական է և ենթակա չէ բողոքարկման:

 

Նախագահող

Ռ. Հակոբյան

Զեկուցող

Ս. Անտոնյան
  Վ. Ավանեսյան
  Ա. Բարսեղյան
 

Մ. Դրմեյան

Ե. Խունդկարյան

  Գ. Հակոբյան
 

Տ. Պետրոսյան

 

Է. Սեդրակյան

  Ն. Տավարացյան

 

Հատուկ կարծիք

 

Հայաստանի Հանրապետության վճռաբեկ դատարանի քաղաքացիական և վարչական պալատի կողմից թիվ ԵԱՆԴ/1224/02/16 քաղաքացիական գործով 10.04.2020 թվականին կայացված որոշման պատճառաբանական և եզրափակիչ մասերի վերաբերյալ

 

10.04.2020 թվական

 

Հայաստանի Հանրապետության վճռաբեկ դատարանի քաղաքացիական և վարչական պալատը (այսուհետ` Վճռաբեկ դատարան), 2020 թվականի ապրիլի 10-ին գրավոր ընթացակարգով քննելով Հռիփսիմե Սողոմոնյանի ներկայացուցիչ Ռաֆայել Սեփխանյանի վճռաբեկ բողոքը ՀՀ վերաքննիչ քաղաքացիական դատարանի 10.05.2018 թվականի որոշման դեմ՝ ըստ հայցի Հռիփսիմե Սողոմոնյանի ընդդեմ «Ֆասթ Կրեդիտ Կապիտալ» ՈՒՎԿ ՓԲԸ-ի (այսուհետ` Ընկերություն), երրորդ անձ ՀՀ արդարադատության նախարարության դատական ակտերի հարկադիր կատարումն ապահովող ծառայության Երևան քաղաքի Արաբկիր և Քանաքեռ-Զեյթուն բաժնի (այսուհետ՝ Ծառայություն)` գույքն արգելանքից հանելու պահանջի մասին, Վճռաբեկ դատարանի դատավորների ընդհանուր թվի մեծամասնությամբ որոշել է վճռաբեկ բողոքը բավարարել, բեկանել ՀՀ վերաքննիչ քաղաքացիական դատարանի 10.05.2018 թվականի որոշումը և օրինական ուժ տալ Երևանի Ավան և Նոր Նորք վարչական շրջանների ընդհանուր իրավասության դատարանի 09.11.2017 թվականի վճռին:

Հայաստանի Հանրապետության վճռաբեկ դատարանի դատավոր Գ. Հակոբյանս, համաձայն չլինելով վերը նշված որոշման պատճառաբանական և եզրափակիչ մասերի վերաբերյալ Վճռաբեկ դատարանի դատավորների մեծամասնության կարծիքի հետ, ղեկավարվելով ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 27-րդ հոդվածի 9-րդ և 10-րդ մասերով, շարադրում եմ իմ հատուկ կարծիքն այդ մասերի վերաբերյալ:

 

1. Գործի դատավարական նախապատմությունը

Դիմելով դատարան՝ Հռիփսիմե Սողոմոնյանը պահանջել է իրեն պատկանող` Երևանի Բակունցի 2-րդ նրբանցքի 2-րդ շենքի թիվ 6 բնակարանը հանել արգելանքից:

Երևանի Ավան և Նոր Նորք վարչական շրջանների ընդհանուր իրավասության դատարանի (դատավոր՝ Ա. Պետրոսյան) (այսուհետ՝ Դատարան) 09.11.2017 թվականի վճռով հայցը բավարարվել է:

ՀՀ վերաքննիչ քաղաքացիական դատարանի (այսուհետ՝ Վերաքննիչ դատարան) 10.05.2018 թվականի որոշմամբ Ընկերության վերաքննիչ բողոքը բավարարվել է` Դատարանի 09.11.2017 թվականի վճիռը բեկանվել է, և գործն ուղարկվել է Երևան քաղաքի առաջին ատյանի ընդհանուր իրավասության դատարան` նոր քննության:

Սույն գործով վճռաբեկ բողոք է ներկայացրել Հռիփսիմե Սողոմոնյանի ներկայացուցիչը:

Վճռաբեկ բողոքի պատասխան է ներկայացրել Ընկերությունը։

 

2. Վճռաբեկ դատարանը որպես վճռաբեկ բողոքի հիմքեր, հիմնավորումներ և պահանջ նշել է հետևյալը.

«Վերաքննիչ դատարանը խախտել է ՀՀ Սահմանադրության 10-րդ, 60-րդ հոդվածները, «Մարդու իրավունքների և հիմնարար ազատությունների պաշտպանության մասին» եվրոպական կոնվենցիայի (այսուհետ` Կոնվենցիա) թիվ 1 Արձանագրության 1-ին հոդվածը, «Դատական ակտերի հարկադիր կատարման մասին» ՀՀ օրենքի 45-րդ հոդվածը, 17.06.1998 թվականին ընդունված, 01.01.1999 թվականին ուժի մեջ մտած և 09.04.2018 թվականին ուժը կորցրած ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 105-րդ հոդվածի 1-ին կետը և 144-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 4-րդ կետը»:

Բողոք բերած անձը նշված պնդումը պատճառաբանել է հետևյալ փաստարկներով.

«Վերաքննիչ դատարանն անտեսել է, որ օրինական ուժի մեջ մտած թիվ ՎԴ/1600/05/16 վարչական գործի դատական ակտով ապացուցված է, որ Երևան քաղաքի Նոր Նորքի 4-րդ միկրոշրջանի 2-րդ նրբանցքի 2-րդ շենքի թիվ 6 հասցեում գտնվող բնակարանը սեփականության իրավունքով պատկանում է Հռիփսիմե Սողոմոնյանին, հետևաբար 10.05.2018 թվականին Վերաքննիչ դատարանի կողմից կայացված դատական ակտով խախտվում է Հռիփսիմե Սողոմոնյանի սեփականության իրավունքը, որը սահմանադրորեն երաշխավորվող իրավունք է:

Վերաքննիչ դատարանն իր եզրահանգման մեջ նշել է, որ դատարանի կողմից 29.07.2015 թվականին արգելանք է կիրառվել Եղիշե Թորոսյանին պատկանող` Երևանի Բակունցի 2-րդ նրբանցքի 2-րդ շենքի թիվ 6 բնակարանի վրա, սակայն դատարանը բազմակողմանի և օբյեկտիվորեն չի ուսումնասիրել այն հանգամանքը, որ 29.07.2015 թվականի դրությամբ վիճելի գույքի նկատմամբ արգելանք կիրառված չի եղել, այլ որոշում է կայացվել արգելանք կիրառելու մասին:

Վերաքննիչ դատարանը բազմակողմանի և օբյեկտիվորեն չի ուսումնասիրել Ծառայության համապատասխան կատարողական վարույթի որոշումը, որով Ծառայության աշխատակցի պաշտոնական անփութության արդյունքում արգելանք է կիրառվել այլ անձին պատկանող գույքի նկատմամբ: Վերոգրյալի հիման վրա բողոք բերած անձը պահանջել է բեկանել Վերաքննիչ դատարանի 10.05.2018 թվականի որոշումը և կայացնել նոր դատական ակտ, կամ բեկանել որոշումը և օրինական ուժ տալ Դատարանի 09.11.2017 թվականի վճռին»:

 

2.1 Վճռաբեկ դատարանը որպես վճռաբեկ բողոքի պատասխանի հիմնավորումներ նշել է հետևյալը.

