ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԱԶԳԱՅԻՆ ԺՈՂՈՎԻ
Ո Ր Ո Շ ՈՒ Մ Ը
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԱԶԳԱՅԻՆ ԺՈՂՈՎԻ ՎԵՐԱՀՍԿԻՉ ՊԱԼԱՏԻ 1998 ԹՎԱԿԱՆԻ ՏԱՐԵԿԱՆ ՀԱՇՎԵՏՎՈՒԹՅԱՆ ՄԱՍԻՆ
Հայաստանի Հանրապետության Ազգային ժողովը որոշում է.
Հաստատել Հայաստանի Հանրապետության Ազգային ժողովի վերահսկիչ պալատի 1998 թվականի տարեկան հաշվետվությունը:
|
Հայաստանի Հանրապետության |
Կ. Դեմիրճյան |
|
25 հոկտեմբերի 1999 թվականի, |
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԱԶԳԱՅԻՆ ԺՈՂՈՎԻ
ՎԵՐԱՀՍԿԻՉ ՊԱԼԱՏ
ՏԱՐԵԿԱՆ
ՀԱՇՎԵՏՎՈՒԹՅՈՒՆ
1 9 9 8
ԵՐԵՎԱՆ 1999
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԱԶԳԱՅԻՆ ԺՈՂՈՎԻ
ՎԵՐԱՀՍԿԻՉ ՊԱԼԱՏ
ՏԱՐԵԿԱՆ
ՀԱՇՎԵՏՎՈՒԹՅՈՒՆ
1 9 9 8
Ներկայացվում է Հայաստանի
Հանրապետության Ազգային ժողով
Գ Լ ՈՒ Խ 1
ՎԵՐԱՀՍԿԻՉ ՊԱԼԱՏԻ ՀԱՇՎԵՏՈՒ ՏԱՐՎԱ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅԱՆ ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ՆԿԱՐԱԳԻՐԸ
Ընդհանուր դրույթներ
Սույն հաշվետվությունը կազմված է համապատասխան և ի կատարումն «Հայաստանի Հանրապետության Ազգային ժողովի վերահսկիչ պալատի մասին» ՀՀ օրենքի պահանջների, և բովանդակում է նույն օրենքով սահմանված Վերահսկիչ պալատի խնդիրների ու ՀՀ Ազգային ժողովի որոշմամբ հաստատված` Հայաստանի Հանրապետության Ազգային ժողովի վերահսկիչ պալատի 1998 թվականի գործունեության ծրագրի շրջանակներում իրականացված ուսումնասիրությունների արդյունքները։
Վերահսկիչ պալատի գործունեությունն իրականացվել է համապատասխան Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրության, «Հայաստանի Հանրապետության Ազգային ժողովի կանոնակարգ» ՀՀ օրենքի, «Հայաստանի Հանրապետության Ազգային ժողովի վերահսկիչ պալատի մասին» ՀՀ օրենքի, Հայաստանի Հանրապետության Ազգային ժողովի վերահսկիչ պալատի կանոնադրության, Հայաստանի Հանրապետության Ազգային ժողովի վերահսկիչ պալատի 1998 թվականի գործունեության ծրագրի և Վերահսկիչ պալատի նախագահի հրամանների։
Աուդիտ իրականացնելու ընթացքում Վերահսկիչ պալատն առաջնորդվել է Գերագույն Վերահսկիչ Ատյանների Միջազգային Կազմակերպության (ԳՎԱՄԿ/INTOSAI) վերահսկողության ստանդարտներով։
Հաշվետու ժամանակաշրջանում իրականացված ուսումնասիրությունների ընթացքում Վերահսկիչ պալատի կողմից կիրառվել են ֆինանսական և գործառնական աուդիտի հիմնական տիպերից հետևյալները`
● ֆինանսական հաշվետվությունների արժանահավատությունը գնահատելու նպատակով` արժանահավատության աուդիտը.
● օրենքներին, նորմատիվ ակտերին և կանոնակարգերին գործունեության համապատասխանության գնահատման նպատակով` համապատասխանության աուդիտը.
● ուսումնասիրության օբյեկտի համար սահմանված նպատակների իրականացման աստիճանը գնահատելու նպատակով` արդյունավետության աուդիտը։
Աուդիտի արդյունքներն ամփոփվել են Վերահսկիչ պալատի խորհրդի կողմից հաստատված 14 եզրակացություններում, որոնցից 2-ը` ըստ Ծրագրի` ամփոփ վերլուծության արդյունքներն են, իսկ մնացածը` աուդիտի։
Ամփոփ վերլուծություններից մեկը վերաբերում է ՀՀ կառավարության հաշվետվությանը` «Հայաստանի Հանրապետության 1997 թվականի պետական բյուջեի տարեկան հաշվետվություն», մյուսը` ՀՀ կենտրոնական բանկի 1997 թվականի տարեկան հաշվետվությանը։
Մնացած 12 եզրակացություններից 7-ը ուղղակիորեն վերաբերում են միջազգային կազմակերպություններից և այլ պետություններից ստացված վարկային միջոցների օգտագործմանը, մեկը` պետական ձեռնարկությունների և անավարտ շինարարության օբյեկտների սեփականաշնորհմանը, երկուսը` պետբյուջեի միջոցների օգտագործմանը, երկուսը` սոցիալական ապահովագրության կենսաթոշակային և զբաղվածության հիմնադրամների գործունեությանը։
Նշված 14 եզրակացությունների մասին տեղեկացվել է ՀՀ կառավարությանը։ Չորս ուսումնասիրության արդյունքներ միաժամանակ ներկայացվել են ՀՀ դատախազություն։
Համաձայն «Հայաստանի Հանրապետության Ազգային ժողովի վերահսկիչ պալատի մասին» ՀՀ օրենքի 2 հոդվածի պահանջների, Ազգային ժողով է ներկայացվել կիսամյակային տեղեկանք` նախորդ կիսամյակում պետական բյուջեի կատարման, այլ պետություններից և միջազգային կազմակերպություններից ստացված փոխառությունների և վարկերի օգտագործման, սեփականաշնորհման և ապապետականացման ծրագրի կատարման ընթացքի մասին։
Վերահսկիչ պալատի 1998 թվականի աուդիտի արդյունքներն ամփոփվել են նաև 5 տեղեկանքներում։
Աշխատակազմը
31.12.98 թ. դրությամբ Վերահսկիչ պալատի ընդհանուր հաստիքացուցակը ներառել է 25 աշխատող, որից 21-ը մասնագետներ են, իսկ 4-ը` սպասարկող աշխատակազմ։
Վերահսկիչ պալատի աշխատանքների կազմակերպման, պլանավորման և աուդիտի մեթոդական հարցերի քննարկումը, ինչպես նաև կատարված ուսումնասիրությունների արդյունքները և ՀՀ Ազգային ժողով ու ՀՀ կառավարություն ներկայացվող պաշտոնական փաստաթղթերը հաստատվում են Վերահսկիչ պալատի խորհրդի կողմից։
Միջազգային կապերը եվ կադրերի վերապատրաստումը
Հաշվետու ժամանակաշրջանում այլ երկրների Գերագույն վերահսկիչ ատյանների հետ Վերահսկիչ պալատի կապերն իրականացվել են «ՀՀ Ազգային ժողովին հաշվետվության գործում Վերահսկիչ պալատին օժանդակության» ՄԱԿ-ի Զարգացման ծրագրի շրջանակում և միջոցների հաշվին։
Այդ ծրագրի միջոցների հաշվին ուղղակի կապեր են հաստատվել Կիպրոսի, Հունգարիայի, Իտալիայի, Անգլիայի, Գերմանիայի, Ուրուգվայի, Արգենտինայի, Մոլդովայի, Լիտվայի և Մոսկվայի Գերագույն վերահսկիչ ատյանների հետ։ Նույն ծրագրի շրջանակներում կապեր են հաստատվել նաև ԳՎԱՄԿ-ի և «Եվրոպական Գերագույն Վերահսկիչ Ատյանների Միջազգային Կազմակերպության» (ԵվԳՎԱՄԿ/EUROSAI-ի) հետ։
08.10.98 թ. Եվրամիության, ՄԱԿ-ի, Մոլդովայի և Մոսկվայի ներկայացուցիչների մասնակցությամբ կազմակերպվել է «Գերագույն վերահսկիչ ատյանները և դրանց փոխհարաբերություններն օրենսդիր և գործադիր իշխանության մարմինների հետ» թեմայով գիտաժողով, որին մասնակցել են Հայաստանի Հանրապետության Ազգային ժողովի պատգամավորներ, գործադիր իշխանության վերահսկիչ մարմինների ներկայացուցիչներ, լրագրողներ և Վերահսկիչ պալատի աշխատակիցներ։ ԳՎԱՄԿ-ի Գլխավոր քարտուղար, Ավստրիայի Հաշվիչ պալատի նախագահ Ֆրանց Ֆիդլերը, իր` 19.11.98 թ. գրությամբ ողջունել է Երևանում կայացած գիտաժողովի մասնակիցներին` հույս հայտնելով, որ գիտաժողովի աշխատանքները և դրա արդյունքները խթան կհանդիսանան ԳՎԱՄԿ-ին անդամակցելու համար։
Գիտաժողովի նախօրեին հայերեն և անգլերեն լեզուներով հրատարակվել է Վերահսկիչ պալատի մասին գրքույկ, որտեղ ներկայացվել է նրա գործունեությունը և կաոուցվածքը։
07.11—14.11.98 թ. Վերահսկիչ պալատի նախագահը և մեկ մասնագետ մասնակցել են Մոնտևիդեոյում (Ուրուգվայ) կայացած ԳՎԱՄԿ-ի 16-րդ Վեհաժողովի աշխատանքներին, որտեղ և ՀՀ Աժ վերահսկիչ պալատը դարձել է ԳՎԱՄԿ-ի անդամ:
Գ Լ ՈՒ Խ 2
ՎԵՐԱՀՍԿԻՉ ՊԱԼԱՏԻ ԵԶՐԱԿԱՑՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ
ՎԵՐԱՀՍԿԻՉ ՊԱԼԱՏԻ ԹԻՎ ՎՊ/98—1 ԵԶՐԱԿԱՑՈՒԹՅՈՒՆԸ
«Հայաստանի Հանրապետության 1997 թվականի պետական բյուջեի կատարման մասին տարեկան հաշվետվության» վերաբերյալ
1. Հայաստանի Հանրապետության Ազգային ժողովի վերահսկիչ պալատի կողմից ուսումնասիրվել է ՀՀ Ազգային ժողով ներկայացված ՀՀ կառավարության «Հայաստանի Հանրապետության 1997 թվականի պետական բյուջեի կատարման մասին տարեկան հաշվետվությունը» (հետայսու` Հաշվետվություն), դրանում արտացոլված ցուցանիշները և պետական բյուջեի կատարման համապատասխանությունր «Հայաստանի Հանրապետության 1997 թվականի պետական բյուջեի մասին» (հետայսու` Օրենք) և «Հայաստանի Հանրապետության բյուջետային համակարգի մասին» ՀՀ օրենքներին ու դրանցից բխող նորմատիվ ակտերին։
2. Ուսումնասիրությունները կատարվել են հետևյալ փաստաթղթերի հիման վրա`
● «Հայաստանի Հանրապետության սոցիալ-տնտեսական վիճակը 1997 թ. հունվար-դեկտեմբերին», Հայաստանի Հանրապետության վիճակագրության, պետական ռեգիստրի և վերլուծության վարչություն (հետայսու` Վիճվարչության տեղեկագիր), Երևան, 1998 թ., 85 էջ.
● «Հայաստանի Հանրապետության սոցիալ-տնտեսական վիճակը 1998 թ. հունվար-մարտին», Հայաստանի Հանրապետության վիճակագրության, պետական, ռեգիստրի և վերլուծության նախարարություն (հետայսու` Վիճնախարարության տեղեկագիր), Երևան, 1998 թ., 69 էջ.
● «Հայաստանի Հանրապետության Կենտրոնական բանկի 1997 թվականի տարեկան հաշվետվությունը» (հետայսու` ԿԲ հաշվետվություն), 168 էջ.
● ՀՀ կառավարության փաստաթղթեր։
3. Ուսումնասիրությունների ընթացքում արձանագրվել են`
● տարբերություններ պաշտոնապես հրապարակված առանձին նույնանուն ցուցանիշների միջև.
