Ժ. Անդրեասյան

ՀՀ կրթության, գիտության,

մշակույթի և սպորտի նախարարի

2023 թվականի հուլիսի 3-ի

N 73-Ն հրամանի

Թեմա 1.1-1.13

Շախմատային վերջնախաղեր

Նպատակը

1.1․ Ձևավորել մատային դիրքեր ստեղծելու կարողություն։

1.2․ Ձևավորել թվային գլուխկոտրուկներ կազմելու կարողություն։

1.3․ Երկքայլանի խնդիրների միջոցով զարգացնել բազմատարբերակային մտածողությունը:

1.7-1.9․ Ձևավորել ալգորիթմ կազմելու հմտություն:

1.5-1.6․ Զարգացնել սովորողների տարածական ընկալումը:

1.4, 1.7-1.13․ Ձևավորել բազմաթիվ տարբերակների վերլուծության կարողություն, խնդրի պահանջի բացահայտում և խնդրի լուծում:

1.3-1.13․ Ուսուցանել բացառման մեթոդը, խնդիրը մասնատելով վերլուծելու մեթոդը:

Վերջնարդյունքները

1.1․ Ստեղծել մատային դիրքեր` օգտագործելով 3-5 խաղաքարեր:

1.2․Ստեղծել թվային գլուխկոտրուկներ:

1.3․ Վերլուծել խնդիրը և բացառելով սխալ տարբերակները` որոնել ու գտնել ճիշտ պատասխաններ:

1.12․ Առանց խաղաքարերը տեղաշարժելու՝ մտքում փոփոխել տրված դիրքը` մատ անել երկու քայլից:

1.4․ Պլանավորել թագուհու և արքայի համագործակցային քայլերը և ստեղծել մատային դիրք:

1.5-1.6, 1.10,1.13․ Պլանավորել զինվորի և արքայի համագործակցային քայլերը, որոնել և գտնել հաղթանակի և ոչ-ոքիի ուղիները:

1.7-1.9․ Պլանավորել, ցուցադրել և մեկնաբանել թագուհու և արքայի, նավակի և արքայի, երկու փղի և արքայի համագործակցային քայլերը և մատ հայտարարել:

Բովանդակությունը

1.1․ Մատային դիրքերի ստեղծում

1.2․ Թվային գլուխկոտրուկներ

1.3․ Երկքայլանի մատային խնդիրներ

1.4․ Վերջնախաղ` թագուհին զինվորի դեմ

1.5․ Զինվորային վերջնախաղ` քառակուսու կանոնը

1.6․ Զինվորային վերջնախաղ` սատարման դաշտեր և քայլի հերթի կարևությունը

1.7․ Մատ թագուհիով

1.8․ Մատ նավակով

1.9․ Մատ 2 փղով

1.10․ Զինվորային վերջնախաղ` զինվորային մրցավազք

1.11․ Խուսափում պատից

1.12․ Երկքայլանի մատային գլուխկոտրուկներ

1.13․ Զինվորային վերջնախաղ` կրկնակի սպառնալիք արքայով

Առաջարկվող գործունեության ձևեր

 Խաչվող հասկացություններ

Մատային դիրքերի ստեղծում` համադրելով 3, 4, 5 և ավելի խաղաքարեր:

Թվային գլուխկոտրուկների լուծում:

Թվային գլուխկոտրուկների ստեղծում:

Երկքայլանի խնդիրների լուծում:

Երկքայլանի խնդիրների ստեղծում:

Թագուհու վերջնախաղերի թեմատիկ խաղ:

Թագուհու վերջնախաղերի խնդիրների լուծում:

Թեմատիկ խաղ «Թագուհի և արքա արքայի դեմ»:

Թեմատիկ խաղ «Նավակ և արքա արքայի դեմ»:

Թեմատիկ խաղ «Երկու փիղ և արքա արքայի դեմ»:

Անհատական և մշակութային արտահայտում

Շախմատային «գեղեցիկ» և հետաքրքիր իրավիճակներ ստեղծելու կարողության ձևավորում։

Մոդել և համակարգ

Մատային մոդելները հասկանալու և կիրառելու հմտությունների ձևավորում:

Միջառարկայական կապեր

Մայրենի լեզու - Նորածանոթ հասկացությունները կարդալու, դրանք մտապահելու, սեփական մտքերը գրագետ, տրամաբանված, համոզիչ և հակիրճ արտահայտելու կարողություն։ Մաթեմատիկա - Խաղաքարերի մոտավոր արժեքներով թվաբանական պարզ գործողություններ կատարելու կարողություն: Ձևավորել խնդրի պայմանը և պահանջը բացահայտելու և լուծելու կարողություն:
Արվեստ - Նորը ստեղծելու կարողություն:

ԿԱՊԸ ՀԱՆՐԱԿՐԹԱԿԱՆ ՏԱՐՐԱԿԱՆ ԾՐԱԳՐԻ ՇՐՋԱՆԱՎԱՐՏԻ ՈՒՍՈՒՄՆԱՌՈՒԹՅԱՆ ԱԿՆԿԱԼՎՈՂ ՎԵՐՋՆԱՐԴՅՈՒՆՔՆԵՐԻ ՀԵՏ

Տ1, Տ3, Տ4, Տ6, Տ7, Տ8, Տ9, Տ11, Տ12, Տ15, Տ16, Տ22, Տ23, Տ25, Տ26, Տ27, Տ28, Տ29, Տ32, Տ35

Թեմա 2.1-2.9

Մարտավարություն

Նպատակը

Զարգացնել սովորողների տարածական ընկալումը:
Ձևավորել բազմաթիվ տարբերակների վերլուծության կարողություն:
Ձևավորել մարտավարական հնարքը բացահայտելու և այն լուծելու կարողություն:

Վերջնարդյունքները

Վերլուծել և գնահատել շախմատային դիրքը, որոնել և գտնել այլընտրանքային ուղիներ` կիրառելով մարտավարական հնարքներ:

Բովանդակությունը

2.1․ Մարտավարական հնարք «Զոհաբերություն»

2.2․ Մարտավարական հնարք «Բաց շախ»

2.3․ Մարտավարական հնարք «Բաց հարձակում»

2.4․ Մարտավարական հնարք «Բաց հարձակման նախապատրաստում»

2.5․ Մարտավարական հնարք «Կրկնակի շախ»

2.6․ Մարտավարական հնարք «Անպաշտպան խաղաքար»

2.7․ Մարտավարական հնարք «Թունավոր զինվոր»

2.8․ Մարտավարական հնարք «Ինքնազոհ նավակ»

2.9․ Մարտավարական հնարք «Ճեղքում»

2.10․ Մարտավարական հնարք «Ջրաղաց»

2.11 Մարտավարական հնարք «Կապ»

Առաջարկվող գործունեության ձևեր

 Խաչվող հասկացություններ

Խնդիրների լուծում մարտավարական հնարքներով:
Խնդիրների ստեղծում մարտավարական հնարքներով

Անհատական և մշակութային արտահայտում
Մարտավարական իրավիճակների ստեղծում և մոդելավորում:
Մոդել և համակարգ
Մարտավարական մոդելները հասկանալու և կիրառելու հմտություններ:
Պատճառ և հետևանք
Մարտավարական իրավիճակներում պատճառահետևանքային կապերի վերհանման և վերլուծության հմտությունների ձևավորում:

Միջառարկայական կապեր

Մայրենի լեզու - Նորածանոթ հասկացությունները կարդալու, դրանք մտապահելու, սեփական մտքերը գրագետ, տրամաբանված, համոզիչ և հակիրճ արտահայտելու կարողություն։ Նորի ստեղծում:
Մաթեմատիկա - Ձևավորել խնդրի պայմանը և պահանջը բացահայտելու և լուծելու կարողություն:

Արվեստ - Նորի ստեղծում:

ԿԱՊԸ ՀԱՆՐԱԿՐԹԱԿԱՆ ՏԱՐՐԱԿԱՆ ԾՐԱԳՐԻ ՇՐՋԱՆԱՎԱՐՏԻ ՈՒՍՈՒՄՆԱՌՈՒԹՅԱՆ ԱԿՆԿԱԼՎՈՂ ՎԵՐՋՆԱՐԴՅՈՒՆՔՆԵՐԻ ՀԵՏ

Տ1,Տ3,Տ4,Տ6,Տ7,Տ8,Տ9,Տ11,Տ12,Տ15,Տ16,Տ22,Տ23,Տ25,Տ26,Տ27,Տ28,Տ29,Տ32,Տ35

Թեմա 3.1-3.10

 Ռազմավարություն

Նպատակը

Ձևավորել ալգորիթմ կազմելու հմտություններ:
Զարգացնել սովորողների գնահատման, պլանավորման, նպատակադրման և ծրագրերի իրականացման կարողություններ:
Ձևավորել բազմաթիվ տարբերակների վերլուծության կարողություն:

Վերջնարդյունքները

Գնահատել և վերլուծել դիրքը:
Կազմել և մեկնաբանել ռազմավարական գործողությունների պլանը, հիմնավորել դրանք:
Վերլուծել և գնահատել ռազմավարական իրավիճակը, ձևակերպել նպատակներ, պլանավորել դրանց հասնելու ուղիները:

Բովանդակությունը

3․1․ Սկզբնախաղ. ծուղակներ սկզբնախաղերում

3.2․ Ռազմավարություն. դիրքի գնահատում

3.3․ Նյութական առավելության իրացում

3.4․ Ռազմավարություն. նյութական առավելություն և որակ

3.5․ Ռազմավարություն. գրոհ և պաշտպանություն

3.6․ Ռազմավարություն. մանևրումներ և փոխանակումներ

3.7․ Աշխարհի չեմպիոնների ռազմավարությունը

Առաջարկվող գործունեության ձևեր

 Խաչվող հասկացություններ

Ռազմավարական իրավիճակների քննարկում:
Բանավեճ «Պաշտպանությունը շախմատում և կյանքում» թեմայով:
Ռազմավարական ծրագրերի քննարկում:

Օրինաչափություններ
Խաղի կանոնների իմացություն, գործող օրինաչափությունների համադրում:
Պատճառ և հետևանք, մեխանիզմ և կանխատեսում Յուրաքանչյուր որոշման և քայլի հիմքում գործող մեխանիզմների կիրառում:
Մոդել և համակարգ

Խաղի մասերի մոդելների կառուցման հմտություններ:
Կայունություն և փոփոխություն
Դինամիկ փոփոխությունների ընկալման հմտություններ:

Միջառարկայական կապեր

Մայրենի լեզու - Նորածանոթ հասկացությունները կարդալու, դրանք մտապահելու, սեփական մտքերը գրագետ, տրամաբանված, համոզիչ և հակիրճ արտահայտելու կարողություն։ Նորի ստեղծում:
Մաթեմատիկա - Ձևավորել խնդրի պայմանը և պահանջը բացահայտելու և լուծելու կարողություն:
Արվեստ Նորի ստեղծում:

ԿԱՊԸ ՀԱՆՐԱԿՐԹԱԿԱՆ ՏԱՐՐԱԿԱՆ ԾՐԱԳՐԻ ՇՐՋԱՆԱՎԱՐՏԻ ՈՒՍՈՒՄՆԱՌՈՒԹՅԱՆ ԱԿՆԿԱԼՎՈՂ ՎԵՐՋՆԱՐԴՅՈՒՆՔՆԵՐԻ ՀԵՏ

Տ1,Տ3,Տ4,Տ6,Տ7,Տ8,Տ9,Տ11,Տ12,Տ15,Տ16,Տ22,Տ23,Տ25,Տ26,Տ27,Տ28,Տ29,Տ32,Տ35