«Սույն գործի փաստերից հետևում է, որ թիվ ԵԱՔԴ/3623/02/15 քաղաքացիական գործով կատարողական թերթի պահանջները կատարելու համար Ծառայությունը՝ որպես վարչական մարմին, պարտավոր էր հարուցել և կատարել համապատասխան կատարողական գործողություններ, մասնավորապես՝ արգելանք դնել պարտապանին սեփականության իրավունքով պատկանող վերը նշված գույքի վրա: Հետևաբար հարկադիր կատարողի գործողություններն իրավաչափ են»:

 

3. Վճռաբեկ դատարանը որպես վճռաբեկ բողոքի քննության համար նշանակություն ունեցող փաստեր նշել է հետևյալը.

«1. Վաճառողներ` Եղիշե Թորոսյանի ու Էլլա Սողոմոնյանի և գնորդ` Հռիփսիմե Սողոմոնյանի միջև 27.07.2015 թվականին կնքել է և ՀՀ «Կենտրոն» նոտարական տարածքի նոտար Հայկուհի Հարությունյանի կողմից վավերացվել է (գրանցված է սեղանամատյանում 2196 համարով) անշարժ գույքի առուվաճառքի պայմանագիրը, համաձայն որի վաճառողը 26.000.000 ՀՀ դրամով վաճառել է, իսկ գնորդը, որպես սեփականություն ձեռք է բերել Երևան քաղաքի Նոր Նորքի 4-րդ միկրոշրջանի 2-րդ հատվածի 28-րդ շենքի թիվ 6 հասցեում գտնվող բնակարանը (հատոր 1-ին գ.թ. 10).

2. ՀՀ «Կենտրոն» նոտարական տարածքի նոտար Հայկուհի Հարությունյանը 08.04.2016 թվականի գրությամբ հայտնել է, որ 27.07.2015 թվականի թիվ 2196 առուվաճառքի պայմանագրում տեղի է ունեցել տեխնիկական վրիպակ, որի հետևանքով գնորդ Հռիփսիմե Սողոմոնյանի ազգանվան փոխարեն տպագրվել է Հռիփսիմե Սողոմոնյան, ինչպես նաև տեղեկացրել է, որ գնորդ Հռիփսիմե Սողոմոնյանը անձամբ ներկայացել է նոտարական գրասենյակ և ստորագրել առուվաճառքի պայմանագիրը (հատոր 1-ին գ.թ. 31).

3. Անշարժ գույքի նկատմամբ իրավունքների պետական գրանցման թիվ 30072015-01-0046 վկայականի համաձայն` Երևան քաղաքի Բակունցի 2-րդ նրբանցքի 2-րդ շենքի թիվ 6 բնակարանի նկատմամբ 30.07.2015 թվականին գրանցվել է Հռիփսիմե Սողոմոնյանի սեփականության իրավունքը` 27.07.2015 թվականի թիվ 2196 առուվաճառքի պայմանագրի հիման վրա (հատոր 1-ին գ.թ. 11).

4. ՀՀ կառավարությանն առընթեր անշարժ գույքի կադաստրի պետական կոմիտեի աշխատակազմի Երևանի տարածքային ստորաբաժանման (այսուհետ՝ Կադաստր) կողմից 17.11.2015 թվականին տրված թիվ ՄՏ-17112015-01-0089 միասնական տեղեկանքի համաձայն՝ Հռիփսիմե Սողոմոնյանին սեփականության իրավունքով պատկանող` Երևան քաղաքի Բակունցի 2-րդ նրբանցքի 2-րդ շենքի թիվ 6 բնակարանի նկատմամբ 11.08.2015 թվականին կիրառվել է արգելանք` Ե12000346794 հաղորդագրության, Ծառայության 07.08.2015 թվականի թիվ 01/04-08775/15 որոշման հիման վրա (հատոր 1-ին գ.թ. 12).

5. Երևան քաղաքի Արաբկիր և Քանաքեռ-Զեյթուն վարչական շրջանների ընդհանուր իրավասության դատարանի 29.07.2015 թվականի «Հայցն ապահովելու մասին» թիվ ԵԱՔԴ/3623/02/15 որոշմամբ Ընկերության միջնորդությունը բավարարվել է և 3.244.727,94 ՀՀ դրամ հայցագնի չափով արգելանք է դրվել պատասխանող Եղիշե Թորոսյանին պատկանող Երևան քաղաքի Բակունցի 2-րդ նրբանցքի 2-րդ շենքի թիվ 6 բնակարանի կամ դրամական միջոցների նկատմամբ (հատոր 1-ին գ.թ. 38).

6. Կատարողական վարույթն ավարտելու մասին Ծառայության Երևան քաղաքի Արաբկիր և Քանաքեռ-Զեյթուն բաժնի հարկադիր կատարող Ս. Գաբրիելյանի 24.12.2015 թվականի որոշման համաձայն՝ հայցի ապահովման նպատակով հայցագնի` 3.244.727,94 ՀՀ դրամի չափով պատասխանող Եղիշե Նիկոլայի Թորոսյանին պատկանող` Երևան քաղաքի Բակունցի 2-րդ նրբանցքի 2-րդ շենքի թիվ 6 բնակարանի կամ դրամական միջոցների վրա արգելանք դնելու վերաբերյալ Երևան քաղաքի Արաբկիր և Քանաքեռ-Զեյթուն վարչական շրջանների ընդհանուր իրավասության դատարանի կողմից տրված թիվ ԵԱՔԴ/3623/02/15 կատարողական թերթի հիման վրա 07.08.2015 թվականին հարուցված թիվ 01231750 կատարողական վարույթով կատարողական գործողությունների ընթացքում արգելանք է կիրառվել Երևան քաղաքի Բակունցի 2-րդ նրբանցքի 2-րդ շենքի թիվ 6 բնակարանի նկատմամբ: Պարտապանի անվամբ դրամական միջոցներ չեն հայտնաբերվել, ինչպես նաև անհնար է եղել պարզել պարտապանի գտնվելու վայրը, որի նկատմամբ հայտարարվել է հետախուզում: Կատարողական գործողությունների ընթացքում պարզվել է, որ 30.07.2015 թվականին Հռիփսիմե Սողոմոնյանի կողմից Երևան քաղաքի Նոր Նորքի Բակունցի 2-րդ նրբանցքի 2-րդ շենքի թիվ 6 բնակարանի նկատմամբ իրավունքների պետական գրանցման միասնական մատյանում կատարվել է իրավունքի պետական գրանցում, և կատարողական վարույթն ավարտվել է (հատոր 1-ին գ.թ. 33).

7. «Datalex.am» պաշտոնական կայք էջում թիվ ՎԴ/1600/05/16 վարչական գործի վերաբերյալ զետեղված տեղեկատվության համաձայն` ՀՀ վարչական դատարանը, քննելով վարչական գործն ըստ հայցի Ընկերության ընդդեմ ՀՀ կառավարությանն առընթեր անշարժ գույքի կադաստրի պետական կոմիտեի, երրորդ անձինք Հռիփսիմե Սողոմոնյանի, Եղիշե Թորոսյանի` Երևան քաղաքի Բակունցի 2-րդ նրբանցքի 2-րդ շենքի բնակարան թիվ 6 հասցեում գտնվող անշարժ գույքի նկատմամբ 30.07.2015 թվականին կատարված պետական գրանցումն անվավեր ճանաչելու պահանջի մասին, 18.07.2016 թվականի վճռով հայցը մերժել է (հատոր 2-րդ գ.թ. 21-29).