● ՀՀ 1997 թվականի պետական բյուջեի աոանձին հոդվածներով սահմանված պահանջների կատարման անտեսում։
4. Իրականացված ուսումնասիրությունները բավարար հիմքեր են տվել կարծիք արտահայտելու ուսումնասիրության առարկայի վերաբերյալ։
4.1. Ըստ հաշվետվությունում ամրագրված ցուցանիշների։
4.1.1. 1991 թվականին պետական բյուջեի եկամուտների, ծախսերի և պակասուրդի գծով տարբերություններ են արձանագրվել ՀՀ կառավարության, ՀՀ կենտրոնական բանկի և Վիճվարչության (Վիճնախարարության) ցուցանիշների միջև`
● Ըստ Հաշվետվության` պետական բյուջեի հարկային եկամուտները կազմել են 102,880.4 մլն դրամ։ Համաձայն ՀՀ հարկային տեսչության տեղեկանքի (ՀՀ հարկային տեսչության պետի 22.05.98 թ. թիվ 0837/24 գրությունը), ՀՀ հարկային տեսչության կողմից ՀՀ պետական բյուջե հաշվեգրված 1997 թ. տարեկան մուտքերը (հարկեր և տուրքեր) կազմել են 62,018.4 մլն դրամ։ Ըստ ՀՀ մաքսային վարչության տեղեկանքի (ՀՀ մաքսային վարչության պետի 26.05.98 թ. թիվ 891/ՄՎ գրություն)` 1997 թ. ընթացքում ՀՀ պետական բյուջե փոխանցված հարկերը, տուրքերը և այլ վճարները կազմել են 42,451.0 մլն դրամ։ Այսպիսով, ՀՀ հարկային տեսչության և ՀՀ մաքսային վարչության կողմից հաշվեգրված հարկային եկամուտները կազմել են 104,469.4 (62,108.4+42,451.0) մլն դրամ, կամ 1,589.0 մլն դրամով ավելի, քան ամրագրված է Հաշվետվությունում։
Ըստ Վիճվարչության տեղեկագրի (էջ 45) «ՀՀ հարկային տեսչության կողմից հաշվեգրված պետական եկամուտները 1998 թ. հունվարի 1-ի դրությամբ կազմել են 68,786.5 մլն դրամ ...»։ Համաձայն ՀՀ մաքսային վարչության «1997 թ. ՀՀ մաքսային համակարգի կողմից գանձված և պետական բյուջե փոխանցված հարկերի և տուրքերի վերաբերյալ» տեղեկանքի («Ազգ» օրաթերթ, 28.01.98 թ., ստորագրված գլխավոր հաշվապահի կողմից), պետական բյուջե է փոխանցվել 42,677.6 մլն դրամ։ Ըստ վերջին երկուսի` հարկային եկամուտները կազմել են 111,464.1 մլն դրամ, որը Հաշվետվությունում ամրագրվածի 108,3%-ն է։
Վիճնախարարության տեղեկագրում (էջ 43) հարկային եկամուտներին ամրագրված է 102,880.4 մլն դրամ` նույնը, ինչ Հաշվետվությունում, սակայն առանձին հարկատեսակներին ամրագրված ցուցանիշները տարբերվում են Հաշվետվությունում ամրագրված նույնանուն ցուցանիշներից։ Առանձին հարկատեսակների գծով տարբերություններ են արձանագրվել նաև Հաշվետվությունում ամրագրված և ՀՀ հարկային տեսչության և մաքսային վարչության կողմից հրապարակված ցուցանիշների միջև (հավելված 1)։
● Ըստ Հաշվետվության 3 հավելվածի 14.01 կետի` ԿԲ վարկային գծի դիմաց կատարված տոկոսավճարները կազմել են 10,950,000.0 հազ. դրամ։ Համաձայն ԿԲ հաշվետվության` վերոհիշյալ տոկոսավճարների գումարը կազմել է 11,889,028.0 հազ. դրամ (ԿԲ Հաշվետվություն, էջ 104)։ Տարբերությունը կազմում է 939,028.0 հազ դրամ։
● Ըստ Հաշվետվության 1 հավելվածի` պետական բյուջեի մուտքերը ՀՀ կենտրոնական բանկի շահույթից կազմել են 5,357,509.0 հազ դրամ, սակայն, ըստ ԿԲ հաշվետվությունում ամրագրված ցուցանիշների` կենտրոնական բանկի շահույթից ՀՀ կառավարությանը բաշխվել է 11,907,594.0 հազ. դրամ (հաշվարկված է ՎՊ կողմից, էջ 99): Տարբերությունը կազմում է 6,550,085.0 հազ. դրամ։
● ՀՀ կառավարության «ՀՀ 1997 թ. պետական բյուջեի կատարման մասին» (6 ամիս, 9 ամիս և տարեկան) Հաշվետվություններում, առանձին ծախսատեսակների գծով տարեկան փաստացի ծախսերին ամրագրված ցուցանիշներն ավելի ցածր են, քան 6 կամ 9 ամսվա արդյունքներով այդ ծախսատեսակներին ամրագրված ցուցանիշները։
հազ. դրամ
|
N |
|
ՀՀ կառավարության Հաշվետվություն (ներկայացվել է ՎՊ) |
| |||
|
խումբ/ |
Անվանումը |
6 ամիս |
9 ամիս |
12 ամիս |
Տարվա ցուցանիշի շեղումը | |
|
6 ամիս |
9 ամիս | |||||
|
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
| 06/04 | Սոցիալական ապահովության միջոցառումներ | 884,746.7 | 520,000.0 | -364,746.7 | ||
| 09/02 | Էլեկտրաէներգիա | 947,800.0 | 895,760.0 | 864,400.0 | -83,400.0 | -31,360.0 |
| 12/02 | Ավտոմոբիլային և քաղաքային էլէկտրական տրանսպորտ | 365,000.0 | 470,500.0 | 323,500.0 | -41,500.0 | -147,000.0 |
4.2. Ըստ 1997 թվականի պետական բյուջեի կատարման համապատասխանության։
4.2.1. 1997 թվականի պետական բյուջեի կատարման գծով արձանագրվել են օրենքով սահմանված պահանջների չապահովման փաստեր`
● Չի ապահովվել Օրենքի 17 հոդվածի պահանջների կատարումը` «Սահմանել, որ Հայաստանի Հանրապետության 1997 թվականի պետական բյուջեից ծախսերի ֆինանսավորումր կատարվում է` Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջե ստացված փաստացի մուտքերի սահմաններում` պահպանելով սույն օրենքի 6 և 13 հոդվածներում նախատեսված համամասնությունները»։
Պետական բյուջեի եկամուտների կատարողականն ըստ Հաշվետվության 1(3) հավելվածի կազմել է 107,0%, իսկ ծախսերինը` 96,7%։ Արձանագրվել են առանձին ծախսային հոդվածների ինչպես գերակատարման` ՀՀ կառավարության աշխատակազմի ծախսեր` 110,6%, ՀՀ ֆինանսների նախարարության ծախսեր` 117,7%, ներքին պարտքային պարտավորությունների սպասարկում (տոկոսների վճարում )` 163,4%, նախորդ տարիների պարտքի հատուցում` 243,7%, այնպես էլ թերակատարման` ՀՀ Ազգային ժողովի ծախսեր` 88,0%, ՀՀ հարկային տեսչության տարածքային մարմինների ծախսեր` 67,6%, ՀՀ մաքսային վարչության տարածքային մարմինների ծախսեր` 67,3%, ընդհանուր բնույթի պետական այլ ծառայությունների ծախսեր` 76,0%, դատական գործունեության ծախսեր` 79,2%, ազգային անվտանգության ծախսեր` 86,8%, առողջապահության ծախսեր` 77,3%, վիճակագրական ինֆորմացիայի հավաքագրմանն ուղղված ծախսեր` 51,1% և այլն։
● Չի ապահովվել Օրենքի 21 հոդվածի պահանջների կատարումը` «Սահմանել, որ Հայաստանի Հանրապետության 1997 թվականի պետական բյուջեով նախատեսված Հայաստանի Հանրապետության կառավարության պահուստային ֆոնդի միջոցների 65 տոկոսն առանձնացվում է աղետների և չնախատեսված այլ համանման իրավիճակների հետ կապված ծախսերի համար, իսկ մնացած 35 տոկոսը` Հայաստանի Հանրապետության 1997 թվականի պետական բյուջեով չնախատեսված ծախսերի, ինչպես նաև բյուջեով նախատեսված ծախսերի լրացուցիչ ֆինանսավորման համար»։
Ըստ Հաշվետվության 6 հավելվածի` ՀՀ կառավարության պահուստային հիմնադրամից ֆինանսավորված ծախսերը կազմել են 1,739,313.4 հազ. դրամ, ընդ որում` աղետների և չնախատեսված այլ համանման իրավիճակների հետ կապված ծախսերի ֆինանսավորումը կազմել է 711,794.0 հազ դրամ (հավելված 2, խմբավորումը և հաշվարկը կատարված է ՎՊ կողմից), այսինքն` ֆինանսավորված ծախսերի 40,9%-ը։
● Չի ապահովվել Օրենքի 22 հոդվածի 2) կետի պահանջների կատարումը` «2) Հայաստանի Հանրապետության 1997 թվականի պետական բյուջեով նախատեսված ծախսերի ֆինանսավորումն իրականացնել Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջե փաստացի ստացված մուտքերի սահմաններում։ Ընդ որում, Հայաստանի Հանրապետության 1997 թվականի պետական բյուջեի կատարման ընթացքում պաշտպանվածության են ենթակա և Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջեից ամբողջ ծավալով ֆինանսավորվում են հետևյալ ծախսերը`
ա) պետական նպաստներ, սոցիալական և փոխհատուցման վճարներ, աշխատավարձ (դրամական բավարարում)` հաշվի առնելով Հայաստանի Հանրապետության կենսաթոշակային և զբաղվածության հիմնադրամին, ինչպես նաև Հայաստանի Հանրապետության սոցիալական ապահովագրության հիմնադրամին կատարվող մասհանումները,
բ) պետական ներքին և արտաքին պարտքի սպասարկման և մարման ծախսեր, ...»։
Սակայն պետական բյուջեի եկամուտների գծով 107,0% կատարողականի պայմաններում, բնակչությանը տրվող նպաստների, սոցիալական և փոխհատուցման վճարների գծով ծախսերի փաստացի կատարողականը կազմել է 86,7% (հավելված 1(2), միջազգային կազմակերպություններին ՀՀ Ազգային ժողովի անդամակցության ծախսերի կատարողականը` 24,9%:
● Չի ապահովվել Օրենքի 22 հոդվածի 3) կետի պահանջների կատարումը` «Հայաստանի Հանրապետությունում հարկերի և տուրքերի, ինչպես նաև հարկաբյուջետային բնագավառի վերաբերյալ օրենսդրական ակտերի ընդունման դեպքում համապատասխան փոփոխություններ կատարել Հայաստանի Հանրապետության 1997 թվականի պետական բյուջեում»։
Ըստ «Հայաստանի Հանրապետության 1997 թվականի պետական բյուջեի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում լրացում և փոփոխություն կատարելու մասին» ՀՀ օրենքի1 պահանջների, Օրենքի 23 հոդվածը անհրաժեշտ էր լրացնել 3-րդ կետով`
«...3) «Հայաստանի Հանրապետության 1997 թվականի պետական բյուջեի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 6 հոդվածի 14 խմբի 04 ենթախմբում նախատեսված և նույն օրենքի 14 հոդվածի 14 խմբի 04 ենթախմբի 11-րդ կետով սահմանված հատկացումներն ավելացնել նախորդ տարիների բյուջեների կատարման ընթացքում բյուջետային հիմնարկներին մատուցված ծառայությունների, ինչպես նաև կապիտալ շինարարության և վերանորոգման գծով առաջացած պարտքերի հաշվանցումների միջոցով վճարված գումարների չափով` նույն չափով համապատասխանաբար ավելացնելով նաև «Հայաստանի Հանրապետության 1997 թվականի պետական բյուջեի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 5 հոդվածով հաստատված պետական բյուջեի եկամուտները։
Նախորդ տարիների պետական բյուջեների կատարման ընթացքում բյուջետային հիմնարկներին մատուցված ծառայությունների, ինչպես նաև կապիտալ շինարարության և վերանորոգման գծով առաջացած պարտքերի ցանկը հաստատում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը...» (ընդգծված է ՎՊ կողմից)։ ՀՀ կառավարությունը նշված ցանկին անդրադարձել է միայն 1998 թվականի փետրվարի 9-ին թիվ 75 որոշմամբ` հաստատելով այն։ Ավելին, Հաշվետվությունում եկամտային և ծախսային մասերում համապատասխան ավելացումներ չեն կատարվել, որով պայմանավորված` պետական բյուջեի կատարողականը տոկոսային արտահայտությամբ չի արտացոլում իրական պատկերը։
______
1 ՀՀ Ազգային ժողովի կողմից ընդունվել է 19.11.97 թ. և հաստատվել է նախագահի կողմից 11.12.97 թ.:
● Չի ապահովվել Օրենքի 22 հոդվածի 5) և 6) կետերի պահանջների կատարումը, որոնցով սահմանված է`
«5) 1997 թվականին համայնքների բյուջեներին Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջեից հասանելիք դոտացիաների գումարների հաշվարկման համար միասնական մոտեցումների ապահովման նպատակով սույն օրենքի հրապարակման օրվանից հաշված` երկու շաբաթվա ընթացքում, հաստատել համայնքներին` օրենքով վերապահված պարտադիր լիազորությունների իրականացման հետ կապված ծախսերի նվազագույն նորմատիվները...
6) սույն օրենքի հրապարակման օրվանից հաշված մեկ ամսվա ընթացքում հաստատել համայնքներին Հայաստանի Հանրապետության 1997 թվականի պետական բյուջեից կարճատև փոխատվություններ տրամադրելու հայտերի կազմման, ընդունման, քննարկման և փոխատվությունների տրամադրման կարգը.»։
Սակայն, վերոհիշյալ պարտավորության1 կատարմանը ՀՀ կառավարությունն անդրադարձել է միայն 30.04.97 թ., ընդունելով թիվ 100 որոշումը` համապատասխան հավելվածներով։
4.2.2. 1997 թվականի բյուջետային ծախսերի կատարման գծով արձանագրվել է ՀՀ կառավարության 30.04.97 թ. «Հայաստանի Հանրապետության 1997 թվականի առաջին կիսամյակի պետական բյուջեն կատարելու մասին» թիվ 100 որոշման 13 կետի բ) ենթակետի պահանջների անտեսում։
Վերոհիշյալ որոշմամբ պարտավորեցվել է` «...բ) խիստ հսկողություն սահմանել ենթակա բյուջետային հիմնարկների կողմից իրականացվող ծախսերի նկատմամբ, կանխել և թույլ չտալ առանձին ծախսերի գծով հաստատված նախահաշիվների նկատմամբ փաստացի ծախսերի գերազանցում»։ Սակայն, ըստ Հաշվետվության (1(2) հավելվածում ամրագրված տվյալների` էլեկտրաէներգիայի գծով պետական բյուջեով նախատեսված ծախսերի կատարողականը կազմել է 166,9%, սննդի ձեռքբերման ծախսերինը` 106,0%, տրանսպորտի վարձակալման և սեփական տրանսպորտի պահպանման ծախսերինը` 102,1%։
4.2.3. 1997 թվականի բյուջեն կատարելիս, ՀՀ կառավարությունը` ելնելով Օրենքի 23 հոդվածով իրեն վերապահված լիազորություններից, նշված հոդվածի 2-րդ կետով թույլատրելի սահմաններում վերաբաշխումներ է կատարել Օրենքի 6 հոդվածով հաստատված գործառնական դասակարգման առանձին խմբերում և ենթախմբերում:
Նշված վերաբաշխումների արդյունքում Օրենքով հաստատված տարեկան պլանները փոփոխվել են։ Փաստորեն սահմանվել է պլանների նոր մակարդակ, որով պայմանավորված` Հաշվետվությունում ներկայացված կատարողականի մի շարք ցուցանիշներ չեն կարող արտահայտել իրական պատկերը (հավելված 3)։
4.2.4. Համաձայն «Հայաստանի Հանրապետության բյուջետային համակարգի մասին» ՀՀ օրենքի 25 հոդվածի 2 կետի բ) ենթակետի պահանջների` «2) Պետական բյուջեի կատարման մասին տարեկան հաշվետվությունը ներառում է` ... բ) պետական բյուջեի եկամուտների, ծախսերի և դեֆիցիտի (հավելուրդի) հիմնավորվածությունը, դրանց համեմատական վերլուծությունը հաշվետու տարվան նախորդող տարվա փաստացի, ինչպես նաև հաշվետու տարվա համար հաստատված և փաստացի կատարված համապատասխան ցուցանիշների նկատմամբ»։ Հաշվետու տարվան նախորդող տարվա փաստացի կատարված համապատասխան ցոլցանիշների նկատմամբ համեմատական վերլուծություն իրականացնելու համար նախապես անհրաժեշտ Էր համապատասխանեցնել եկամուտների, ծախսերի և պակասուրդի կառուցվածքները (հավելված 4):
____
1 Օրենքը հրապարակվել է 21.03.97 թ.:
Չնայած Հաշվետվության տեքստային մասում 1996-1997 թթ. փաստացի ցուցանիշների միջև համեմատական վերլուծություններ կատարվել են, սակայն ոչ բոլոր ցուցանիշներն են ընդգրկվել։ Բացի այդ, որոշ ծախսային հոդվածների գծով դրանք չեն արտացոլում իրական դինամիկան, քանզի 1997 թվականի պետական բյուջեի առանձին հոդվածներով ծախսերը համադրելի չեն 1996 թվականի նույնանուն ցուցանիշներին1 (հավելված 5)։
5. Նշված հանգամանքներից ելնելով`
Հաշվետվությունում ամրագրված ցուցանիշների և ՀՀ պետական այլ լիազոր մարմինների կողմից պաշտոնապես հրապարակված աոանձին նույնանուն ցուցանիշների միջև առկա են տարբերություններ։
ՀՀ 1997 թվականի պետական բյուջեի կատարումն իրականացվել է Օրենքի աոանձին հոդվածներով սահմանված պահանջների անտեսմամբ։
_____
1 1996 թվականի պետական (հանրապետական) բյուջեի կատարման մասին Հաշվետվությունում Կառավարության պահուստային հիմնադրամից կատարված ծախսերը ներկայացվել էին ծախսերի տնտեսագիտական և գործառնական համապատասխան հոդվածներով։ 1997 թվականի պետական բյուջեի կատարման մասին Հաշվետվությունում Կառավարության պահուստային հիմնադրամից ծախսերը ամբողջությամբ արտացոլված են պահուստային հիմնադրամին պլանավորված հոդվածի տողով։
ՎԵՐԱՀՍԿԻՉ ՊԱԼԱՏԻ ԹԻՎ ՎՊ/98-2 ԵԶՐԱԿԱՑՈՒԹՅՈՒՆԸ
ՀՀ կենտրոնական բանկի 1997 թ. տարեկան հաշվետվության վերաբերյալ
1. Հայաստանի Հանրապետության Ազգային ժողովի Վերահսկիչ պալատի կողմից ուսումնասիրվել է ՀՀ Ազգային ժողով ներկայացված ՀՀ կենտրոնական բանկի (հետայսու` Բանկ) 1997 թ. տարեկան հաշվետվությունը (հետայսու` Հաշվետվություն)։
2. Հաշվետվության ուսումնասիրության ընթացքում մեր կողմից հետազոտվել են այդ փաստաթղթում արտացոլված մակրոտնտեսական, Բանկի և բանկային համակարգի ցուցանիշները, դրանց թվային արտահայտությունները և պարզաբանումները հիմնավորող հրապարակված փաստերը։ Դա չի նշանակում Բանկի գործունեության լրիվ և ընդգրկուն ուսումնասիրություն, քանի որ այն չի ներառել ելակետային փաստաթղթերի ուսումնասիրությունը Բանկում։
Համաձայն «Հայաստանի Հանրապետության կենտրոնական բանկի մասին» ՀՀ օրենքի «Արտաքին աուդիտը» 16 հոդվածի` «Կենտրոնական բանկի ֆինանսական հաշվետվությունը յուրաքանչյուր տարի վերստուգվում է միջազգային ճանաչում ունեցող անկախ աուդիտային կազմակերպությունների կողմից։ Արտաքին աուդիտային կազմակերպությունը կամ կազմակերպությունները յուրաքանչյուր տարի ընտրվում են Կենտրոնական բանկի խորհրդի կողմից։»։ Իսկ «Հայաստանի Հանրապետության Ազգային ժողովի վերակսկիչ պալատի մասին» ՀՀ օրենքի 2 հոդվածի բ) կետի համաձայն` Վերահսկիչ պալատը պարտավոր է «Հայաստանի Հանրապետության Ազգային ժողով ներկայացնել եզրակացություններ`
...