7.1. ՀՀ վարչական վերաքննիչ դատարանի 14.03.2017 թվականի թիվ ՎԴ/1600/05/16 որոշմամբ վերաքննիչ բողոքը մերժվել է` թիվ ՎԴ/1600/05/16 վարչական գործով ՀՀ վարչական դատարանի 18.07.2016 թվականի վճիռը թողնվել է անփոփոխ (հատոր 2-րդ գ.թ. 30-39).

7.2. ՀՀ վճռաբեկ դատարանի 14.06.2017 թվականի թիվ ՎԴ/1600/05/16 որոշման համաձայն` թիվ ՎԴ/1600/05/16 վարչական գործով ՀՀ վարչական վերաքննիչ դատարանի 14.03.2017 թվականի որոշման դեմ Ընկերության ներկայացուցչի բերած վճռաբեկ բողոքը վարույթ ընդունելը մերժվել է (հատոր 2-րդ գ.թ. 10-13)»:

 

4. Վճռաբեկ դատարանը որպես Վճռաբեկ դատարանի պատճառաբանություններ և եզրահանգումներ նշել է հետևյալը.

«Վճռաբեկ դատարանն արձանագրում է, որ սույն գործով վճռաբեկ բողոքը վարույթ ընդունելը պայմանավորված է ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 394-րդ հոդվածի 1-ին մասի 1-ին կետով նախատեսված հիմքի առկայությամբ, այն է`բողոքում բարձրացված հարցի վերաբերյալ Վճռաբեկ դատարանի որոշումը կարող է էական նշանակություն ունենալ օրենքի և այլ նորմատիվ իրավական ակտերի միատեսակ կիրառության համար.

Վերոգրյալով պայմանավորված` Վճռաբեկ դատարանն անհրաժեշտ է համարում անդրադառնալ հետևյալ իրավական հարցադրմանը. արդյո՞ք գույքի նկատմամբ արգելանք կիրառված գործով դատավարական կողմ չհանդիսացող անձի գույքի նկատմամբ կիրառված սահմանափակումը բավարարում է գույքի նկատմամբ միջամտության համաչափության պահանջներին:

ՀՀ Սահմանադրության 10-րդ հոդվածի 1-ին մասի համաձայն` Հայաստանի Հանրապետությունում ճանաչվում և հավասարապես պաշտպանվում են սեփականության բոլոր ձևերը:

ՀՀ Սահմանադրության 60-րդ հոդվածի 1-ին մասի համաձայն` յուրաքանչյուր ոք ունի օրինական հիմքով ձեռք բերած սեփականությունն իր հայեցողությամբ տիրապետելու, օգտագործելու և տնօրինելու իրավունք:

Կոնվենցիայի թիվ 1 Արձանագրության 1-ին հոդվածի համաձայն` յուրաքանչյուր ֆիզիկական կամ իրավաբանական անձ ունի իր գույքից անարգել օգտվելու իրավունք (...):

 «Դատական ակտերի հարկադիր կատարման մասին» ՀՀ օրենքի 45-րդ հոդվածի 1-ին մասի համաձայն՝ արգելանքի տակ գտնվող գույքի պատկանելիության վերաբերյալ վեճ ծագելու դեպքում շահագրգիռ անձն իրավունք ունի գույքն արգելանքից հանելու վերաբերյալ հայցով դիմել գույքի գտնվելու վայրի առաջին ատյանի դատարան։ Նույն հոդվածի 2-րդ մասի համաձայն՝ գույքն արգելանքից հանելու վերաբերյալ հայցը կարող է ներկայացնել ինչպես այդ գույքի սեփականատերը, այնպես էլ դրա օրինական տիրապետողը, իսկ նույն հոդվածի 3-րդ մասի համաձայն՝ գույքն արգելանքից հանելու վերաբերյալ հայցը ներկայացվում է ընդդեմ պարտապանի և (կամ) պահանջատիրոջ (...)։

ՀՀ քաղաքացիական օրենսգրքի 277-րդ հոդվածի համաձայն` սեփականատերն իրավունք ունի պահանջել վերացնելու իր իրավունքների ամեն մի խախտում, թեկուզև այդ խախտումները զուգորդված չեն եղել տիրապետումից զրկելու հետ: 

ՀՀ Սահմանադրության և Կոնվենցիայի վկայակոչված նորմերից հետևում է, որ սեփականության իրավունքի պաշտպանությունն իրականացվում է ինչպես սահմանադրաիրավական, այնպես էլ միջազգային-իրավական նորմերի ուժով: Վճռաբեկ դատարանը գտնում է, որ ՀՀ Սահմանադրության 60-րդ հոդվածում գործածվող «սեփականություն» եզրույթը մեկնաբանելիս պետք է ելակետ ընդունել և հաշվի առնել սեփականության իրավունքի պաշտպանության ոլորտում Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանի (այսուհետ` ՄԻԵԴ) իրավակիրառ պրակտիկան:

ՄԻԵԴ-ը Կոնվենցիայի թիվ 1 Արձանագրության 1-ին հոդվածի իմաստով «սեփականություն» հասկացությունը բնորոշել է ընդլայնված կերպով` օգտագործելով «օրինական սպասելիք» հասկացությունը: Մասնավորապես, ՄԻԵԴ-ը արձանագրել է, որ պահանջի իրավունքն ստանում է «սեփականություն» որակումն այն պահից, երբ անձն ունենում է «օրինական սպասելիք» իր իրավունքներն իրականացնելու համար (տե՛ս, Pressos Compania Naviera S.A. and others v. Belgium գործով ՄԻԵԴ 20.11.1995 թվականի վճիռը): Ըստ ՄԻԵԴ-ի իրավական դիրքորոշման` պահանջի իրավունքը Կոնվենցիայի թիվ 1 Արձանագրության 1-ին հոդվածի իմաստով կարող է ընկալվել որպես գույքային իրավունք, եթե բավարար չափով հիմնավորված է, որ այն կարող է իրավաբանորեն իրացվել (տե՛ս, Burdov v. Russia գործով ՄԻԵԴ 07.05.2002 թվականի վճիռը, 40-րդ կետ):

Մեկ այլ գործի շրջանակներում ՄԻԵԴ-ն արտահայտել է իրավական դիրքորոշում այն մասին, որ Կոնվենցիայի թիվ 1 Արձանագրության 1-ին հոդվածում կիրառվող «գույք» եզրույթը սահմանափակված չէ միայն ֆիզիկական իրերի նկատմամբ սեփականության իրավունքով. այն իր մեջ ընդգրկում է նաև ակտիվներ հանդիսացող որոշ այլ իրավունքներ ու շահեր, որոնցից է, օրինակ, պարտավորության գույքային ապահովման իրավունքը (տե՛ս, Gasus Dosier - Und Fördertechnik Gmbh v. The Netherlands գործով ՄԻԵԴ 23.02.1995 թվականի վճիռը, 53-րդ կետ):

Անդրադառնալով «Դատական ակտերի հարկադիր կատարման մասին» ՀՀ օրենքի 45-րդ հոդվածով սահմանված իրավադրույթների վերլուծությանը՝ ՀՀ վճռաբեկ դատարանը նախկին որոշումներից մեկում արտահայտել է այն իրավական դիրքորոշումը, որ նշված իրավական նորմով օրենսդիրն արգելանքի տակ գտնվող գույքի պատկանելիության վերաբերյալ վեճ ծագելու դեպքում շահագրգիռ անձանց համար սահմանել է իրավունք` գույքն արգելանքից հանելու վերաբերյալ հայցով դիմել գույքի գտնվելու վայրի առաջին ատյանի դատարան։ Ընդ որում, նշված հոդվածով ամրագրված իրավակարգավորումները նպատակաուղղված են երաշխավորելու թե՛ քաղաքացիական, թե՛ քրեական գործերի շրջանակներում արգելադրված գույքի սեփականատիրոջ կամ այլ օրինական տիրապետողի իրավունքների պաշտպանությունը տվյալ գործով վարույթի ավարտից հետո: Բացի այդ, «Դատական ակտերի հարկադիր կատարման մասին» ՀՀ օրենքի 45-րդ հոդվածի բովանդակությունից հետևում է, որ շահագրգիռ անձը պետք է արգելանքի տակ գտնվող գույքն արգելանքից հանելու վերաբերյալ հայցով դիմի գույքի գտնվելու վայրի առաջին ատյանի դատարան, և նշված հայցապահանջը պետք է քննվի քաղաքացիական դատավարության կարգով (տե՛ս, Տիգրան Ենոքյանն ընդդեմ պարտապան Սամվել Ստեփանյանի և պահանջատեր Լիլիա Ստեփանյանի թիվ ԿԴ1/0289/02/10 քաղաքացիական գործով ՀՀ վճռաբեկ դատարանի 01.07.2011 թվականի որոշումը):

Այսպիսով, Վճռաբեկ դատարանն արձանագրում է, որ «Դատական ակտերի հարկադիր կատարման մասին» ՀՀ օրենքի 45-րդ հոդվածով օրենսդիրը սահմանել է արգելանքի տակ գտնվող գույքը դատական կարգով արգելանքից հանելու իրավական կառուցակարգը, որը հանգում է հետևյալին.

1) անձը կարող է արգելանքի տակ գտնվող գույքն արգելանքից հանելու վերաբերյալ հայցով դիմել դատարան,

2) արգելանքի տակ գտնվող գույքն արգելանքից հանելու վերաբերյալ հայց կարող է ներկայացնել ինչպես այդ գույքի սեփականատերը կամ դրա օրինական տիրապետողը, այնպես էլ արգելանքի տակ գտնվող գույքն արգելանքից հանելու կապակցությամբ Կոնվենցիայի թիվ 1 Արձանագրության 1-ին հոդվածի իմաստով իրավական շահագրգռվածություն ունեցող ցանկացած անձ,

3) գույքն արգելանքից հանելու վերաբերյալ հայցը կարող է ներկայացվել ընդդեմ պարտապանի և (կամ) պահանջատիրոջ և ընդդատյա է գույքի գտնվելու վայրի ընդհանուր իրավասության առաջին ատյանի դատարանին:

ՀՀ վճռաբեկ դատարանը նախկին որոշումներից մեկում արտահայտել է այն իրավական դիրքորոշումը, որ արգելանքի տակ գտնվող գույքը դատական կարգով արգելանքից հանելու վերոգրյալ կառուցակարգը նպատակաուղղված է անձի գույքային իրավունքների և, հատկապես, սեփականության իրավունքի պաշտպանության ապահովմանը: Թեև գույքն արգելանքից հանելու վերաբերյալ հայցը բավարարելու իրավական հիմքերն օրենսդրորեն սահմանված չեն, սակայն ՀՀ վճռաբեկ դատարանի գնահատմամբ այդ հայցը ենթակա է բավարարման այն դեպքերում, երբ այս կամ այն գույքն արգելանքից հանելու վերաբերյալ հայցի հիման վրա հարուցված գործի քննությամբ հիմնավորվում է, որ գույքն արգելանքի վերցնելը խախտում է այդ գույքից անարգել օգտվելու՝ կոնվենցիոն իմաստով սեփականատիրոջ իրավունքը (տե՛ս, «Սեյվր» ՍՊԸ-ն ընդդեմ պարտապան Նշան Ալեքսանյանի թիվ ԵԿԴ/0169/02/15 քաղաքացիական գործով ՀՀ վճռաբեկ դատարանի 26.12.2016 թվականի որոշումը):

Այս առումով Վճռաբեկ դատարանն անհրաժեշտ է համարում մեջբերել Կոնվենցիայի թիվ 1 Արձանագրության 1-ին հոդվածով նախատեսված՝ գույքից անարգել օգտվելու իրավունքի նկատմամբ միջամտության թույլատրելի սահմանների վերաբերյալ ՄԻԵԴ-ի կողմից ձևավորված կայուն նախադեպային իրավունքը, որի համաձայն՝ գույքից անարգել օգտվելու միջամտությունը կարող է թույլատրելի համարվել հետևյալ պայմանների միաժամանակյա առկայության դեպքում.

1) միջամտությունը նախատեսված է օրենքով,

2) միջամտությունը բխում է հանրային շահից,

3) միջամտությունը բավարարում է համաչափության պահանջներին:

Այսպես, ըստ ՄԻԵԴ-ի` Կոնվենցիայի թիվ 1 Արձանագրության 1-ին հոդվածի առաջին և կարևորագույն պահանջն այն է, որ գույքից անարգել օգտվելու իրավունքի նկատմամբ հանրային իշխանության միջամտությունը պետք է հիմնված լինի օրենքի վրա. այս պահանջը բխում է ժողովրդավարական հասարակության հիմնարար սկզբունքներից մեկի՝ իրավունքի գերակայության էությունից (տե՛ս, The Former King of Greece and others v. Greece գործով ՄԻԵԴ 23.11.2000 թվականի վճիռը, 79-րդ կետ): Հետևաբար առաջին պայմանը ենթադրում է ոչ միայն ներպետական օրենսդրության շրջանակներում սեփականության իրավունքի տվյալ սահմանափակումը նախատեսող օրենքի առկայությունը, այլ նաև այդ օրենքի համապատասխանությունը իրավունքի գերակայության սկզբունքից բխող որոշակի որակական հատկանիշների (տե՛ս, James and Others v. The United Kingdom գործով ՄԻԵԴ-ի 21.02.1986 թվականի վճիռը, 67-րդ կետ):

Սեփականության իրավունքի իրականացման միջամտության իրավաչափության երկրորդ պայմանի համաձայն՝ այդ միջամտությունը պետք է հետապնդի իրավաչափ նպատակ` ելնելով ընդհանուր, հանրային շահից, որի գնահատման հարցում հանրային իշխանության մարմիններն օժտված են որոշակի հայեցողությամբ (տե՛ս, James and Others v. The United Kingdom գործով ՄԻԵԴ-ի 21.02.1986 թվականի վճիռը, 46-րդ կետ):

Սեփականության իրավունքի նկատմամբ միջամտության իրավաչափության երրորդ պայմանը նախատեսում է, որ միջամտությունը պետք է ապահովի արդարացի հավասարակշռություն հանրության ընդհանուր շահի և մարդու հիմնարար իրավունքների պաշտպանության պահանջների միջև (տե՛ս, Sporrong and Lönnroth v. Sweden գործով ՄԻԵԴ-ի 23.09.1982 թվականի վճիռը, 69-րդ կետ): Մասնավորապես, գույքից անարգել օգտվելու իրավունքի ցանկացած միջամտության դեպքում կիրառվող միջոցների և հետապնդվող նպատակների միջև պետք է գոյություն ունենա համաչափության որոշակի ողջամիտ հարաբերակցություն (տե՛ս, Scollo v. Italy գործով ՄԻԵԴ-ի 28.09.1995 թվականի վճիռը, 32-րդ կետ): ՄԻԵԴ-ի գնահատմամբ նման բարենպաստ հավասարակշռության հնարավոր չէ հասնել այն դեպքերում, երբ սեփականության իրավունքի միջամտության պատճառով սեփականատերն ստիպված է կրել անհամաչափ, ավելորդ և չափազանց մեծ ծանրություն (տե՛ս, The Former King of Greece and others v. Greece գործով ՄԻԵԴ-ի 23.11.2000 թվականի վճիռը, 89-րդ կետ):

 

Վճռաբեկ դատարանի իրավական դիրքորոշման կիրառումը սույն գործի փաստերի նկատմամբ.