Կենտրոնական բանկի հաշվետվության վերաբերյալ»։
Վերոհիշյալով պայմանավորված, Վերահսկիչ պալատի կողմից իրականացվել է Հաշվետվության` զուտ որպես փաստաթղթի ուսումնասիրություն:
Ներկայացված Հաշվետվության բովանդակությունը հնարավորություն չի ընձեռում գնահատել հատկապես վարչական և կապիտալ ծախսերի արդյունավետությունը։
3. Ուսումնասիրությունները կատարվել են Բանկի, ՀՀ կառավարության և ՀՀ վիճակագրության, պետական ռեգիստրի և վերլուծության վարչություն (հետայսու` Վիճվարչություն) փաստաթղթերի հիման վրա։
4. Ուսումնասիրությունների ընթացքում արձանագրվել են`
● չի ապահովվել 1997 թվականի պետական բյուջեով սահմանված աոանձին պահանջների կատարումը.
● տարբերություններ պաշտոնապես հրապարակված աոանձին նույնանուն ցուցանիշների միջև։
5. Իրականացված ուսումնասիրությունները բավարար հիմքեր են տվել կարծիք արտահայտելու Հաշվետվության` զուտ որպես փաստաթղթի վերաբերյալ («Հայաստանի Հանրապետության կենտրոնական բանկի մասին» ՀՀ օրենքի «Տարեկան և եռամսյակային հաշվետվություններ» 17 հոդվածի 1-ին կետի համաձայն` «Կենտրոնական բանկը մինչև յուրաքանչյուր տարվա հունիսի 1-ը Ազգային ժողովում ներկայացնում և հրապարակում է Կենտրոնական բանկի խորհրդի կողմից հաստատված նախորդ ֆինանսական տարվա տարեկան հաշվետվությունը, որը ներառում է`
ա) աուդիտային կազմակերպության կողմից հաստատված ֆինանսական հաշվետվությունը.
բ) նախորդ հաշվետու ժամանակաշրջանում մակրոտնտեսական իրավիճակի վերլուծությունը.
գ) Կենտրոնական բանկի խորհրդի կողմից սահմանված այլ դրույթներ»)։
5.1. 1997 թ. Պետական բյուջեի ցուցանիշների գծով`
● Հաշվետվության հավելվածի 3 աղյուսակում ամրագրված ցուցանիշների արդյունքներով 1997 թ. ընթացքում սեփականաշնորհումից մուտքագրված եկամուտները կազմել են 48,729.0 հազ. դրամ (հաշվարկված է ՎՊ կողմից)։ Սակայն արձանագրվել են տարբերություններ` ինչպես վերոհիշյալի և Հաշվետվության հավելվածի 5 աղյուսակում (էջ 124—125) ամրագրված ցուցանիշի` 42,500,0 հազ. դրամ, այնպես էլ` Հայաստանի Հանրապետության 1997 թ. պետական բյուջեի կատարման մասին տարեկան հաշվետվությունում ամրագրված ցուցանիշի` 52,604.0 հազ. դրամ, միջև։ Տարբերությունները 1997 թ. պետական բյուջեի կատարման մասին տարեկան հաշվետվությունում ամրագրված ցուցանիշից կազմում են համապատասխանաբար` 3,875.0 հազ. դրամ և 10,104.0 հազ. դրամ։
● Հաշվետվության հավելվածի 5 աղյուսակում (էջ 124—125), որպես բյուջեի դեֆիցիտի ֆինանսավորման ներքին աղբյուր, 1997 թ. ընթացքում գանձապետական պարտատոմսերից եկամուտները ամրագրված են 9,020,4 մլն դրամի չափով։ Ըստ Հայաստանի Հանրապետության 1997 թ. պետական բյուջեի կատարման մասին տարեկան հաշվետվությունում ամրագրված ցուցանիշի այն կազմել է 9,134.62 մլն դրամ։ Տարբերությունը կազմում է 114.22 մլն դրամ:
● Պետական բյուջեի այլ ցուցանիշների հետ համեմատական վերլուծություն չի կատարվել, քանի որ Հաշվետվությունում ամրագրված ցուցանիշները չեն ներառում եզրափակիչ շրջանառության արդյունքներր։
5.2. Բանկի` ցուցանիշների գծով`
●«Հայաստանի Հանրապետության կենտրոնական բանկի մասին» ՀՀ օրենքի «Կենտրոնական բանկի հիմնական խնդիրը» 4 հոդվածի 1-ին կետով սահմանված է, որ «Կենտրոնական բանկի հիմնական խնդիրը Հայաստանի Հանրապետությունում գների կայունության ապահովումն է։», որն, ըստ օրենքի, իրականացվում է Բանկի կողմից մշակված դրամավարկային քաղաքականության ծրագրով։
Ըստ «Հայաստանի Հանրապետության 1997 թվականի պետական բյուջեի մասին» ՀՀ օրենքի (հետայսու` Օրենք) 3 հոդվածի նախատեսվել է` «Սահմանել 1997 թվականի տարեկան սղաճի չափը 1996 թվականի նկատմամբ 8,0—10,5 տոկոս և այս ցուցանիշի կատարման ապահովումը դնել Հայաստանի Հանրապետության կենտրոնական բանկի վրա»։ Սակայն, ըստ Հաշվետվության «Դրամավարկային քաղաքականությունը» 2-րդ բաժնի, վերոհիշյալ ցուցանիշի կատարումը չի ապահովվել և «... սղաճը դեկտեմբերի վերջի դրությամբ կազմեց 21.9%...»:
● Օրենքի 4 հոդվածում նշված է` «Հայաստանի Հանրապետության կենտրոնական բանկի կողմից 1997 թվականին Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջեի վարկավորման տարեկան չափաքանակի գումարը, ըստ վարկային գծի, 1997 թվականի հունվարի 1-ի դրությամբ` ի փոփոխումն «Հայաստանի Հանրապետության 1996 թվականի պետական բյուջեի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 5 հոդվածի սահմանել 21928,0 միլիոն դրամ, իսկ 1998 թվականի հունվարի 1-ի դրությամբ` 25064,0 միլիոն դրամ։», սակայն, ըստ Հաշվետվության 98 էջի տվյալների, 31.12.96 թ. դրությամբ Կառավարությանը տրված վարկերի ծավալը կազմել է 26,316.465 մլն դրամ, իսկ 31.12.97 թ. դրությամբ` 17.282.382 մլն դրամ։
● Ըստ Օրենքի 20 հավելվածում ամրագրված ցուցանիշների, Բանկի աշխատակիցների վարձատրության գումարը սահմանված է 335,565.45 հազ. դրամի չափով (հաշվարկված է ՎՊ կողմից)։ Սակայն Հաշվետվության 7 հավելվածում (էջ 104) նշված է, որ աշխատակիցների վարձատրությանն ուղղված գումարը կազմել է 346,228.0 հազ. դրամ։ Փաստորեն տեղի է ունեցել Օրենքում ամրագրված ցուցանիշի գերազանցում` 10,662.55 հազ. դրամի չափով։
Հաշվետվության 23 հավելվածում նշված է, որ «... Հայաստանի կենտրոնական բանկը հատկացումներ է կատարում կենսաթոշակային ֆոնդին անձնակազմի աշխատավարձի և աշխատավարձին հավասարեցված եկամուտների 34%-ի չափով (1996 թ.` 35%)։ 1997 թվականին կենսաթոշակային ֆոնդին հատկացումները կազմել են 87,7 մլն դրամ...», որը կազմում է 257.94 մլն դրամի 34%-ը։ Միաժամանակ նշենք, որ սոցիալական ապահովագրության հիմնադրամին հատկացումների մասին տեղեկությունները բացակայում են։
● Օրենքի 26 հոդվածով սահմանված է` «Հաստատել Հայաստանի Հանրապետության կենտրոնական բանկի 1997 թվականի ծախսերի նախահաշիվը` 3343,671 միլիոն դրամ, որից... կապիտալ ներդրումների առավելագույն սահմանաքանակը` 760,85 միլիոն դրամ»։ Սակայն, ըստ Հաշվետվության 18 հավելվածի, 1997 թ. կապիտալ ծախսերը կազմել են 871,789 մլն դրամ (հաշվարկված է ՎՊ կողմից)։ Օրենքով սահմանված առավելագույն սահմանաքանակը գերազանցել է 110.939 մլն դրամի չափով։
● Ըստ Օրենքի 20 հավելվածի` «Գործառնական ծախսեր» բաժնում ամրագրված ցուցանիշների` ներգրավված դեպոզիտների, ստացված վարկերի, թողարկված արժեթղթերի, հաճախորդների հաշիվների մնացորդների դիմաց հաշվարկված տոկոսների վճարման համար նախատեսված է 1,500,000.0 հազ. դրամ։ Սակայն, ըստ Հաշվետվության 6 հավելվածում (էջ 104) ամրագրված ցուցանիշների, վճարված տոկոսների գումարը կազմել է 2,252,435,0 հազ. դրամ, որը կազմում է Օրենքում ամրագրված ցուցանիշի 150,2%-ը։
● Ըստ Օրենքի 20 հավելվածի «Գործառնական ծախսեր» բաժնում ամրագրված ցուցանիշների` հիմնական միջոցների մաշվածքի հետ կապված ծախսերի համար նախատեսված է 75,000.0 հազ. դրամ։ Հաշվետվության 18 հավելվածում (էջ 108) ամրագրված ցուցանիշներով 1997 թ. ծախսը` կապված հիմնական միջոցների մաշվածքի հետ կազմել է 112,207.0 հազ. դրամ։ Տարբերությունը կազմում է 37,207.0 հազ. դրամ։
● Բանկի 31.12.97 թ. հաշվեկշռում (Հաշվետվության 98 էջ) թղթադրամների և մետաղադրամների գծով Բանկի պարտավորությունների հանրագումարն ամրագրված է 42,227,138.0 հազ. դրամի չափով։ Սակայն Հաշվետվության 127 էջում շրջանառության մեջ գտնվող կանխիկ դրամի զանգվածի գծով ցուցանիշն ամրագրված է 42,215,000.0 հազ. դրամի չափով։ Շեղումը հաշվեկշռում ամրագրված ցուցանիշից կազմում է 12,138.0 հազ. դրամ։
Միաժամանակ հարկ ենք համարում նշել, որ Հաշվետվության 103 էջում նշված է` «Համաձայն Հայաստանի բանկի խորհրդի 1996 թ. օգոստոսի 2-ի թիվ 129 որոշման, հաշվեկշռում «Շրջանառության մեջ բաց թողնված թղթադրամ և մետաղադրամ» հոդվածում ներկայացված է շրջանառության մեջ թողնված կանխիկ դրամի և Հայաստանի բանկի դրամարկղում գտնվող կանխիկ դրամի տարբերությունը։», իսկ Հաշվետվության 20 հավելվածում նշված է, որ «ՀՀ կենտրոնական բանկի վարչության թիվ 129 որոշման համաձայն (02,08.96 թ.) ՀՀ ԿԲ դրամարկղում, փոխանակման կետում և ճանապարհին գտնվող կանխիկ դրամը պետք է դիտարկվի որպես շրջանառությունից դուրս։»։
● Բանկի 31.12.97 թ. հաշվեկշռում (Հաշվետվության 98 էջ) ամրագրված ՀՀ դրամով պարտավորությունների գումարը կազմում է 147,274,774.0 հազ. դրամ, իսկ ակտիվների գումարը` 24,122,144.0 հազ. դրամ (հաշվարկված է ՎՊ կողմից)։ Սակայն Հաշվետվության 11 հավելվածում (էջ 105—106), վերոհիշյալ ցուցանիշները ամրագրված են համապատասխանաբար` 147,255.152 հազ. դրամի և 24,120,521.0 հազ. դրամի չափով։ Տարբերությունները հաշվեկշռում ամրագրված ցուցանիշներից կազմում են համապատասխանաբար` 19,622.0 հազ դրամ և 1,623.0 հազ. դրամ։
● Ըստ Հաշվետվության 4 հավելվածի` ՀՀ կառավարությանը տրամադրված վարկերի դիմաց մուտքագրված տոկոսավճարները կազմել են 11,889,028.0 հազ. դրամ։ Համաձայն Հայաստանի Հանրապետության 1997 թ. պետական բյուջեի կատարման մասին տարեկան հաշվետվությունում ամրագրված ցուցանիշի` վերոհիշյալ տոկոսավճարների գումարը կազմել է 10,950,000.0 հազ. դրամ։ Տարբերությունը կազմում է 939,028.0 հազ. դրամ։
● Ըստ Բանկի 31.12.97 թ. հաշվեկշռում (Հաշվետվության 98 էջ) ամրագրված ցուցանիշների` Բանկի շահույթից ՀՀ կառավարությանը բաշխվել է 11,907,594.0 հազ. դրամ (հաշվարկված է ՎՊ կողմից), սակայն, ըստ Հայաստանի Հանրապետության 1997 թ. պետական բյուջեի կատարման մասին տարեկան հաշվետվությունում ամրագրված ցուցանիշի` պետական բյուջեի մուտքերը Բանկի շահույթից կազմել է 5,357,509.0 հազ. դրամ։ Տարբերությունը կազմում է 6,550,085.0 հազ. դրամ։
● Հաշվետվության հավելվածի 14 աղյուսակում (էջ 143) ամրագրված է, որ 1997 թ. IV եռամսյակի վերջի դրությամբ վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքը կազմել է 54%։ Սակայն Վիճվարչության տեղեկագրում («Հայաստանի Հանրապետության սոցիալ-տնտեսական վիճակը 1997 թվականի հունվար-դեկտեմբերին», ՀՀ վիճակագրության, պետական ռեգիստրի և վերլուծության վարչություն, Երևան, 1998 թ., էջ 47) նշված է, որ` «...ՀՀ Կենտրոնական բանկի վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքը 1998 թ. հունվարի 1-ի դրությամբ կազմել է 50 տոկոս և 1997 թ. հունվարի 1-ի համեմատ այն նվազել է 10 տոկոսային կետով։»։
5.3. Առևտրային բանկերի ցուցանիշների գծով`
● Հաշվետվության 69 էջում նշված է, որ «ՀՀ բանկային համակարգը 1997 թվականը եզրափակել է 238,6 մլն դրամ շահույթով։ Տարվա գործունեության արդյունքում ՀՀ տարածքում գործող բանկերը ստացել են 32,2 մլրդ դրամի չափով ծախսեր»։ Իսկ Վիճվարչության տեղեկագրում («Հայաստանի Հանրապետության սոցիալ-տնտեսական վիճակը 1997 թվականի հունվար-դեկտեմբերին», ՀՀ վիճակագրության, պետական ռեգիստրի և վերլուծության վարչություն, Երևան, 1998 թ., էջ 47) նշված է, որ «ՀՀ բանկային համակարգը 1997 թ. եզրափակել է 189,2 մլն դրամ շահույթով, ընդ որում` 1997 թ. շահույթով են եզրափակել 25 բանկեր, որոնց շահույթը կազմել է 2691,1 մլն դրամ, իսկ վնասով` 5 բանկեր, որոնց վնասը կազմել է 2501.9 մլն դրամ»։
Անհամապատասխանությունը վնասի գծով կազմել է 698.1 մլն դրամ, իսկ շահույթի գծով` 528.9 մլն դրամ։
6. Նշված հանգամանքներից ելնելով`
Չի ապահովվել «Հայաստանի Հանրապետության 1997 թվականի պետական բյուջեի մասին» ՀՀ օրենքով սահմանված աոանձին պահանջների կատարումը։
Փաստաթղթում արտացոլված Բանկի և բանկային համակարգի նույնանուն աոանձին ցուցանիշների ուսումնասիրության ընթացքում արձանագրվել են տարբերություններ։
ՎԵՐԱՀՍԿԻՉ ՊԱԼԱՏի ԹԻՎ ՎՊ/98-3 ԵԶՐԱԿԱՑՈՒԹՅՈՒՆԸ
«Հայաստանի Գյուղատնտեսական մեծածախ շուկայի» վարկային ծրագրի վերաբերյալ
1. Ուսումնասիրվել է Վերակառուցման և Զարգացման Եվրոպական բանկի (հետայսու` ՎԶԵԲ) կողմից ՀՀ կառավարությանը տրամադրված «Գյուղատնտեսական մեծածախ շուկայի» վարկային ծրագրի (հետայսու` Վարկ) միջոցների հաշվին «Գյուղատնտեսական մեծածախ շուկայի» ստեղծման աշխատանքների համար կատարված ծախսերի և շահագործման արդյունավետությունը։
Ուսումնասիրություններ են կատարվել «Գյուղատնտեսական մեծածախ շուկայի» ՓԲԸ-ում (հետայսու` ԳՄՇ), «Հայշինարար» սահմանափակ պատասխանատվությամբ ընկերությունում (հետայսու` Հայշինարար) և Վարկի «Ծրագրի ղեկավարման մարմնում» (հետայսու` ԾՂՄ)։
2. Վարկի միջոցների հաշվին ԳՄՇ-ի ստեղծման (կառուցման) համար կատարված ծախսերի արդյունավետության աուդիտի ընթացքում ուսումնասիրվել է ՀՀ գյուղատնտեսության նախարարության (հետայսու` նախարարություն) և ԾՂՄ-ի ներքին հսկողության իրականացումը։
3. Ուսումնասիրությունները կատարվել են ԳՄՇ-ի, «Հայշինարար» ՍՊԸ-ի և ԾՂՄ-ի կողմից տրամադրված փաստաթղթերի հիման վրա։
4. Ուսումնասիրության ընթացքում արձանագրվել են`
● ՀՀ կառավարության 15.12.94 թ. թիվ 577 որոշմամբ հաստատված` «ՀՀ կառավարությանը տրամադրված արտասահմանյան վարկային միջոցների օգտագործում» կարգի պահանջների խախտում և արդյունքում` ձևական մրցույթի անցկացում.