Սույն գործի փաստերի համաձայն՝ վաճառողներ Եղիշե Թորոսյանի, Էլլա Սողոմոնյանի և գնորդ Հռիփսիմե Սողոմոնյանի միջև 27.07.2015 թվականին կնքվել է անշարժ գույքի առուվաճառքի պայմանագիրը, համաձայն որի` վաճառողը 26.000.000 ՀՀ դրամով վաճառել է, իսկ գնորդ Հռիփսիմե Սողոմոնյանը, որպես սեփականություն, ձեռք է բերել Երևան քաղաքի Նոր Նորքի 4-րդ միկրոշրջանի 2-րդ հատվածի 28-րդ շենքի թիվ 6 հասցեում գտնվող բնակարանը: Անշարժ գույքի նկատմամբ իրավունքների պետական գրանցման թիվ 30072015-01-0046 վկայականի համաձայն` 30.07.2015 թվականին գրանցվել է Հռիփսիմե Սողոմոնյանի սեփականության իրավունքը` 27.07.2015 թվականի թիվ 2196 առուվաճառքի պայմանագրի հիման վրա:

Երևան քաղաքի Արաբկիր և Քանաքեռ-Զեյթուն վարչական շրջանների ընդհանուր իրավասության դատարանի թիվ ԵԱՔԴ/3623/02/15 քաղաքացիական գործով ըստ հայցի Ընկերության ընդդեմ Եղիշե Թորոսյանի՝ գումարի բռնագանձման մասին 29.07.2015 թվականի «Հայցն ապահովելու մասին» որոշմամբ Ընկերության միջնորդությունը բավարարվել է և 3.244.727,94 ՀՀ դրամ հայցագնի չափով արգելանք է դրվել պատասխանող Եղիշե Թորոսյանին պատկանող` Երևան քաղաքի Բակունցի 2-րդ նրբանցքի 2-րդ շենքի թիվ 6 բնակարանի կամ դրամական միջոցների վրա:

Կադաստրի կողմից 17.11.2015 թվականին տրված թիվ ՄՏ-17112015-01-0089 միասնական տեղեկանքի համաձայն` Հռիփսիմե Սողոմոնյանին սեփականության իրավունքով պատկանող` Երևան քաղաքի Բակունցի 2-րդ նրբանցքի 2-րդ շենքի թիվ 6 բնակարանի նկատմամբ 11.08.2015 թվականին կիրառվել է արգելանք` Ե12000346794 հաղորդագրության, Ծառայության 07.08.2015 թվականի թիվ 01/04-08775/15 որոշման հիման վրա:

Կատարողական վարույթն ավարտելու մասին Ծառայության Երևան քաղաքի Արաբկիր և Քանաքեռ-Զեյթուն բաժնի հարկադիր կատարող Ս. Գաբրիելյանի 24.12.2015 թվականի որոշման համաձայն` Երևան քաղաքի Արաբկիր և Քանաքեռ-Զեյթուն վարչական շրջանների ընդհանուր իրավասության դատարանի կողմից տրված թիվ ԵԱՔԴ/3623/02/15 կատարողական թերթի հիման վրա 07.08.2015 թվականին հարուցված թիվ 01231750 կատարողական վարույթով կատարողական գործողությունների ընթացքում արգելանք է կիրառվել Երևան քաղաքի Բակունցի 2-րդ նրբանցքի 2-րդ շենքի թիվ 6 բնակարանի նկատմամբ: Պարտապանի անվամբ դրամական միջոցներ չեն հայտնաբերվել, ինչպես նաև անհնար է եղել պարզել պարտապանի գտնվելու վայրը, որի նկատմամբ հայտարարվել է հետախուզում: Կատարողական գործողությունների ընթացքում պարզվել է, որ 30.07.2015 թվականին Հռիփսիմե Սողոմոնյանի կողմից Երևան քաղաքի Նոր Նորքի Բակունցի 2-րդ նրբանցքի 2-րդ շենքի թիվ 6 բնակարանի նկատմամբ իրավունքների պետական գրանցման միասնական մատյանում կատարվել է իրավունքի պետական գրանցում, և կատարողական վարույթն ավարտվել է: ՀՀ վարչական դատարանի օրինական ուժի մեջ մտած 18.07.2016 թվականի թիվ ՎԴ/1600/05/16 վարչական գործի վճռով Ընկերության հայցն ընդդեմ ՀՀ կառավարությանն առընթեր անշարժ գույքի կադաստրի պետական կոմիտեի, երրորդ անձինք Հռիփսիմե Սողոմոնյանի և Եղիշե Թորոսյանի՝ Երևան քաղաքի Նոր Նորքի Բակունցի 2-րդ նրբանցքի 2-րդ շենքի թիվ 6 հասցեում գտնվող անշարժ գույքի նկատմամբ 30.07.2015 թվականին անշարժ գույքի նկատմամբ կատարված պետական գրանցումն անվավեր ճանաչելու պահանջի մասին, մերժվել է:

Սույն գործով Դատարանը, բավարարելով հայցը, արձանագրել է, որ Հռիփսիմե Սողոմոնյանին սեփականության իրավունքով պատկանող` Երևան քաղաքի Բակունցի 2-րդ նրբանցքի 2-րդ շենքի թիվ 6 բնակարանի վրա դրված արգելանքը խախտում է հայցվորի սեփականության իրավունքը` նրան զրկելով իր հայեցողությամբ այն տիրապետելու, օգտագործելու և տնօրինելու իրավունքից: Նման պայմաններում դատարանը գտել է, որ անհրաժեշտ է արգելանքից հանել Հռիփսիմե Սողոմոնյանին սեփականության իրավունքով պատկանող բնակարանը

Վերաքննիչ դատարանը, բավարարելով Ընկերության վերաքննիչ բողոքը, պատճառաբանել է, որ Եղիշե Թորոսյանի և Հռիփսիմե Սողոմոնյանի միջև վիճելի գույքի առուվաճառքի պայմանագիրը կնքվել է 27.07.2015 թվականին, սակայն այդ ժամանակ Եղիշե Թորոսյանի սեփականության իրավունքը դեռևս վիճելի բնակարանի նկատմամբ չի դադարել, այլ նրա իրավունքը դադարել է 30.07.2015 թվականին, սկսած այն պահից, երբ այդ բնակարանի նկատմամբ պետական գրանցում է ստացել հայցվորի սեփականության իրավունքը, իսկ Երևան քաղաքի Արաբկիր և Քանաքեռ-Զեյթուն վարչական շրջանների ընդհանուր իրավասության դատարանի 29.07.2015 թվականի որոշմամբ արգելանք է դրվել Եղիշե Թորոսյանին այդ պահի դրությամբ պատկանող Երևանի Բակունցի 2-րդ նրբանցքի 2-րդ շենքի թիվ 6 բնակարանի վրա: Այսինքն`Հռիփսիմե Սողոմոնյանի սեփականության իրավունքը վիճելի բնակարանի նկատմամբ գրանցվել է այն պարագայում, երբ արդեն իսկ առկա է եղել վերը նշված դատարանի օրինական ուժի մեջ մտած որոշում` այդ բնակարանի վրա արգելանք կիրառելու մասին:

Մինչդեռ Վճռաբեկ դատարանը, ելնելով սույն որոշմամբ արտահայտված իրավական դիրքորոշումներից, արձանագրում է հետևյալը.

Հայցի ապահովման միջոց կիրառելու վերաբերյալ կատարողական վարույթ է հարուցվել 07.08.2015 թվականին և թիվ Ե12000346794 հաղորդագրության համաձայն` գույքի նկատմամբ արգելանքը Կադաստրում գրանցվել է 11.08.2015 թվականին: ՀՀ վարչական դատարանի օրինական ուժի մեջ մտած 18.07.2016 թվականի թիվ ՎԴ/1600/05/16 վարչական գործի վճռով մերժվել է Ընկերության հայցն ընդդեմ ՀՀ կառավարությանն առընթեր անշարժ գույքի կադաստրի պետական կոմիտեի, երրորդ անձինք Հռիփսիմե Սողոմոնյանի, Եղիշե Թորոսյանի` Երևան քաղաքի Բակունցի 2-րդ նրբանցքի 2-րդ շենքի թիվ 6 հասցեում գտնվող անշարժ գույքի նկատմամբ 30.07.2015 թվականին Հռիփսիմե Սողոմոնյանի անվամբ կատարված պետական գրանցումն անվավեր ճանաչելու պահանջի մասին: Հետևաբար Հռիփսիմե Սողոմոնյանին սեփականության իրավունքով պատկանող` Երևան քաղաքի Բակունցի 2-րդ նրբանցքի 2-րդ շենքի թիվ 6 բնակարանի վրա դրված արգելանքը խախտում է հայցվորի սեփականության իրավունքը` նրան զրկելով իր հայեցողությամբ այն տիրապետելու, օգտագործելու և տնօրինելու իրավունքից:

Այսպիսով, վճռաբեկ բողոքի հիմքի առկայությունը Վճռաբեկ դատարանը դիտում է բավարար` ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 390-րդ հոդվածի 2-րդ մասի ուժով Վերաքննիչ դատարանի որոշումը բեկանելու համար:

Միաժամանակ Վճռաբեկ դատարանը գտնում է, որ սույն գործով անհրաժեշտ է կիրառել ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 405-րդ հոդվածի 1-ին մասի 7-րդ կետով սահմանված՝ առաջին ատյանի դատարանի դատական ակտին օրինական ուժ տալու՝ Վճռաբեկ դատարանի լիազորությունը հետևյալ հիմնավորմամբ.

Կոնվենցիայի 6-րդ հոդվածի համաձայն՝ յուրաքանչյուր ոք ունի ողջամիտ ժամկետում իր գործի քննության իրավունք։ Սույն քաղաքացիական գործով վեճի լուծումն էական նշանակություն ունի գործին մասնակցող անձանց համար։ Վճռաբեկ դատարանը գտնում է, որ գործը ողջամիտ ժամկետում քննելը հանդիսանում է Կոնվենցիայի նույն հոդվածով ամրագրված անձի արդար դատաքննության իրավունքի տարր, հետևաբար գործի անհարկի ձգձգումները վտանգ են պարունակում նշված իրավունքի խախտման տեսանկյունից։ Տվյալ դեպքում, Վճռաբեկ դատարանի կողմից ստորադաս դատարանի դատական ակտին օրինական ուժ տալը բխում է արդարադատության արդյունավետության շահերից, քանի որ սույն գործով վերջնական դատական ակտ կայացնելու համար նոր հանգամանք հաստատելու անհրաժեշտությունը բացակայում է։

Առաջին ատյանի դատարանի վճռին օրինական ուժ տալիս Վճռաբեկ դատարանը հիմք է ընդունում սույն որոշման պատճառաբանությունները, ինչպես նաև գործի նոր քննության անհրաժեշտության բացակայությունը»։

 

Վճռաբեկ դատարանի դատավոր Գ. Հակոբյանս, համաձայն չլինելով վերը նշված որոշման պատճառաբանական և եզրափակիչ մասերում Վճռաբեկ դատարանի դատավորների մեծամասնության կողմից արտահայտված կարծիքի հետ, շարադրում եմ իմ հատուկ կարծիքը դրանց վերաբերյալ:

 

Այսպես`

Հռիփսիմե Սողոմոնյանը հայցադիմում է ներկայացրել դատարան՝ պահանջելով իրեն պատկանող` Երևանի Բակունցի 2-րդ նրբանցքի 2-րդ շենքի թիվ 6 բնակարանը հանել արգելանքից։

Հայցի փաստական հիմքում Հռիփսիմե Սողոմոնյանը դրել է այն, որ վերը նշված բնակարանը ձեռք է բերել 27.07.2015 թվականին կնքված առուվաճառքի պայմանագրով, նշված պայմանագրից բխող իրավունքը 30.07.2015 թվականին գրանցել է Կադաստրի համապատասխան ստորաբաժանումում, մինչդեռ Ծառայության 07.08.2015 թվականի որոշման հիման վրա իր բնակարանի նկատմամբ 11.08.2015 թվականին կադաստրի կողմից կիրառվել է արգելանք։ Դիմել է Ծառայությանը՝ արգելանքը հանելու խնդրանքով, սակայն ստացել է մերժում։

Հայցի իրավական հիմքում Հռիփսիմե Սողոմոնյանը դրել է ՀՀ քաղաքացիական օրենսգրքի 163-րդ և 346-րդ հոդվածները, ՀՀ Սահմանադրության 31-րդ հոդվածը, ինչպես նաև «Դատական ակտերի հարկադիր կատարման մասին» ՀՀ օրենքի 45-րդ հոդվածը:

Վճռաբեկ դատարանի որոշման մեջ վկայակոչված վերը նշված պատճառաբանություններով Դատարանը հայցը բավարարել է, իսկ Վերաքննիչ դատարանը Դատարանի 09.11.2017 թվականի վճիռը բեկանել է և գործն ուղարկել է նոր քննության։

Այժմ Վճռաբեկ դատարանը, պատճառաբանելով, որ՝

1) հայցի ապահովման միջոց կիրառելու վերաբերյալ կատարողական վարույթը հարուցվել է 07.08.2015 թվականին,

2) գույքի նկատմամբ արգելանքը Կադաստրում գրանցվել է 11.08.2015 թվականին,

3) ՀՀ վարչական դատարանի օրինական ուժի մեջ մտած 18.07.2016 թվականի թիվ ՎԴ/1600/05/16 վարչական գործի վճռով մերժվել է Ընկերության հայցն ընդդեմ ՀՀ կառավարությանն առընթեր անշարժ գույքի կադաստրի պետական կոմիտեի, երրորդ անձինք Հռիփսիմե Սողոմոնյանի, Եղիշե Թորոսյանի` Երևան քաղաքի Բակունցի 2-րդ նրբանցքի 2-րդ շենքի թիվ 6 հասցեում գտնվող անշարժ գույքի նկատմամբ 30.07.2015 թվականին Հռիփսիմե Սողոմոնյանի անվամբ կատարված պետական գրանցումն անվավեր ճանաչելու պահանջի մասին,