● համաձայնագրով նախատեսված վարկային միջոցների ծախսային հոդվածների խախտում.
● վարկի միջոցների անարդյունավետ օգտագործում։
5. Իրականացրած ուսումնասիրությունները բավարար հիմքեր են տվել կարծիք արտահայտելու ուսումնասիրության առարկայի վերաբերյալ։
5.1. Կատարվել է ՀՀ կառավարության թիվ 577 որոշման պահանջների խախտում։
Ներկայացված փաստաթղթերի վերլուծությունից պարզվել է, որ ԳՄՇ-ի կողմից հայտարարված մրցույթը` գյուղատնտեսական մեծածախ ժամանակավոր շուկայի վերակառուցման և վերականգնման նպատակով, կրել է ձևական բնույթ։ Մրցույթը հայտարարվել է 1996 թ. հունիսի 8-ին, հաղթող է ճանաչվել Հայշինարարը և համապատասխան պայմանագիր է ստորագրվել վերջինիս հետ։ Վերլուծության փաստերը վկայում են, որ ժամանակավոր շուկայի վերակառուցման աշխատանքները, բանավոր համաձայնությամբ, սկսվել են 1996 թ. մայիս ամսից, պայմանագիրը կնքվել է 1996 թ. հուլիսի 20-ին, Վարկի միջոցների հաշվին գումարները վճարվել են 1996 թ. հուլիս-դեկտեմբեր ամիսներին։ Հատկանշական է նաև այն փաստը, որ ԳՄՇ-ում ընդհանրապես բացակայում են մրցույթների անցկացման արդյունքների վերաբերյալ կենտրոնական խորհրդի արձանագրությունները, մրցույթին մասնակցելու համար անհրաժեշտ փաստաթղթերի փաթեթները։
5.2. Տեղի է ունեցել համաձայնագրով նախատեսված Վարկային միջոցների ծախսային հոդվածների խախտում։
Ըստ համաձայնագրի, ժամանակավոր շուկայի շինարարության նպատակով, նախատեսվել էր ծախսել 170.0 հազ. ԱՄՆ դոլար, փաստացի այն կազմել է 222.355 հազ. ԱՄՆ դոլար, կամ թույլ է տրվել վարկային միջոցների ոչ նպատակային ծախս` 52.355 հազ. ԱՄՆ դոլարի չափով (հավելված 6)։
ԳՄՇ-ի կանոնադրությունր գրանցվել է ՀՀ պետական ռեգիստրում 1995 թ. սեպտեմբերի 6-ին (վերագրանցվել է 1997 թ. փետրվարի 5-ին)։ Ընկերության կանոնադրական դրամագլուխը կազմել է 5.0 մլն դրամ։ Կանոնադրության մեջ կատարվել են ձեռագիր փոփոխություններ (մասնավորապես` կանոնադրական դրամագլուխը տասն անգամ ավելացվել է և հասցվել 50.0 մլն դրամի)։ Ըստ ներկայացված փաստաթղթերի, ընկերության թվով 19 հիմնադիր փայատերերի փաստացի կանոնադրական ներդրումները կազմել են 45.115 մլն դրամ, որից` ՀՀ գյուղատնտեսության նախարարության փայաբաժնի ներդրումն արտահայտվել է կառույցի տեսքով (որը և հետագայում վերակառուցվել ու վերանորոգվել է` ժամանակավոր շուկա ստեղծելու նպատակով)` 10,825,279.0 դրամի չափով։ Վերոհիշյալ կառույցի վերանորոգման և վերակառուցման աշխատանքների համար կազմվել է նախագիծ և նախահաշիվ` «Հայինժնախագիծ» բաժնետիրական ընկերության կողմից, սակայն այն փորձազննման չի ենթարկվել։ Սույն կառույցը ԳՄՇ-ի տնօրինությանն է հանձնվել 1995 թ. դեկտեմբերի 25-ին` ընդունման-հանձնման ակտով, որում չի նշվել կառույցի` շինության ֆիզիկական վիճակը, բավարարվել են միայն հաշվեկշռային մնացորդային արժեքի (5,553,518.0 դրամ) դուրսբերումով, որը չի համապատասխանում նախարարության փայատիրական արժեքին` (10,825,279.0 դրամ)։ Նախկինում փաստացի եղած և վարկի միջոցների հաշվին Հայշինարարի կողմից գյուղատնտեսական ժամանակավոր շուկայի կառույցի վերանորոգման-վերականգնման համար նախատեսված աշխատանքների ծավալների սահմանագծի բացակայությունը հնարավորություն չի ընձեռում կարծիք հայտնել փաստացի կատարված աշխատանքների արդյունավետության վերաբերյալ:
Հարկ է նշել նաև, որ 1997 թ. դեկտեմբերի 12-ին կազմված «Երևանի գյուղատնտեսական մեծածախ ժամանակավոր շուկայի վերակառուցման և վերանորոգման աշխատանքների ընդունման և շահագործման հանձնելու» ակտը չի հաստատվել ԳՄՇ-ի խորհրդի կողմից, իսկ դրանում նշված «մեքենասարքավորումներ և գույք» ծախսային հոդվածի 32,410.0 հազ. դրամ գումարը չի համապատասխանում փաստացի գումարին` 31,629.0 հազ դրամ։
5.3. Տեղի է ունեցել վարկային միջոցների անարդյունավետ օգտագործում։
1995 թ. դեկտեմբերի 14-ին Հայաստանի Հանրապետության կառավարության (ի դեմս` ՀՀ ֆինանսների նախարարության) և ՎԶԵԲ-ի միջև կնքվել է Հիմնական վարկային պայմանագիր, ըստ որի, Հայաստանին էր հատկացվում 15.0 մլն ԱՄՆ դոլարի վարկ` Գյուղատնտեսական մեծածախ շուկայի համակարգ ստեղծելու նպատակով։ Պայմանագիրը վավերացվել է ՀՀ Ազգային ժողովի կողմից` 1996 թ. փետրվարի 19-ին, ՀՀ Նախագահի կողմից` 1996 թ. մարտի 6-ին։ Ծրագրի իրականացման ժամանակահատված էր նախատեսվել 1996—1999 թթ.։
Ներկայացված փաստաթղթերի ուսումնասիրությունները բավարար հիմքեր են տալիս եզրակացնելու, որ 1996—1997 թթ. փաստացի ծախսված 755,250.0 ԱՄՆ-ի դոլարի չափով կատարվել է վարկային միջոցների ոչ արդյունավետ օգտագործում։ Արդյունքում` ՎԶԵԲ-ի կողմից 1998 թ. փետրվարի 4-ին լուծարվել է «Գյուղատնտեսական մեծածախ շուկա» ԾՂՄ-ին տեխնիկական աջակցության նվիրատվության պայմանագիրը և դադարեցվել Վարկային ծրագրի ղեկավար մարմնի հետագա գործունեությունը։
1998 թ. հունիսի 10-ի դրությամբ Գյուղատնտեսական մեծածախ շուկայի վարկային ծրագրի շրջանակներում Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կողմից վարկի սպասարկման ընդհանուր գումարը կազմել է 1,401,599.12 ԱՄՆ դոլար, որից` վարկի գումարի մարմանն ուղղվել է 755.250 ԱՄՆ դոլար, իսկ մնացած գումարը` 646,309.12 ԱՄՆ դոլար, տրվել է որպես տոկոսավճար, կատարման վճար և վարկային ծրագրի դադարեցման վճար (հավելված 7)։
6. Նշված հանգամանքներեց ելնելով`
Արձանագրվել է վարկային միջոցների ոչ նպատակային օգտագործման, ՀՀ կառավարության թիվ 577 որոշման պահանջների անտեսման, կատարված աշխատանքների ծավալային չափերի անհամապատասխանության փաստեր։
Վարկային միջոցների անարդյունավետ օգտագործման հետևանքով դադարեցվել է վարկային ծրագրի իրականացումը, որի արդյունքում կատարված ծախսերի մեջ գերակշռել են տույժերը, կոմիսիոն վճարները, ինչպես նաև վարկային ծրագրի դադարեցման վճարները։
ՎԵՐԱՀՍԿԻՉ ՊԱԼԱՏԻ ԹԻՎ ՎՊ/98—4 ԵԶՐԱԿԱՑՈՒԹՅՈՒՆԸ
Հայաստանի Հանրապետության կենսաթոշակային եվ զբաղվածության հիմնադրամի 1997 թվականի ԵՎ 1998 թվականի աՌաջին եռամսյակի գործունեության վերաբերյալ
1. Ուսումնասիրվել է Հայաստանի Հանրապետության կենսաթոշակային և զբաղվածության հիմնադրամի (հետայսու` Հիմնադրամ) 1997 թվականի և 1998 թվականի առաջին եռամսյակի գործունեության համապատասխանությունը ՀՀ օրենքների, կառավարության ու վարչապետի որոշումների և նորմատիվ ակտերի պահանջներին։
Ուսումնասիրություններն իրականացվել են Հիմնադրամում և Երևան քաղաքի տարածքային կենտրոններում (հետայսու` տարածքային կենտրոններ)։
2. Հիմնադրամի գործունեության համապատասխանության աուդիտի ընթացքում ուսումնասիրվել է Հիմնադրամի կողմից ներքին հսկողության իրականացումը։
3. Ուսումնասիրությունները կատարվել են ՀՀ վարչապետի, ՀՀ կառավարության և Հիմնադրամի փաստաթղթերի հիման վրա։
4. Ուսումնասիրությունների ընթացքում արձանագրվել են`
● չի ապահովվել ՀՀ կառավարության և վարչապետի որոշումներում ամրագրված պահանջների կատարումը.
● ՀՀ նորմատիվ ակտերի պահանջների խախտումներ.
● հաշվապահական հաշվառման կանոնների խախտումներ.
● հակասական տեղեկատվություն.
● չհիմնավորված վճարումներ։
5. Իրականացված ուսումնասիրությունները բավարար հիմքեր են տվել կարծիք արտահայտելու ուսումնասիրության առարկայի վերաբերյալ։
5.1. Ըստ Հայաստանի Հանրապետության կենսաթոշակային և զբաղվածության Հիմնադրամի Կանոնադրության (հետայսու` Հիմնադրամի Կանոնադրություն, հաստատված ՀՀ վարչապետի 28.11.97 թ. թիվ 563 որոշմամբ), II բաժնի 4-րդ կետի բ) ենթակետի Հիմնադրամի հիմնական խնդիրներն ու գործառույթներն են` «...գործատուներին (անկախ սեփականության ձևից), քաղաքացիներին և ինքնուրույն աշխատանքով զբաղված անձանց, այդ թվում` անհատ ձեռներեցներին, գյուղացիական տնտեսությամբ, գիտական ու ստեղծագործական աշխատանքով զբաղված անձանց Հիմնադրամում որպես ապահովադիր գրանցման և հաշվառման աշխատանքների կազմակերպումը», սակայն Հիմնադրամի կողմից վերը նշված պահանջների կատարումը չի ապահովվել։
Համաձայն Հիմնադրամի կողմից Վերահսկիչ պալատ ներկայացված տեղեկանքի, 01.01.98 թ. դրությամբ ՀՀ պետական ռեգիստրում գրանցված 357436 տնտեսավարող սուբյեկտներից Հիմնադրամում որպես ապահովադիր գրանցվել և հաշվառվել է 313466 տնտեսավարող սուբյեկտ։ Հիմնադրամում չեն գրանցվել և չեն հաշվառվել 43970 տնտեսավարող սուբյեկտ, կամ պետական ռեգիստրում գրանցվածների 12,3%-ը։
5.2. Հիմնադրամի և Տարածքային կենտրոնների կողմից ապահովադիրների գրանցման մասին ներկայացված տեղեկանքներում ամրագրված տվյալները չեն համապատասխանում միմյանց։ Այսպես`
● Էրեբունու տարածքային կենտրոնի կողմից ներկայացված տեղեկանքում ապահովադիրների թիվը կազմում է 2743, իսկ Հիմնադրամի տեղեկանաքում` 1985 ապահովադիր, կամ 758-ով պակաս.
● Շահումյանի տարածքային կենտրոնի կողմից ներկայացված տեղեկանքում ապահովադիրների թիվը կազմում է 920, իսկ Հիմնադրամի տեղեկանքում` 2380 ապահովադիր, կամ 1460-ով ավելի.
● Խորհրդային շրջանի տարածքային կենտրոնի կողմից ներկայացված տեղեկանքում ապահովադիրների թիվը կազմում է 2797, իսկ Հիմնադրամի տեղեկանքում` 3562 ապահովադիր, կամ 765-ով ավելի:
5.3. Հիմնադրամի կողմից չի ապահովվել Հիմնադրամի Կանոնադրության II բաժնի 4-րդ կետի գ) և թ) ենթակետերով սահմանված պահանջների կատարումը։ Համաձայն դրանց` Հիմնադրամի հիմնական խնդիրներից են` ապահովադիրների կողմից իրականացվող վճարներն ապահովելը, ֆինանսական և հաշվապահական փաստաթղթերի ստուգումներն անցկացնելը։
Ընտրանքային եղանակով ուսումնասիրվել են 15 ապահովադիրներ, որոնք հայտարարություններ էին ներկայացրել գործունեություն չծավալելու վերաբերյալ։ Սակայն, աուդիտի ընթացքում պարզվեց, որ դրանցից 12-ը հարկային տեսչություն ներկայացրած հաշվետվություններում նշել են, որ իրականացրել են տնտեսական գործունեություն և կատարել են աշխատավարձի վճարումներ։
5.4. Համաձայն Հիմնադրամի կողմից Վերահսկիչ պալատ ներկայացված տեղեկանքի, «ՀՀ կենսաթոշակային և զբաղվածության հիմնադրամի տարածքային կենտրոններում 1997 թ. ընթացքում ապահովադիրների կողմից հիմնադրամին ունեցած ժամկետանց պարտքերի նկատմամբ կիրառված տույժերից փաստացի գանձվել է 131.9 մլն դրամ», մինչդեռ Հիմնադրամի Խորհուրդը միայն 25.08.97 թ. թիվ 7 որոշմամբ ապառքներ չունեցող 11 ապահովադիրներին ազատել է ժամկետանց պարտքերի հաշվարկված տույժերից` 671,425.5 հազ. դրամ գումարի չափով (ՀՀ կառավարության 05.08.97 թ. թիվ 321 որոշման 6-րդ կետ):
5.5. Իրականացված ստուգումների վերաբերյալ տարածքային կենտրոնների կողմից ներկայացված տեղեկանքների ուսումնասիրությունները բավարար հիմքեր են տալիս արձանագրելու, որ մի շարք կազմակերպություններում ստուգումներ չեն կատարվել, մինչդեռ որոշ ապահովադիրների գծով յուրաքանչյուր տարի կատարվել են ստուգումներ։
5.6. Հիմնադրամի գործունեության բարելավման և արդյունավետության բարձրացման նպատակով ՀՀ վարչապետի 20.01.98 թ. թիվ 34 որոշմամբ Հիմնադրամին հանձնարարվել է Երևան քաղաքի Արաբկիրի թաղային համայնքում կենսաթոշակների, արտոնությունների համար տրվող փոխհատուցումների և երեխաներին տրվող պետական նպաստների գծով փորձնական վճարումներ կազմակերպել Հիմնադրամի աշխատակիցների ուժերով։ Սակայն, առանց համապատասխան որոշման, նման վճարումներ իրականացվել են նաև Երևան քաղաքի մյուս տարածքային կենտրոններում։ Այսպես, 1998 թվականի I եռամսյակում Խորհրդայինի տարածքային կենտրոնում վերոհիշյալ ուղղություններով կանխիկ վճարումների գումարը կազմել է 27,040.8 հազ. դրամ, Շենգավիթի տարածքային կենտրոնում` 16,032.2 հազ. դրամ, Կենտրոնի տարածքային կենտրոնում` 34,744.9 հազ. դրամ։
Հիմնադրամի նախագահի 19.01.98 թ. թիվ 014 հրամանի համաձայն ստեղծվել է Դավիթաշենի տարածքային կենտրոնը։ ՀՀ վարչապետի մոտ 1998 թ. փետրվարի 11-ին կայացած խորհրդակցության թիվ 11—24 արձանագրության 3-րդ կետով Հիմնադրամին հանձնարարվել էր` «ՀՀ կենսաթոշակային և զբաղվածության հիմնադրամին` երկշաբաթյա ժամկետում կառավարություն առաջարկություն ներկայացնել կենսաթոշակների, արտոնությունների դիմաց տրվող փոխհատուցումների, երեխաների նպաստների վճարումը հիմնադրամի տարածքային կենտրոնների միջոցով կազմակերպելու վերաբերյալ», սակայն, հիմք ընդունելով վերոհիշյալ արձանագրության 3-րդ կետը, Հիմնադրամի նախագահն իր 20.02,98 թ. թիվ 02/2 հրամանով հանձնարարել է Դավիթաշենի տարածքային կենտրոնին` կենսաթոշակների, արտոնությունների համար տրվող դրամական փոխհատուցումների և երեխաներին տրվող պետական նպաստների վճարումները իրականացնել աշխատակիցների ուժերով։
1998 թվականի փետրվար-մարտ ամիսներին Դավիթաշենի տարածքային կենտրոնի կողմից կենսաթոշակների, արտոնությունների համար տրվող դրամական փոխհատուցումների և երեխաներին տրվող պետական նպաստների գծով կանխիկ վճարվել է 41,277.4 հազ. դրամ, չպահպանելով նախատեսված համամասնությունները։ Այսպես, Դավիթաշենի տարածքային կենտրոնը փետրվար ամսում կենսաթոշակների համար նախատեսված 6,800.0 հազ. դրամի փոխարեն վճարել է 9,401.3 հազ. դրամ, կամ 113.3%-ը, իսկ փոխհատուցման համար նախատեսված 6,800.0 հազ դրամի փոխարեն փաստացի վճարվել է 5,399.6 հազ. դրամ, կամ 79.4%-ը։ Հարկ է նշել նաև, որ չվճարված գումարներն աշխատակիցների կողմից հետ են վերադարձվել Դավիթաշենի տարածքային կենտրոնի տնօրենին, վերջինս էլ, առանց հաշվապահական համապատասխան փաստաթղթերի ձևակերպման, գումարներն ի պահ է հանձնել Մաշտոցի տարածքային կենտրոն։
5.7. Ուսումնասիրված տարածքային կենտրոններում արձանագրվել են համապատասխան դրամարկղային հանգույցների բացակայության, մեկի փոխարեն մի քանի դրամարկղային գրքերի առկայության փաստեր։ Ավելին` դրամարկղային գործառնությունները և դրանց հաշվառումը գտնվում է ոչ բավարար մակարդակի վրա։
Շատ դեպքերում խոշոր դրամական միջոցները տարածքային կենտրոններում ավելի քան երկու շաբաթ պահելուց հետո, վերադարձվել են հաշվարկային հաշիվ։ Այսպես, Մաշտոցի տարածքային կենտրոնի դրամարկղում 31.03.98 թ.-ից մինչև 14.04.98 թ. պահվել է 2,213.9 հազ. դրամ, որը հետո վերադարձվել է հաշվարկային հաշիվ։
5.8. Աուդիտի ընթացքում արձանագրվել են հաշվապահական հաշվառման կանոնների խախտումներ, դրանք են` ապահովադիրների թղթապանակների և նրանց կողմից ներկայացվելիք հաշվետվությունների բացակայությունը, ռեեստրներում արտացոլված ամփոփ տվյալների անհամապատասխանությունը։
5.9. 1997 թվականի ընթացքում Հիմնադրամի պահպանման ծախսերի առանձին հոդվածների գծով ծախսային համամասնությունները խախտվել են։ Այսպես, օրինակ` «ներկայացուցչական ծախսեր» հոդվածով ծախսերը կատարվել են 150%-ով, «գույքի ձեռքբերում» հոդվածով` 148%-ով, «գրասենյակային և այլ տնտեսական ծախսեր» հոդվածով` 137%-ով, բայց «շենքի վարձավճար» հոդվածով` 70%-ով և «վերանորոգում» հոդվածով` 72%-ով։
Համաձայն Հիմնադրամի 20.12.97 թ. թիվ 18 որոշման, Հիմնադրամն անհատից ձեռք է բերել 7.0 մլն դրամ արժողությամբ ԳԱԶ—3110 մակնիշի ավտոմեքենա։
5.10. Ապրանքների և ծառայությունների ձեռքբերումը Հիմնադրամի կողմից հիմնականում կատարվել է միակողմանի գնման ակտերով, իսկ առանձին դեպքերում դրանց ձեռքբերումը հիմնավորող փաստաթղթերն ընդհանրապես բացակայում են, ինչպես, օրինակ` «ներկայացուցչական ծախսեր» հողվածում։
5.11. Համաձայն տարածքային կենտրոնների հաշվարկային տվյալների, 1998 թվականի I եռամսյակի ընթացքում պարտադիր սոց. վճարները Երևան քաղաքում պետք է կազմեին 2,793,712.0 հազ. դրամ, սակայն փաստացի մուտքերը կազմել են 1,715,352.0 հազ. դրամ։ Տարբերությունը կազմում է 1,078,360,0 հազ. դրամ, կամ հաշվարկայինի 38.6%-ը։ Ընդ որում, առանձին տարածքային կենտրոններում այդ ցուցանիշը բավականին տարբերվում է միջին քաղաքայինից։ Այսպես, Շահումյանի տարածքային կենտրոնում այն կազմում է 23,2%, իսկ Շենգավիթի տարածքային կենտրոնում` 69,4%։
6. Նշված հանգամանքներից ելնելով`
ՀՀ կենսաթոշակային և զբաղվածության հիմնադրամը 1997 թ. և 1998 թ. I եռամսյակում իր գործունեության ընթացքում չի ապահովել ՀՀ կառավարության ու վարչապետի որոշումների և նորմատիվ ակտերի պահանջների կատարումը։
ՎԵՐԱՀՍԿԻՉ ՊԱԼԱՏԻ ԹԻՎ ՎՊ/98-5 ԵԶՐԱԿԱՑՈՒԹՅՈՒՆԸ
ՀՀ 1997 թ. պետական բյուջեից Հայաստանի ազգային հեռուստաընկերությանը հատկացված միջոցների օգտագործման վերաբերյալ
1. Ուսումնասիրվել է ՀՀ 1997 թ. պետական բյուջեից Հայաստանի ազգային հեռուստաընկերությանը հատկացված միջոցների օգտագործման նպատակայնությունն ու արդյունավետությունը։ Բյուջետային միջոցների օգտագործման նպատակայնության և արդյունավետության աուդիտի ընթացքում մեր կողմից ուսումնասիրվել է հեռուստահաղորդումների պետական պատվերի կատարման համապատասխանությունը ՀՀ գործող օրենսդրությանը։
Ուսումնասիրություններ են կատարվել Հայաստանի ազգային հեռուստաընկերությունում (հետայսու` ՀԱՀ), ՀՀ Կառավարությանն առընթեր տեղեկատվության և գրահրատարակչության վարչությունում (հետայսու` Վարչություն), Հայաստանի «Հեռուստատեսային ցանց» պետական փակ բաժնետիրական ընկերությունում (հետայսու` Հեռուստատեսային ցանց)։
2. ՀՀ 1997 թ. պետական բյուջեից հեռուստաընկերությանը հատկացված միջոցների օգտագործման նպատակայնության և արդյունավետության աուդիտի ընթացքում ուսումնասիրվել է Վարչության կողմից նշված միջոցների նպատակային և արդյունավետ օգտագործման նկատմամբ ներքին հսկողության իրականացումը։
3. Ուսումնասիրությունները կատարվել են ՀԱՀ-ի, ՀՀ Կառավարությանն առընթեր տեղեկատվության և գրահրատարակչության վարչության, պետական տեխնիկական տեսչության և «Հայաստանի Հեռուստատեսային ցանց» ՊՓԲԸ-ի կողմից տրամադրված փաստաթղթերի հիման վրա։
4. Ուսումնասիրությունների ընթացքում արձանագրվել են`
● պայմանագրային պարտավորությունների խախտումներ.
● առանց տեխնիկական առաջադրանքի պետական պատվերի տեղադրում.
● չի ապահովվել ՀՀ հարկային օրենսդրության և հաշվապահական հաշվառման կանոնների պահանջների կատարումը.
● ՀԱՀ-ի Գեղարվեստական խորհուրդը չի գործել.
● պետական պատվերի հաշվին կոմերցիոն ծրագրերի հեռարձակման փաստեր.
● հեռարձակված ժամերի վերաբերյալ տվյալների անարժանահավատության փաստեր:
5. Իրականացված ուսումնասիրությունները բավարար հիմքեր են տվել կարծիք արտահայտելու ուսումնասիրության առարկայի վերաբերյալ։
5.1. Տեղի է ունեցել Հեռուստահաղորդումների 1997 թ. տարեկան տեխնիկական առաջադրանքի (հետայսու` պայմանագրի) պայմանների չկատարում`
● 1997 թ. ընթացքում ՀԱՀ-ն հեռուստահաղորդումների ցանկը նախօրոք չի համաձայնեցրել Վարչության հետ։ Նշված համաձայնության արդյունքում կձևավորվեր այն հաղորդումների ցանկը, որը պետք է եթեր հեռարձակվեր պետական պատվերի շրջանակներում։ Չի կատարվել պայմանագրի 2.3 կետը.
● ՀԱՀ-ն աշխատանքի կամ դրա որևէ փուլի ավարտից հետո հանձնման-ընդունման ակտ չի կազմել և չի ներկայացրել Վարչություն, այսինքն` չի կատարվել պայմանագրի 2.4 կետը, դրա հետևանքով նաև` 2.7 կետը.
● Ըստ պայմանագրի, ՀԱՀ-ն կազմում է կատարված աշխատանքների արձանագրություն, որը պետք է վավերացվեր Վարչության կողմից։ Վարչությունն ընթացիկ ամսվա համար ՀԱՀ-ին է փոխանցում կանխավճար` տվյալ ամսվա ֆինանսավորման 50%֊ի չափով։ Մնացած 50%-ի վճարումը պետք է իրականացվեր Վարչության (գանձապետարանի) կողմից` վավերացված արձանագրությունների հիման վրա։ ՀԱՀ-ն կազմել է արձանագրություններ, սակայն վարչության կողմից դրանցից վավերացվել են միայն հունվար-ապրիլ ամիսներին։ Չնայած մնացած ութ ամսվա արձանագրությունները չեն վավերացվել, այնուհանդերձ` ՀՀ պետական բյուջեի գումարները վճարվել են։ 1997 թ. ՀԱՀ-ին պետական բյուջեից վճարվել է 269,754.9 հազ. դրամ, պլանով նախատեսված 296,430.0 հազ. դրամի փոխարեն, կամ նախատեսվածից 26,675.1 հազ. դրամ պակաս, 1997 թ. I կիսամյակում պետական բյուջեից պակաս է ֆինանսավորվել 26,245.1 հազ. դրամ, իսկ II կիսամյակում` 430.0 հազ. դրամ (հավելված 8)։ Չի կատարվել պայմանագրի 3.3 կետը.
● Խախտվել է պայմանագրի 4.3 կետը, որի համաձայն ՀԱՀ-ն չի վճարել Հեռուստատեսային ցանցին պետական պատվերից ավելի հեռարձակված 426,66 եթերաժամերի համար, որը կազմում է 43,708.415 հազ. դրամ (հավելված 8).