որոշմամբ արտահայտված վերը նշված իրավական դիրքորոշումներից ելնելով՝ եզրակացրել է, որ Հռիփսիմե Սողոմոնյանին սեփականության իրավունքով պատկանող` Երևան քաղաքի Բակունցի 2-րդ նրբանցքի 2-րդ շենքի թիվ 6 բնակարանի վրա դրված արգելանքը խախտում է նրա սեփականության իրավունքը` վերջինիս զրկելով իր հայեցողությամբ այն տիրապետելու, օգտագործելու և տնօրինելու իրավունքից:

 

Համաձայն ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 406-րդ հոդվածի 5-րդ մասի 8-րդ կետի՝ բողոքի քննության արդյունքներով կայացված Վճռաբեկ դատարանի որոշման մեջ նշվում են դատական ակտը բեկանելիս այն շարժառիթները, որոնցով Վճռաբեկ դատարանը չի համաձայնվել այդ ակտը կայացրած դատարանի հետևությունների հետ։

Ինչպես արդեն իսկ վերը նշվեց, Վերաքննիչ դատարանի դատական ակտը Վճռաբեկ դատարանը բեկանել է բացառապես վերը նշված թվով 3 շարժառիթներով: Անդրադառնալով թիվ 1 և թիվ 2 շարժառիթներին՝ գտնում եմ, որ դրանք չէին կարող բավարար հիմք հանդիսանալ Վերաքննիչ դատարանի դատական ակտը բեկանելու համար հետևյալ պատճառաբանությամբ:

Տվյալ դեպքում Վճռաբեկ դատարանը դատական ակտը բեկանելիս ղեկավարվել է հայցադիմումը դատարան ներկայացնելու ժամանակ գործած խմբագրությամբ «Դատական ակտերի հարկադիր կատարման մասին» ՀՀ օրենքի (այսուհետ՝ նաև Օրենք) 45-րդ հոդվածով՝ նկատի ունենալով, որ բնակարանի վրա դրված արգելանքը խախտում է Հռիփսիմե Սողոմոնյանի՝ նույն որոշման մեջ վկայակոչված ՀՀ Սահմանադրությամբ, Կոնվենցիայով, ՀՀ քաղաքացիական օրենսգրքով և ՄԻԵԴ-ի համապատասխան դիրքորոշումներում ամրագրված սեփականության իրավունքը:

«Նորմատիվ իրավական ակտերի մասին» ՀՀ օրենքի 14-րդ հոդվածի 1-ին մասի համաձայն՝ օրենսդրական ակտերը կարող են ունենալ ընդհանուր և հատուկ մասեր: Տվյալ դեպքում օրենսդրական ակտի ընդհանուր մասը կազմող նորմերը նախորդում են հատուկ մասը կազմող նորմերին: Ընդհանուր և հատուկ մասերում ընդգրկվում են օրենսդրական ակտի բովանդակությամբ համասեռ գլուխները, բաժինները (…):

Նույն հոդվածի 4-րդ մասի համաձայն՝ օրենսդրական ակտերում բովանդակությամբ համասեռ հոդվածները միավորվում են գլուխներում (…)։

Նույն հոդվածի 10-րդ մասի համաձայն՝ (…) Բաժիններն ու գլուխները ունենում են վերնագրեր, որոնք պետք է համապատասխանեն դրանց բովանդակությանը (…):

«Նորմատիվ իրավական ակտերի մասին» ՀՀ օրենքի 41-րդ հոդվածի 1-ին մասի համաձայն՝ նորմատիվ իրավական ակտի նորմը մեկնաբանվում է` հաշվի առնելով նորմատիվ իրավական ակտն ընդունելիս այն ընդունող մարմնի նպատակը՝ ելնելով դրանում պարունակվող բառերի և արտահայտությունների տառացի նշանակությունից, ամբողջ հոդվածի, գլխի, բաժնի կարգավորման համատեքստից, այն նորմատիվ իրավական ակտի դրույթներից, ի կատարումն որի ընդունվել է այդ ակտը, տվյալ նորմատիվ իրավական ակտով սահմանված սկզբունքներից, իսկ այդպիսի սկզբունքներ սահմանված չլինելու դեպքում` տվյալ իրավահարաբերությունը կարգավորող իրավունքի ճյուղի սկզբունքներից:

Օրենքի 45-րդ հոդվածի 1-ին և 2-րդ կետերի համաձայն՝ արգելանքի տակ գտնվող գույքի պատկանելության վերաբերյալ վեճ ծագելու դեպքում շահագրգիռ անձն իրավունք ունի գույքն արգելանքից հանելու վերաբերյալ հայցով դիմել գույքի գտնվելու վայրի առաջին ատյանի դատարան: Գույքն արգելանքից հանելու վերաբերյալ հայցը կարող է ներկայացնել ինչպես այդ գույքի սեփականատերը, այնպես էլ դրա օրինական տիրապետողը:

Նշված հոդվածն ընդգրկված է Օրենքի՝ «Պարտապանի գույքի վրա բռնագանձում տարածելը» վերնագիրը կրող 5-րդ գլխում, որը մանրամասն կարգավորում է Օրենքի 5-րդ հոդվածի իմաստով հարկադիր կատարման միջոցի՝ պարտապանի գույքի վրա բռնագանձում տարածելու պայմանները և կարգը։

«Նորմատիվ իրավական ակտերի մասին» ՀՀ օրենքի 14-րդ և 41-րդ հոդվածների հիմքով մեկնաբանելով Օրենքի 45-րդ հոդվածը՝ գտնում եմ, որ այն բովանդակությամբ համասեռ այլ՝ 43-44.3-րդ և 46-53.2-րդ հոդվածների հետ միավորված լինելով «Պարտապանի գույքի վրա բռնագանձում տարածելը» վերնագիրը կրող 5-րդ գլխում, բացառապես կարող է կիրառելի լինել այն իրավահարաբերությունների նկատմամբ, որոնք ծագել են պարտապանի գույքի վրա բռնագանձում տարածելու միջոցով դատական ակտի հարկադիր կատարումն ապահովելու ժամանակ: Նման իրավիճակ է, օրինակ, երբ հարկադիր կատարողը, ի կատարումն Օրենքի 43-րդ հոդվածի 1-ին մասի, պարտապանի գույքի վրա բռնագանձում տարածելու նպատակով արգելանք է դնում որևէ գույքի վրա, իսկ շահագրգիռ անձը՝ այդ գույքի սեփականատերը կամ օրինական տիրապետողը, գույքի պատկանելության վերաբերյալ վեճ ծագած լինելու հիմքով հայց է ներկայացնում գույքի գտնվելու վայրի առաջին ատյանի դատարան՝ այդ գույքն արգելանքից հանելու վերաբերյալ պահանջով։