● Չեն գործել պայմանագրի 4.4, 4.5, 4.6 և 4.7 կետերը, որոնք վերաբերում են հեռուստահաղորդումների տեխնիկական միջոցների շահագործման արդյունավետությանը։ Պետական տեխնիկական տեսչության աշխատանքները կրել են ձևական բնույթ։ 1997 թ. առաջին եռամսյակում ՀԱՀ-ի կողմից ներկայացվել են չափումների տվյալները, որոնք ընդունվել են տեսչության կողմից` առանց խախտումներն արձանագրելու։ 1997 թ. երկրորդ եռամսյակից մինչև օրս հեռուստաեթերի տեխնիկական հսկողություն չի իրականացվել և խախտումներ չեն արձանագրվել, ուստի տույժի և տուգանքի պատժամիջոցներ ՀԱՀ-ի կողմից չեն ներկայացվել։
5.2. 1997 թ. Հեռուստատեսային ցանցը գործել է առանց Վարչության հետ պայմանագիր կնքելու։ Որպես պետական պատվերի իրավական հիմք է ծառայել մեկ էջանոց մի փաստաթուղթ, որում նշված է, որ Հեռուստատեսային ցանցը հեռուստածրագրերի սփռումը ՀՀ-ի տարածքում պետք է իրականացնի ՀԱՀ-ի ծրագրերի ցանցով` 11 ժամ միջին օրական ծավալով, այդ թվում` Շիրակի հեռուստաընկերության հաղորդումները` 0.5 ժամ միջին օրական ծավալով։
5.3. Տեղի է ունեցել ՀՀ հարկային օրենսդրության և հաշվապահական հաշվառման կանոնների պահանջների խախտում։
ՀԱՀ-ի ֆինանսահաշվային աուդիտի արդյունքները բավարար հիմքեր են տալիս կարծիք արտահայտելու, որ տեղի է ունեցել ՀՀ հարկային օրենսդրությամբ նախատեսված հարկային պարտավորությունների ոչ լրիվ չափով կատարում։
● ՀԱՀ-ի կողմից Հարկային տեսչությանը սահմանված կարգով ներկայացված հաշվետվությունները արտացոլել են միայն արտաբյուջետային (կոմերցիոն) գործունեության արդյունքները, իսկ բյուջետային ֆինանսավորմամբ պետական պատվերի շրջանակներում իրականացված գործունեությունն ընդհանրապես վրիպել է հաշվետվական (հարկային) դաշտից։
Արդյունքում, ըստ ՀԱՀ-ի կողմից տրամադրված տեղեկանքների, իրացման հարկվող շրջանառությունը պակաս է արտացոլվել 304,428.3 հազ. դրամով, հարկվող շահույթը` 44,556.1 հազ. դրամով, ավելացված արժեքի հարկը 20,675.2 հազ. դրամով։ Լրացուցիչ հարկային պարտավորությունների գծով Երևանի Մյասնիկյանի տարածքային հարկային տեսչության օպերատիվ բաժնի կողմից կազմվել է ստուգման ակտ, որում արձանագրված փաստերը համապատասխանում են մեր կողմից իրականացված հաշվարկային աուդիտի արդյունքներին։
5.4. ՀԱՀ-ի գլխավոր տնօրեն պրն Հ. Գասպարյանը 1997 թ. օգոստոսի 27-ի թիվ 76 հրամանով լուծարել է 1996 թ. ապրիլի 25-ի թիվ 22 հրամանով կազմված Հայաստանի պետական հեռուստատեսության Գեղարվեստական խորհուրդը և ստեղծել ՀԱՀ-ի Գեղարվեստական խորհուրդ նոր կազմով` իր նախագահությամբ։ Պետք է նշել, որ ՀԱՀ-ում բացակայում էր Գեղարվեստական խորհրդի կանոնադրությունը և արձանագրությունները։ Գեղարվեստական խորհրդի հիմնական խնդիրը պետք է լիներ հաղորդումների գաղափարական բովանդակությունն ու գեղարվեստական մակարդակը բարձրացնելու նպատակով հանձնարարականների մշակումը` հաղորդումների հիմնական ուղղվածությունր պլանավորելու և գնահատելոլ նպատակով։ Այսինքն` Գեղարվեստական խորհուրդն ուղղակի պետք է իրականացներ հեռուստահաղորդումների ցանկի նախագծերի քննարկումը, ինչպես նաև քննարկեր որոշակի ժամանակահատվածում ՀԱՀ-ի գործունեության արդյունքները։
1997 թ. ընթացքում Գեղարվեստական խորհուրդը չի գործել և վերոհիշյալ պարտավորությունները վերջինիս կողմից չեն իրականացվել, այսինքն` հեռուստացանկը կազմվել և հաստատվել է ՀԱՀ-ի տնօրենների խորհրդի կողմից և այն չի համաձայնեցվել Վարչության հետ։
5.5. ՀԱՀ-ի պետական պատվերի շրջանակներում եթեր են հեռարձակվել կոմերցիոն պայմանագրերով նախապատրաստված հաղորդումներ և կինոնկարներ։ Այսպես, օրինակ` «Շարկ», «Շարմ», «Հինգշաբթի», «Արտ—13», «Մենք ու մենք» (հավելված 10):
ՀԱՀ-ի պետական պատվերի ժամերն ըստ պայմանագրի պետք է կազմեին 2555 ժամ, սակայն տեղեկանքի համաձայն եթեր է հեռարձակվել 2732,6 ժամ, այսինքն` 177,6 ժամով ավելի, որի իրավական հիմնավորումը բացակայում է։ Հարկ է նշել, որ 2732.6 ժամի 48.57%-ը կազմում է Գլխավոր տնօրինության ռեզերվը` 1327 ժամ (հավելված 11): Գլխավոր տնօրինության ռեզերվի ժամերի 59,6%-ը տրամադրվել է կինոնկարներին և մուլտֆիլմերին, իսկ 25.4%-ը` կրկնվող հաղորդումներին։ Կրկնությունների մեջ չեն բացառվում կոմերցիոն հաղորդումները, օրինակ` «Շարմի» «220-վոլտ» հաղորդումը։ Կրկնվող հաղորդումների ցանցը որոշվել է տնօրինության կողմից` ինքնուրույն, առանց վարչության հետ համաձայնեցնելու և փաստաթղթերով հիմնավորելու։
1997 թ. «Նորք» հեռուստաընկերությունը ֆինանսական առումով ինքնուրույն չի եղել և իր տնտեսական գործունեությունը ծավալել է ՀԱՀ-ի հետ համատեղ։ «Նորքը» պետական պատվերի շրջանակներում պետք է նախապատրաստեր հաղորդումներ և դրանք եթեր հեռարձակեր 1277.5 ժամ, սակայն փաստացի հեռարձակվել է 1478,3 ժամ` պետական պատվերից 200,8 ժամ ավելի (հավելված 12)։
Հարկ է նշել, որ 1997 թ. ընթացքում «Նորքը» կնիք չի ունեցել և ինքնուրույն կոմերցիոն պայմանագրեր չի կնքել։ Վերջինիս փոխարեն պայմանագրերը կնքել է ՀԱՀ-ի տնօրենը։ Այդ իսկ պատճառով «Նորքում» չեն տարանջատվել պետական պատվերով և կոմերցիոն պայմանագրերով իրականացվող հաղորդաժամերը։ Ամփոփ տեղեկանքում առկա է միայն գովազդին հատկացված փաստացի 52,9 ժամը (հավելված 12):
ՀԱՀ-ում և «Նորքում» բացակայում է եթեր հեռարձակվող հաղորդումների ժամերի, րոպեների հատուկ հաշվառման մեխանիզմը, որը հնարավորություն չի ընձեռում հստակ տեղեկատվություն ունենալ պետական պատվերի և կոմերցիոն պայմանագրերի շրջանակներում հեռարձակվող հաղորդումների վերաբերյալ։ Ըստ օրերի և ժամերի հաշվառումը մատյանում տարվում է մատիտով, որն, ըստ ցանկության, հնարավոր է ենթարկել փոփոխության։
5.6. Վերահսկիչ պալատին տրամադրված նյութերում արձանագրվել են հեռարձակված ժամերի տվյալների վերաբերյալ իրարամերժ տեղեկատվության փաստեր (հավելված 9): Այսպես, օրինակ` ըստ Հեռուստահաղորդիչ կենտրոնի տվյալների 1997 թ. ընթացքում ՀԱՀ-ով և «Նորքով» հեռարձակվել է 4259.16 ժամ, իսկ ՀԱՀ-ի և «Նորքի» տվյալներով` 4382.3 ժամ, որը արժանահավատ չէ, քանի որ դրանց կողմից հեռարձակվող ժամերի քանակը պետք է քիչ կամ հավասար լիներ Հեռուստահաղորդիչ կենտրոնի կողմից ներկայացված փաստացի ժամերին։
6. Նշված հանգամանքներից ելնելով`
Չեն պահպանվել պետական պատվերի իրականացման պայմանագրի պայմանները։ Պետական պատվերի հաղորդումների ցանց ընդգրկվել են կոմերցիոն պայմանագրերով հաղորդումներ։
ՎԵՐԱՀՍԿԻՉ ՊԱԼԱՏԻ ԹԻՎ ՎՊ/98—6 ԵԶՐԱԿԱՑՈՒԹՅՈՒՆԸ
«Աղետի գոտու վերականգնման» վարկային ծրագրի իրացման նպատակով մրցույթների կազմակերպման եվ պայմանագրերի կնքման համապատասխանության վերաբերյալ
1. Ուսումնասիրվել է Համաշխարհային բանկի կողմից ՀՀ կառավարությանը տրամադրված «Աղետի գոտու վերականգնման» վարկային ծրագրի (հետայսու` Վարկ) իրացման նպատակով մրցույթների կազմակերպման և պայմանագրերի կնքման համապատասխանությունը ՀՀ կառավարության` «Շինարարության պատվերի տեղադրման, մրցույթի կազմակերպման և անցկացման կարգի հաստատման մասին» 16.11.93 թ. թիվ 572 և «Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանը տրամադրված արտասահմանյան վարկային միջոցների օգտագործման կարգի մասին» 15.12.94 թ. թիվ 577 որոշումներին։
Ուսումնասիրությունները կատարվել են ՀՀ էկոնոմիկայի նախարարությանն (հետայսու` նախարարություն) առընթեր Աղետի գոտու վերականգնման ծրագրի իրականացման գրասենյակում (հետայսու` ԾԻԳ)։
2. Ուսումնասիրվել է մրցույթների կազմակերպման և անցկացման նկատմամբ նախարարության և ԾԻԳ-ի ներքին հսկողության իրականացումը։
3. Ուսումնասիրությունները կատարվել են ՀՀ կառավարության որոշումների և ԾԻԳ-ի կողմից տրամադրված փաստաթղթերի հիման վրա։
4. Ուսումնասիրությունների ընթացքում արձանագրվել են`
● Մրցույթի անցկացում` մինչ Աղետի գոտու վերականգնման վարկային ծրագրի համաձայնագրի ստորագրումը.
● ՀՀ կառավարության որոշումների պահանջների թերի կատարում.
● Չեն պահպանվել համաշխարհային բանկի պահանջները մրցույթների անցկացման ընթացքում.
● Պայմանագիրը ստորագրելիս փոփոխվել են մրցույթի արդյունքներն ամփոփելուց հետո հաղթող հանաչված մրցութային առաջարկի գումարները.
● Պետական պատվերի տեղադրման բնույթով կազմակերպված մրցույթի արդյունքները հաստատվել են` առանց կազմակերպության անունը և գումարի չափը նշելու.
● Կենտրոնական խորհրդի նիստերի հաստատմանը ԾԻԳ-ը ներկայացրել է մրցույթների արդյունքները` չնշելով ԾԻԳ-ի մրցութային հանձնաժողովի կողմից հայտարարված հաղթողի անունը, որը հաստատվել է Կենտրոնական խորհրդի կողմից։ ԾԻԳ-ը Կենտրոնական խորհրդի հաստատումից հետո ինքնուրույն որոշել է կազմակերպությունն ու գումարի չափը։
5. Իրականացված ուսումնասիրությունները բավարար հիմքեր են տվել կարծիք արտահայտելու ուսումնասիրության առարկայի վերաբերյալ։
5.1. Համաշխարհային բանկի և ՀՀ կառավարության միջև Աղետի գոտու վերականգնման վարկային ծրագրի համաձայնագիրը ստորագրվել է 1994 թ. փետրվարի 18-ին։ ԾԻԳ-ը ստեղծվել է «Համաշխարհային բանկի կողմից տրամադրված վարկի հաշվին աղետի գոտու վերականգնման ծրագրի պատրաստման և իրականացման մասին» ՀՀ կառավարության 04,10.93 թ. թիվ 500 որոշմամբ։
Սակայն «Չախկալ-Սպիտակ» ջրատարի առաջին հերթի շինարարության նպատակով անցկացված մրցույթը կայացել է 30.08.93 թ., այսինքն` ԾԻԳ-ի ստեղծումից երկու ամիս առաջ։ Վերոհիշյալ մրցույթի արդյունքում ստորագրվել է 545,960.0 ԱՄՆ դոլարի պայմանագիր։
5.2. ԾԻԳ-ը ստեղծման օրվանից մինչև 1994 թ. դեկտեմբերի 15-ն ընկած ժամանակահատվածը մրցույթները կազմակերպել և իրականացրել է «Շինարարության պատվերի տեղադրման մրցույթի կազմակերպման և անցկացման կարգի հաստատման մասին» ՀՀ կառավարության 16 նոյեմբերի 1993 թ. թիվ 572 որոշմամբ հաստատված կարգի համաձայն։ Սակայն չի ապահովվել այդ կարգի 9-րդ կետի պահանջի կատարումը, ըստ որի «Մրցույթի կազմակերպման և անցկացման համար ստեղծվում է մրցութային հանձնաժողով, որի կազմում ընդգրկվում են Հայաստանի Հանրապետության ճարտարապետության և քաղաքաշինության պետական վարչության, Հայաստանի Հանրապետության էկոնոմիկայի նախարարության, Հայաստանի Հանրապետության ֆինանսների նախարարության, Հայաստանի Հանրապետության բնության և շրջակա միջավայրի պահպանության նախարարության, կառավարման տեղական մարմինների (որի տարածքում գտնվում է օբյեկտը) և պատվիրատուի ներկայացուցիչները»։
Հանձնաժողովի պարտականությունները փաստորեն կատարել են ԾԻԳ-ի աշխատակիցները։ Այդ ժամանակահատվածում անցկացվել է 26 մրցույթ և կնքվել 9,517,173.0 ԱՄՆ դոլարի պայմանագիր` «Աղետի գոտու վերականգնման վարկի» գումարի մոտ 31%-ի չափով։
5.3. ԾԻԳ-ն անցկացրել է 132 մրցույթ։ Համաշխարհային բանկի պահանջներին համապատասխան մրցույթում հաղթող պետք է ճանաչվի ամենացածր մրցութային առաջարկը, սակայն այդ պայմանը չի ապահովվել 132 մրցույթներից` 13-ում։
5.4. Արձանագրվել է, որ մրցույթի արդյունքներն ամփոփելուց հետո հաղթող ճանաչված մրցութային առաջարկի գումարները փոխվել են`
● Հաղթող ճանաչված մրցութային առաջարկների 42-ի դեպքում, պայմանագրերը ստորագրվել են ավելի ցածր, քան մրցութային առաջարկի գումարն է եղել, իսկ 35-ում` հակառակը, այսինքն` ավելի բարձր։
5.5. Արձանագրվել է, որ պետական պատվերի տեղադրման բնույթով 15.12.94 թ.-25.04.95 թթ. ժամանակահատվածում կազմակերպված 41 մրցույթի արդյունքները Կենտրոնական խորհրդի կողմից հաստատվել են` առանց կազմակերպության անունը և գումարի չափը նշելու, և այդ 41 մրցույթի արդյունքում ստորագրվել է 9,148,741.0 ԱՄՆ դոլարի չափով պայմանագիր։
5.6. Արձանագրվել է, որ պետական պատվերի տեղադրման գործընթացներում չի ապահովվել «ՀՀ կառավարությանը տրամադրված արտասահմանյան միջոցների օգտագործման կարգի մասին» ՀՀ կառավարության 15.12.94 թ. թիվ 577 որոշմամբ (հետայսու` Կարգ) սահմանված պահանջների կատարումը`
● Արձանագրվել է, որ ԾԻԳ-ը` որպես իրավաբանական անձ, ՀՀ էկոնոմիկայի նախարարությունում չի հաստատել իր կանոնադրությունը և չի գրանցվել ՀՀ պետական լիազորված մարմնում։ Չի կատարվել «Ձեռնարկությունների և ձեռնարկատիրական գործունեության մասին» ՀՀ օրենքի 12 հոդվածի, ինչպես նաև Կարգի 6-րդ կետով սահմանված պահանջները։
● Պահանջվող հրապարակայնությունը չի ապահովվել թվով 2 մրցույթում` «Չախկալ-Սպիտակ» ջրատարի I հերթի և Սպիտակի փորձարարական թաղամասի շինարարության։ Բացակայում են թերթերում տրված հայտարարությունները։ Չի կատարվել Կարգի 7-րդ կետը։
● Մրցույթին մասնակցելու համար անհրաժեշտ փաստաթղթերի փաթեթները չեն հաստատվել ՀՀ էկոնոմիկայի նախարարի կողմից, որով չի ապահովվել Կարգի 8-րդ կետով սահմանված պահանջի կատարումը։
● Չի ապահովվել նաև Կարգի 14-րդ կետով սահմանված պահանջների կատարումը։ Կենտրոնական խորհրդի հաստատմանը չեն ներկայացվել և չեն հաստատվել 15 մրցույթի արդյունքները, սակայն ԾԻԳ-ի տնօրենի կողմից վարկային միջոցների հաշվին ստորագրվել է 2,466,259.0 ԱՄՆ դոլարի պայմանագիր։
● Կենտրոնական խորհրդի և ԾԻԳ-ի արձանագրություններում բացակայում է քվեարկության փաստի արձանագրումը, որով չի ապահովվել Կարգի 17-րդ կետով սահմանված պահանջների կատարումը։
5.7. Կենտրոնական խորհրդի 1995 թ. մայիսի 23-ի և հունիսի 16-ի նիստերի հաստատմանը ԾԻԳ-ը ներկայացրել է մայիսի 1-ի, 29-ի և հունիսի 5-ի մրցույթների արդյունքները` մրցութային առաջարկների ցանկի տեսքով։ Վերջինում չի նշվել ԾԻԳ-ի մրցութային հանձնաժողովի կողմից հայտարարված հաղթողի անունը։ Արդյունքում, Կենտրոնական խորհուրդը հաստատել է մայիսի 1-ին, 29-ին և հունիսի 5-ին` ԾԻԳ-ի կողմից անցկացված շինարարական աշխատանքների մրցույթների արդյունքները։ Նմանատիպ փաստ է արձանագրվել նաև 1995 թ. հոկտեմբերի 30-ին Կենտրոնական խորհրդի հաստատմանը ԾԻԳ-ի կողմից ներկայացված Սպիտակի շրջանի Շիրակամուտ գյուղում` 5 անհատական տների շինարարության ավարտի համար անցկացված մրցույթը հաստատելիս։ Դրանով ԾԻԳ-ին հնարավորություն է տրվել Կենտրոնական խորհրդի հաստատումից հետո ինքնուրույն որոշել կազմակերպությունն ու գումարի չափը։
6. Նշված հանգամանքներից ելնելով`
Համաշխարհային բանկի կողմից ՀՀ կառավարությանը տրամադրված «Աղետի գոտու վերականգնման» վարկային ծրագրի իրացման նպատակով մրցույթների կազմակերպման և պայմանագրերի կնքման գործընթացներում չի ապահովվել «Զեռնարկությունների և ձեռնարկատիրական գործունեության մասին» ՀՀ օրենքի 12 հոդվածի, ՀՀ կառավարության 16.11.93 թ. թիվ 572 որոշմամբ հաստատված կարգի 9, ինչպես նաև Կարգի 6, 7, 8, 14 և 17 կետերով սահմանված պահանջների կատարումը։
ՎԵՐԱՀՍԿԻՉ ՊԱԼԱՏԻ ԹԻՎ ՎՊ/98-7 ԵԶՐԱԿԱՑՈՒԹՅՈՒՆԸ
«Շիրակշին» ՓԲԸ-ի եվ նրա «դուստր» ձեռնարկությունների կողմից օգտագործված վարկային միջոցների նպատակայնության ու արդյունավետության վերաբերյալ
1. Ուսումնասիրվել է Համաշխարհային բանկի կողմից ՀՀ կառավարությանը տրամադրված «Աղետի գոտու վերականգնման» վարկային ծրագրի շրջանակներում «Շիրակշին» ՓԲԸ-ի (հետայսու` Ընկերություն) և նրա դուստր ձեռնարկությունների (հետայսու` ձեռնարկություններ) կողմից օգտագործված վարկի նպատակայնությունն ու արդյունավետությունը։
Ուսումնասիրությունները կատարվել են`
● Աղետի գոտու վերականգնման ծրագրի իրականացման գրասենյակում.
● Ընկերությունում.
● «Շիրակշին» ՓԲԸ-ի դուստր ձեռնարկությունում.
● Գյումրիի տարածքային հարկային տեսչությունում.
● Գյումրիի տարածքային պետական արխիվում։
2. Ուսումնասիրվել է մրցույթների կազմակերպման և անցկացման նկատմամբ ԾԻԳ-ի և Ընկերության ներքին հսկողության իրականացումը։
3. Ուսումնասիրությունները կատարվել են Ընկերության և ձեռնարկությունների, Գյումրիի տարածքային արխիվի և Գյումրիի տարածքային հարկային տեսչության կողմից ներկայացված փաստաթղթերի հիման վրա։
4. Ուսումնասիրությունների ընթացքում արձանագրվել են`
● Խախտվել է «Հաշվապահական հաշվառման մասին» ՀՀ օրենքի 19 հոդվածով սահմանված պահանջների կատարումը.
● Ընկերության ստացած նպատակային գումարների ոչ ճիշտ բաշխում ձեռնարկությունների միջև.
● Հարկային տեսչություն ներկայացրած հաշվետվություններին կից ԱԱՀ-ի ձևը լրացվել է բացթողումներով։
5. Իրականացված ուսումնասիրությունները բավարար հիմքեր են տվել կարծիք արտահայտելու ուսումնասիրության առարկայի վերաբերյալ։
5.1. Ուսումնասիրություններից պարզվել է, որ Աղետի գոտու վերականգնման ծրագրի շրջանակներում շինարարական աշխատանքների ընդհանուր ծավալը կազմել է 28,658,421.0 ԱՄՆ դոլար, որից` Ընկերության միջոցով կատարած աշխատանքների ծավալը կազմել է 2,941,969.0 ԱՄՆ դոլար, կամ ընդհանուր գումարի 10,26%-ը։ ԾԻԳ-ի կողմից Հայտարարված մրցույթներին Ընկերությունը մասնակցել և շահել է 13 մրցույթում, իսկ «Անի» «դուստր» ձեռնարկությունը` մեկում։ Մրցույթի արդյունքներով կնքված պայմանագրերի շինարարական աշխատանքները Ընկերությունն իրականացրել է իր «դուստր» ձեռնարկությունների միջոցով։ Համաձայն պայմանագրերի, ԾԻԳ-ից գումարները տրվել են Ընկերությանը, վերջինս էլ կատարել է դրանց բաշխումը ձեռնարկությունների միջև, որոնք միշտ չէ, որ տրվել են ըստ նշանակության։ Այսպես` շինարարական աշխատանքները ժամանակին չավարտելու պատճառով ձեռնարկությունները վճարել են տուգանքներ` ընդհանուր գումարով 104,221.0 ԱՄՆ դոլար, և շինարարական աշխատանքներն ավարտին հասցնելու նպատակով Ընկերության կողմից ձեռնարկություններին է վճարվել այլ պայմանագրերով ստացված գումարներից։ Արդյունքում` առ 01.10.97 թ. Ընկերությունը պարտք է «Անի» ՊՁ-ին 2,541,668.0 դրամ, «Արագածին»` 11,131,040.0 դրամ, «Վայքին»` 7,935,890.0 դրամ։ Միևնույն ժամանակ, ձեռնարկությունների պարտքը Ընկերությանը կազմում է` «Մուշ»` 33,907,272.0 դրամ, «Էրզրումինը»` 1,615,890.0 դրամ և «Մոսկվայինը»` 460,398.0 դրամ»:
5.2. Ծրագրի շրջանակներում շինարարական աշխատանքները ձեռնարկությունները հիմնականում կատարել են 1995—1996 թթ. ընթացքում։ Ուսումնասիրություններից պարզվել է, որ հնարավոր չէ լիարժեք ֆինանսական աուդիտ իրականացնել, քանի որ բոլոր ձեռնարկությունները 1995 թ. հաշվապահական փաստաթղթերը ժամկետից շուտ կարգավորել և ոչնչացրել են։ Համաձայն առկա փաստաթղթերի, 1998 թ. ընթացքում ձեռնարկություններում արխիվները կարգավորվել են Գյումրիի տարածքային արխիվի աշխատակիցների կողմից։ Փաստաթղթերը ոչնչացվել են ստորև բերված աղյուսակին համապատասխան`
|
N |
Կազմակերպության |
Արխիվի կարգավորման |
Արխիվի ոչնչացման ամսաթիվը |
| 1 | «Շիրակշին» ՓԲԸ |
25.09.98 |
28.09.98 |
| 2 | ԴՁ «Մոսկվա» |
07.05 98 |
15.10.98 |
| 3 | ԴՁ «Մուշ» |
02.10 98 |
15.10.98 |
| 4 | ԴՁ «Անի» |
06.07.98 |
07.07.98 |
| 5 | ԴՁ «Արագած» |
24.08.98 |
25.08.98 |
| 6 | ԴՁ «Էրզրում» |
10.09.98 |
05.10.98 |
| 7 | ԴՁ «Վայք» |
10.09.98 |
10.09.98 |
5.3. Ձեռնարկությունների 1995 թ. հաշվապահական փաստաթղթերի բացակայության պատճառով Գյումրիի տարածքային հարկային տեսչությունում ուսումնասիրվել են Ընկերության և ձեռնարկությունների տարեկան հաշվետվությունները և համապատասխան ձևերը։ Պարզվել է, որ բոլոր ձեռնարկությունները ԱԱՀ-ի հաշվետվությունները լրացրել են բացթողումներով, մասնավորապես, բացակայում են չհարկվող շրջանառության գումարները։ Բազային փաստաթղթերի բացակայությունը հնարավորություն չի ընձեռել ուսումնասիրել հարկային պարտավորությունների կատարման արժանահավատությունը, քանի որ հաշվապահական հաշվառման 1995 թ. փաստաթղթերը ոչնչացվել են օրենքով թույլատրվող ժամկետից շուտ։
6. Նշված հանգամանքներից ելնելով`
Համաշխարհային բանկի կողմից ՀՀ կառավարությանը տրամադրված «Աղետի գոտու վերականգնման» վարկային ծրագրի իրացման ընթացքում Ընկերության ձեռնարկությունները չեն ապահովել «Հաշվապահական հաշվառման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 19 հոդվածով սահմանված պահանջների կատարումը։
ՎԵՐԱՀՍԿԻՉ ՊԱԼԱՏԻ ԹԻՎ ՎՊ/98-8 ԵԶՐԱԿԱՑՈՒԹՑՈՒՆԸ
«Շիրակշին» ՓԲԸ-ի «Անի» «դուստր» ձեռնարկության կողմից Գյումրի քաղաքի Հաղթանակի 42ա շենքի շինարարությանը (էքսպերիմենտալ եղանակով) հատկացված վարկային միջոցների օգտագործման նպատակայնության ու արդյունավետության վերաբերյալ
1. Ուսումնասիրվել է Համաշխարհային բանկի կողմից ՀՀ կառավարությանը տրամադրված «Աղետի գոտու վերականգնման» վարկային ծրագրի միջոցների հաշվին «Շիրակշին» ՓԲԸ-ի «Անի» «դուստր» ձեռնարկության (հետայսու` «Անի») կողմից Գյումրի քաղաքի Հաղթանակի 42ա շենքի շինարարությանը (էքսպերիմենտալ եղանակով) հատկացված 276,098.0 ԱՄՆ դոլարի օգտագործման նպատակայնությունն ու արդյունավետությունը։
Ուսումնասիրությունները կատարվել են`
● Աղետի գոտու վերականգնման ծրագրի իրականացման գրասենյակում (հետայսու` ԾԻԳ),
● Շիրակի մարզպետարանում.
● Շիրակի տարածքային հարկային տեսչություններում,
● «Անիում»։
2. Ուսումնասիրվել է գործերի կազմակերպման նկատմամբ ԾԻԳ-ի և «Անիի» ներքին հսկողության իրականացումը։
3. Ուսումնասիրությունները կատարվել են ԾԻԳ-ի և «Անիի» կողմից ներկայացվող փաստաթղթերի հիման վրա:
4. Ուսումնասիրությունների ընթացքում արձանագրվել են`
● Հաղթանակ 42ա շենքի շինարարության վերաբերյալ ՀՀ կառավարությունը որոշում չի կայացրել, այսինքն` տեղի չի ունեցել պետական պատվերի տեղադրում.
● Պատվեր-կարգագրերի կազմման և հիմնավորման անարժանահավատության հիմքեր.
● Պայմանագրով ամրագրված պարտավորությունների չկատարում.
● Շինարարական աշխատանքների մեկ քառակուսի մետրի արժեքի գերազանցում նախատեսվածից.
● Շինարարության փաստացի ծավալների և դրանց դիմաց վճարված գումարների անհամապատասխանություն.
● Աղետի գոտու ծրագրի ավարտից հետո նոր` լրացուցիչ համաձայնագրի ստորագրում և վճարում։
5. Իրականացված ուսումնասիրությունները բավարար հիմքեր են տվել կարծիք արտահայտելու ուսումնասիրության առարկայի վերաբերյալ։
5.1. Ուսումնասիրություններից պարզվել է, որ Շիրակի մարզպետարանի և ՀՀ էկոնոմիկայի նախարարության միջև նամակագրություն է եղել Գյումրի քաղաքի Հաղթանակի փ. 42ա շենքը փորձնական եղանակով, բաժնետիրական հիմունքներով կառուցելու վերաբերյալ։ Սակայն ՀՀ կառավարության 1996 թ. մայիսի 20-ի թիվ 154` «Համաշխարհային բանկի վարկի տնտեսված միջոցների հաշվին` Աղետի գոտու վերականգնման ծրագրով իրականացվող կապիտալ ներդրումների լրացուցիչ ծավալների հաստատման մասին» որոշմամբ նախատեսվել է փորձնական եղանակով շենքի կառուցում իրականացնել Գյումրի քաղաքի Շիրակացու փողոցում (45 մլն դրամի, կամ 110 հազ. ԱՄՆ դոլարի չափով):
Աղետի գոտու վերականգնման ծրագրով իրականացվող կապիտալ ներդրումների լրացուցիչ ծավալների հաստատման ընթացքում ՀՀ կառավարության կողմից Գյումրի քաղաքի Հաղթանակի փ. 42ա-ում փորձնական եղանակով շինարարության վերաբերյալ որոշում չի կայացվել:
Սակայն ՀՀ կառավարության 1996 թ. մայիսի 20-ի թիվ 154 որոշման մեջ ԾԻԳ-ի կողմից ձեռագրով փոխարինվել Է Շիրակացու փողոցը` Հաղթանակի փ. 42ա-ով։ ՀՀ կառավարությունում նման ուղղման հիմքերը բացակայում են։
5.2. Հաղթանակի փ. 42ա-ի շինարարության համար ԾԻԳ-ը թերթերում հայտարարություն չի տվել, այլ` իր ընտրությամբ շինարարական 4 կազմակերպություններին ուղարկել է աճուրդին մասնակցելու հրավեր։
Հաղթանակի փ. 42ա-ի շինարարության մրցութային առաջարկները ԾԻԳ-ի կողմից բացվել և գնահատվել են 1996 թ, հուլիսի 8-ին և արդյունքում` հաղթող է ճանաչվել ամենացածր առաջարկ ներկայացնողը, «Անին»` 276,098.0 ԱՄՆ դոլար գումարով, որը հաստատվել է 1996 թ. հուլիսի 16-ին ՀՀ կառավարությանը տրամադրված արտասահմանյան վարկային միջոցների օգտագործման կենտրոնական մրցութային խորհրդի կողմից։ Մրցույթի արդյունքները Համաշխարհային բանկ են ուղարկվել 1996 թ. օգոստոսի 19-ին, որի կողմից պայմանագրին չառարկելու փաստը արձանագրվել է 1996 թ. օգոստոսի 28-ին, որտեղ նշվում է, որ Հաղթանակի փ. 42ա-ի շինարարությունը վարկային միջոցների հաշվին կֆինանսավորվի պայմանագրի 60%-ի չափով` 165,659.0 ԱՄՆ դոլար, իսկ մնացած 40%-ը` 110,439.0 ԱՄՆ դոլարը` բնակիչների կողմից։
Ուսումնասիրություններից պարզվել է, որ շինարարության ընթացքում պայմանագրի գումարը փոփոխվել է երկու պատվեր-կարգագրերի միջոցով, այսինքն` պայմանագրի գումարը պակասեցվել է 7,964.0 ԱՄՆ դոլարի և 40,734.0 ԱՄՆ դոլարի չափով`
● Երկու պատվեր-կարգագրերը միևնույն համարն են կրում և ունեն նույն` 11.12.96 թ. ամսաթիվը։ Սակայն 40,734.0 ԱՄՆ դոլարի փոփոխության պատվեր-կարգագրի հիմք հանդիսացող նամակը գրվել է 03.06.97 թ., ինչպես նաև պատվեր-կարգագրի վրա ԾԻԳ-ի և «Անիի» տնօրենները ստորագրել են 03.06.97 թ., որն էլ պատվեր-կարգագրի անարժանահավատության հիմքեր է առաջացնում.