Նման պայմաններում գտնում եմ, որ Վճռաբեկ դատարանը որոշում կայացնելիս չէր կարող ղեկավարվել հայցադիմումը դատարան ներկայացնելու ժամանակ գործած խմբագրությամբ «Դատական ակտերի հարկադիր կատարման մասին» ՀՀ օրենքի 45-րդ հոդվածով, քանի որ սույն գործի փաստերի համաձայն՝ առկա չէ հարկադիր կատարումն ապահովելու նպատակով պարտապանի գույքի վրա բռնագանձում տարածելու միջոցով գույքի վրա դրված արգելանք: Ինչպես պարզվեց նաև թիվ ԵԱՔԴ/3623/02/15 քաղաքացիական գործով ըստ հայցի «Ֆասթ Կրեդիտ Կապիտալ» ՈՒՎԿ ՓԲԸ-ի ընդդեմ Եղիշե Թորոսյանի` գումար բռնագանձելու պահանջի մասին, 06.04.2017 թվականին կայացված վճռի ուսումնասիրությունից, տվյալ դեպքում բնակարանի վրա արգելանքը դրվել է ոչ թե պարտապանի գույքի վրա բռնագանձում տարածելու նպատակով, այլ՝ որպես հայցի ապահովման միջոց։ Ընդ որում՝ հենց Դատարանի կողմից է այդ գույքի վրա ուղղակիորեն դրվել, որպիսի որոշումն անհապաղ կատարելու համար ուղարկվել է Ծառայությանը։

Վեր նշվածից ելնելով՝ գտնում եմ, որ կոնկրետ անշարժ գույքի վրա դրված արգելանքը, որը դրվել է հենց հայցի ապահովման միջոց կիրառելու մասին որոշմամբ՝ անմիջապես դատարանի կողմից, ի տարբերություն դատական պրակտիկայում կիրառվող մյուս հայցի ապահովման միջոցների, որոնց ժամանակ դատարանը, կիրառելով պատասխանողին պատկանող գույքի վրա հայցագնի չափով արգելանք դնելու հայցի ապահովման միջոցը՝ առանց կոնկրետ նշելու համապատասխան անշարժ գույքը և դրա հասցեն, ու երբ հետագայում արդեն հարկադիր կատարողն է արգելանք դրել կոնկրետ որևէ անշարժ գույքի վրա՝ ի կատարումն հայցի ապահովման միջոց կիրառելու մասին որոշման, կարող է վերացվել բացառապես կիրառված հայցի ապահովման միջոցը վերացնելու կամ այն մեկ այլ միջոցով փոխարինելու եղանակով: Դրանից ելնելով էլ գտնում եմ, որ երբ ՀՀ քաղաքացիական դատավարության 1998 թվականի հունիսի 17-ի օրենսգրքի գործողության ժամանակ ներկայացվել է նման պահանջի վերաբերյալ հայցադիմում, որը պարունակել է սույն գործի փաստերին նույնանման փաստական հանգամանքներ, ապա դրա ընդունումը, նույն օրենսգրքի 91-րդ հոդվածի 1-ին կետ 1-ին ենթակետի համաձայն, ենթակա է եղել մերժման, իսկ վարույթ ընդունված լինելու դեպքում քաղաքացիական գործի վարույթը, նույն օրենսգրքի 109-րդ հոդվածի 1-ին կետի համաձայն, ենթակա է եղել կարճման՝ «վեճը դատարանի քննությանը ենթակա չլինելու» պատճառաբանությամբ։

Ավելին՝ ինչպես պարզվեց «datalex.am» դատական տեղեկատվական համակարգում առկա թիվ ԵԱՔԴ/3623/02/15 քաղաքացիական գործով 06.04.2017 թվականին կայացված վերը նշված վճռի ուսումնասիրությունից, սույն գործով հայցվոր Հռիփսիմե Սողոմոնյանը դատական պաշտպանության հենց այդ եղանակն էլ ընտրել ժամանակին՝ դեռևս 27.11.2015 թվականին միջնորդություն ներկայացնելով գործը քննող դատարան՝ խնդրելով իրեն այդ գործով ներգրավել որպես երրորդ անձ, իսկ 08.12.2015 թվականին միջնորդություն է ներկայացրել կիրառված հայցի ապահովման միջոցը՝ Երևանի Բակունցի 2-րդ նրբանցք թիվ 2 շենքի 6-րդ բնակարանի վրա դրված արգելանքը, վերացնելու մասին, որպիսի միջնորդությունները Դատարանի 23.02.2016 թվականի որոշումներով մերժվել են։ Դրանից հետո՝ 27.04.2016 թվականին Հռիփսիմե Սողոմոնյանի ներկայացուցիչ Ռ. Սեփխանյանը թիվ ԵԱՔԴ/3623/02/15 քաղաքացիական գործով կրկին դիմում է ներկայացրել դատարան՝ խնդրելով Հռիփսիմե Սողոմոնյանին ներգրավել որպես երրորդ անձ, որպիսի միջնորդությունը դատարանի 28.04.2016 թվականի որոշմամբ կրկին մերժվել է:

Բացի այդ, նույն վճռով դատարանը, եզրահանգում կատարելով կիրառված հայցի ապահովման միջոցը պահպանելու կամ այն վերացնելու մասին, նկատի ունենալով, որ «Ֆասթ Կրեդիտ Կապիտալ» ՈՒՎԿ ՓԲԸ-ի հայցն ընդդեմ Եղիշե Թորոսյանի` գումար բռնագանձելու պահանջի մասին, ենթակա է բավարարման, վճռել է Երևան քաղաքի Արաբկիր և Քանաքեռ-Զեյթուն վարչական շրջանների ընդհանուր իրավասության դատարանի 29.07.2015 թվականի որոշմամբ կիրառված վերը նշված հայցի ապահովման միջոցը պահպանել մինչև վճռի կատարումը, և այն վերացնել միայն վճռի կատարումից հետո։ Նշված վճիռը մտել է օրինական ուժի մեջ` դառնալով պարտադիր նաև բոլոր պետական մարմինների և դրանց պաշտոնատար անձանց համար:

Հիմք ընդունելով վերը նշված հանգամանքները՝ կարծում եմ, որ վերը նշված 1-ին և 2-րդ շարժառիթները չէին կարող բավարար հիմք հանդիսանալ Վերաքննիչ դատարանի դատական ակտը բեկանելու համար:

Ինչ վերաբերում է Վերաքննիչ դատարանի դատական ակտը բեկանելու հիմքում դրված 3-րդ շարժառիթին, ապա այդ մասով անհրաժեշտ եմ համարում նշել, որ տվյալ դեպքում Վճռաբեկ դատարանը բավարարվել է բացառապես ՀՀ վարչական դատարանի կողմից քննված վարչական գործի համարը և կայացրած դատական ակտի ամսաթիվը վկայակոչելով ու նշել, որ Ընկերության հայցը մերժվել է՝ առանց վկայակոչելու տվյալ դատական ակտով հաստատված՝ գործի քննության համար նշանակություն փաստերը և վերլուծելու այդ փաստերի առնչությունը սույն գործի փաստերին:

 

Վերը նշվածի հիման վրա գտնում եմ, որ ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 365-րդ հոդվածի 3-րդ մասի, 390-րդ հոդվածի 3-րդ մասի և 405-րդ հոդվածի 1-ին մասի 4-րդ կետի համաձայն, անկախ սույն գործով ներկայացված վճռաբեկ բողոքի հիմքերից և հիմնավորումներից, Վերաքննիչ դատարանի 10.05.2018 թվականի որոշումը ենթակա էր բեկանման, և նույն օրենսգրքի 365-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 11-րդ կետով սահմանված հիմքով՝ գործի վարույթը ենթակա էր կարճման, քանի որ Դատարանում գործի քննության պահին առկա է եղել ՀՀ քաղաքացիական դատավարության 1998 թվականի հունիսի 17-ի օրենսգրքի 109-րդ հոդվածի 1-ին կետում նշված՝ գործի վարույթը կարճելու հիմքը՝ վերը նշված պատճառաբանությամբ վեճը ենթակա չի եղել Դատարանում քննության:

 

Դատավոր`

Գ. Հակոբյան