● Արձանագրվել է, որ պատվեր-կարգագրերի վրա բացակայում է տեսուչի ստորագրությունը, որը հիմք է տալիս այդ պատվեր-կարգագրերում նշված փոփոխությունների չկատարման.
● Արձանագրվել է, որ «Անիի»` ԾԻԳ-ին հղած 1997 թ. հունիսի 3-ի թիվ 49 գրությամբ պայմանագրի գումարի պակասեցումը 40,734.0 ԱՄՆ դոլարով հիմնավորվում է խանութի բացվածքի արժեքի պակասեցմամբ։ Սակայն պատվեր-կարգագրի վրա նշվում է, որ պայմանագրի գումարը պակասեցվում է` բնակիչների կողմից չմուծված գումարների հետևանքով առաջացած պարտքի պատճառով։ Տվյալ հիմնավորումը չի համապատասխանում իրականությանը, քանի որ 03.06.96 թ. դրությամբ բնակիչների կողմից ԾԻԳ-ին կատարվել են թվով 51 մուծումներ` 98,105.78 ԱՄՆ դոլարի չափով, այսինքն` բնակիչները մուծել են իրենց կողմից վճարման ենթակա գումարի 91,47%-ը։ 03.06.97 թ. դրությամբ բնակիչների պարտքը կազմել է 9,147.82 ԱՄՆ դոլար:
Ուսումնասիրություններից պարզվել է, որ պատվեր-կարգագրով պայմանագրի գումարի պակասեցման փաստը` 40,734.0 ԱՄՆ դոլարի չափով, չի արձանագրվել Համաշխարհային բանկի կողմից և պայմանագրի արժեքը 7,964.0 ԱՄՆ դոլարի չափով փոփոխելուց հետո Համաշխարհային բանկում պայմանագրի վերջնական արժեքն արձանագրվել է 268,134.0 ԱՄՆ դոլար։ Այսինքն` այդ փոփոխությունը ԾԻԳ-ը կատարել է ինքնուրույն, մինչև անգամ հաշվի չառնելով այն փաստը, որ «Անիի»` ԾԻԳ-ին հղած 1997 թ. հունիսի 3-ի թիվ 49 գրությանը կից բացակայում է աշխատանքների ծավալների ցանկ: Բացի այդ, «Անիի»` ԾԻԳ-ին հղած 1997 թ. սեպտեմբերի 1-ի թիվ 81 գրությամբ խնդրվում է վերանայել 1997 թ. հունիսի 3-ի իր ուղարկած թիվ 49 գրությունը և պայմանագրի գումարը պակասեցնել ոչ թե 40,734.0 ԱՄՆ դոլար գումարի չափով, այլ` 15,296.0 ԱՄՆ դոլարի չափով: Սակայն ԾԻԳ-ը այդ գրությունում նշված խնդրանքը հաշվի չի առել։
Վերոհիշյալը պատվեր-կարգագրում նշված հիմնավորման անարժանահավատության հիմքեր է առաջացնում`
● Համաձայն ՀՀ Շիրակի մարզի տարածքում ավարտված շինարարության շահագործման-ընդունման պետական հանձնաժողովի ակտի (հետայսու` Ակտ) ներշինարարական բաժանմունքի մակերեսը, այսինքն` խանութի բացվածքը, կազմել է 80.6 մ2։ Ըստ պայմանագրի, 1 մ2-ի արժեքը 170.01 ԱՄՆ դոլար է և արդյունքում` 80.6 մ2-ի համար շինարարական աշխատանքների արժեքը, այսինքն` պայմանագրի գումարը պետք է պակասեցվեր 13,703.0 ԱՄՆ դոլարի չափով, այլ ոչ թե 40,734.0 ԱՄՆ դոլարի չափով.
● Համաձայն Ակտի, Հաղթանակի փ. 42ա-ի շինարարությունը սկսվել է 05.09.96 թ. և ավարտվել 15.11.97 թ.
● Համաձայն պայմանագրի, շինարարական աշխատանքներն սկսելու համար ԾԻԳ-ը պետք է վճարեր պայմանագրի գումարի 20%-ը` 55,219.0 ԱՄՆ դոլար, սակայն փաստացի ԾԻԳ-ը վճարել է 37,591.0 ԱՄՆ դոլար։ Առկա է «Շիրակինվեստ» բանկի երաշխիքը` ավանսային վճարի վերաբերյալ։ Ավանսային վճարը կատարվել է 09.09.96 թ. 37,591.0 ԱՄՆ դոլարի չափով, պակաս` 17,628.0 ԱՄՆ դոլար.
● Ֆինանսահաշվարկային փաստաթղթերի ուսումնասիրությունից պարզվել է, որ Հաղթանակի փ. 42ա շենքի շինարարության համար Աղետի գոտու վերականգնման ԾԻԳ-ը` որպես պատվիրատու, կատարողական է ընդունել և վճարել 227,400.0 ԱՄՆ դոլար, իսկ Մունիցիպալ զարգացման ԾԻԳ-ը` 7000.0 ԱՄՆ դոլար, ընդամենը «Անիին» վճարվել է 234,400.0 ԱՄՆ դոլար։ Շինարարության ընթացքում «Անիին» վճարվել է`
- Աղետի գոտու վերականգնման ԾԻԳ-ի կողմից` 208,986.27 ԱՄՆ դոլար.
- Մունիցիպալ զարգացման ԾԻԳ-ի կողմից` 7,000.0 ԱՄՆ դոլար.
- Բնակիչների կողմից շինանյութի տեսքով` 4,494.0 ԱՄՆ դոլար.
- Խանութի շինարարության համար «Ամալան» ՍՊԸ-ն վճարել է 15,015.0 ԱՄՆ դոլար.
- Աղետի գոտու վերականգնման ԾԻԳ-ը փոխհատուցել է 12,917.5 ԱՄՆ դոլարի չափով Շիրակշին ՓԲԸ-ի «Մուշ» դուստր ձեռնարկության տուգանքի գումարը «Անիի» կատարողականի վճարի հաշվին` վերջինիս համաձայնությամբ։
Վերոհիշյալից հետևում է, որ կատարողականը պետք է լիներ 248,412.77 ԱՄՆ դոլար, այլ ոչ թե 234,400.0 ԱՄՆ դոլար`
● Ուսումնասիրություններից պարզվել է, որ մրցութային առաջարկում, նախագծին համաձայն, Հաղթանակի փ. 42ա շենքի ընդհանուր մակերեսը կազմել է 1,624.0 մ2, իսկ 1 մ2-ի արժեքը` 170.01 ԱՄՆ դոլար, Ակտում շինարարության պայմանագրի գումարը նշվում է 227,400.0 ԱՄՆ դոլար և լրացուցիչը` 7,000.0 ԱՄՆ դոլար, ընդամենը` 234,409.0 ԱՄՆ դոլար. Ակտում նշվում է նաև, որ շահագործման է հանձնվել 1179.0 մ2, այլ ոչ թե 1624.0 մ2, ինչպես ամրագրված է մրցութային առաջարկում։ Հիմք ընդունելով Ակտի տվյալները, նշենք, որ 1 մ2-ի արժեքը փաստացի կազմում է 198.81 ԱՄՆ դոլար, այսինքն` 28.8 ԱՄՆ դոլարով նախատեսվածից ավելի.
● Ուսումնասիրությունները ցույց են տվել, որ բնակիչների կողմից շինարարության որակի շուրջ բողոքներ չկան, սակայն բողոքներ կան բանվորների աշխատավարձերի վճարման հետ կապված, որի պատճառը հանդիսացել է փաստացի կատարված աշխատանքների դիմաց «Անիի» կողմից աշխատավարձ չվճարելը։ Շինարարության ընթացքում շենքի կառուցման փաստացի աշխատանքի ծավալը, ԾԻԳ-ի տեխնիկական հսկիչի կողմից ընդունված «2» ձևի համաձայն, կատարվել է 272,351.0 ԱՄՆ դոլար գումարի չափով, այլ ոչ թե 234,400.0 ԱՄՆ դոլարի, ինչպես նշվում է ակտում.
● Աղետի գոտու վերականգնման ծրագիրն ավարտվել է 1997 թ. հունիսի 30-ին, սակայն Հաղթանակի 42ա շենքի շինարարությանն օգնելու նպատակով Մունիցիպալ զարգացման ԾԻԳ-ի կողմից 13.10,97 թ. ստորագրվել է լրացուցիչ` 7,000.0 ԱՄՆ դոլարի համաձայնագիր, որը վճարվել է «Անիին»` էլեկտրամոնտաժային և ընդհանուր շինարարական աշխատանքներ իրականացնելու համար։
6. Նշված հանգամանքներից ելնելով`
Համաշխարհային բանկի կողմից ՀՀ կառավարությանը տրամադրված «Աղետի գոտու վերականգնման» վարկային ծրագրի իրականացման ընթացքում ԾԻԳ-ի և «Անիի» կողմից պետական պատվերի տեղադրման, պատվեր-կարգագրերի կազմման, հիմնավորման, ֆինանսական փաստաթղթերում աշխատանքների ծավալների ձևակերպման առումով անարժանահավատության հիմքեր են առաջացել։
ՎԵՐԱՀՍԿԻՉ ՊԱԼԱՏԻ ԹԻՎ ՎՊ/98-9 ԵԶՐԱԿԱՑՈՒԹՅՈՒՆԸ
«Ստեփանավանշին» ԲԲԸ-ի կողմից Ստեփանավան քաղաքի Հոկտեմբերյան փ. 2ա շենքի ամրացման ու վերականգնման նպատակով հատկացված վարկային միջոցների օգտագործման նպատակայնության ու արդյունավետության վերաբերյալ
1. Ուսումնասիրվել է Համաշխարհային բանկի կողմից ՀՀ կառավարությանը տրամադրված «Աղետի գոտու վերականգնման» վարկային ծրագրի միջոցների հաշվին «Ստեփանավանշին» ԲԲԸ-ի (հետայսու` «Ստեփանավանշին» կողմից Ստեփանավան քաղաքի Հոկտեմբերյան փ. 2ա շենքի ամրացման ու վերականգնման նպատակով հատկացված վարկային միջոցների` 216,709.0 ԱՄՆ դոլար, օգտագործման նպատակայնությունն ու արդյունավետությունը։
Ուսումնասիրությունները կատարվել են`
● Աղետի գոտու վերականգնման ծրագրի իրականացման գրասենյակում (հետայսու ` ԾԻԳ).
● «Ստեփանավանշինում»։
2. Ուսումնասիրվել է գործերի կազմակերպման նկատմամբ ԾԻԳ-ի և «Ստեփանավանշինի» ներքին հսկողության իրականացումը։
3. Ուսումնասիրությունները կատարվել են ՀՀ կառավարության որոշումների, ԾԻԳ-ի և «Ստեփանավանշինի» կողմից ներկայացված փաստաթղթերի հիման վրա։
4. Ուսումնասիրությունների ընթացքում արձանագրվել են`
● Փաստաթղթերի բացթողումներով լրացում.
● ՀՀ հարկային օրենսդրությամբ սահմանված հարկային պարտավորությունների ոչ լրիվ կատարում.
● «Հաշվապահական հաշվառման մասին» ՀՀ օրենքի խախտում։
5. Իրականացված ուսումնասիրությունները բավարար հիմքեր են տվել կարծիք արտահայտելու ուսումնասիրության առարկայի վերաբերյալ։
5.1. Արձանագրվել է, որ պատվեր-կարգագրերը և ՀՀ Լոռվա մարզի տարածքում ավարտված շինարարության շահագործման-ընդունման պետական հանձնաժողովի ակտը (հետայսու` Ակտ) լրացվել են բացթողումներով`
● «Ստեփանավանշինի» կողմից մրցութային առաջարկը եղել է 198,747 ԱՄՆ դոլար, սակայն ստորագրվել է 200,531 ԱՄՆ դոլարի պայմանագիր։ Ուսումնասիրություններից պարզվել է, որ շինարարության ընթացքում պայմանագրի գումարը փոփոխվել է երկու պատվեր-կարգագրերի միջոցով, որի հետևանքով պայմանագրի արժեքն ավելացել է 16,178 ԱՄՆ դոլարով։ Արդյունքում պայմանագրի վերջնական արժեքը կազմել է 216,709 ԱՄՆ դոլար։ Արձանագրվել է, որ բացակայում է տեսուչի` պատվեր-կարգագրերի ձևակերպման կանոններով պահանջվող ստորագրությունը.
● Ակտում բացակայում են շինարարական աշխատանքների կատարման ժամկետները` սկիզբը և ավարտը, ինչպես նաև շինարարության նախահաշվային և փաստացի արժեքները։
5.2. Հարկային պարտավորությունները կատարվել են ոչ լրիվ չափով:
«Ստեփանավանշինի» ֆինանսական աուդիտի ընթացքում արձանագրվել է, որ 1995 թ. իրացման շրջանառության ծախքերով ձևակերպվել են ենթակապալառուին փոխանցված գումարները, որի հետևանքով պակաս է հաշվարկվել հարկվող շահույթը` 5,400.0 հազ. դրամի չափով։ Արդյունքում բյուջեի նկատմամբ պարտավորությունը շահութահարկի գծով կազմել է 810.0 հազ. դրամ:
«Ստեփանավանշինի» կողմից ՀՀ քաղաքացիներ չհանդիսացող անձանցից ձեռքբերված ապրանքանյութական արժեքների դիմաց 1995 թ. ընթացքում վճարվել է 19,128.3 հազ. դրամ։ Նշված գումարներից չեն պահվել «Եկամտահարկի մասին» ՀՀ օրենքի 18 հոդվածով նախատեսված եկամտահարկի գումարները։ Արդյունքում` նշված հարկատեսակի գծով բյուջեի նկատմամբ ապառքը կազմել է 3,825.7 հազ. դրամ։
Վերոհիշյալ հարկատեսակների մասով չեն կիրառվել «Հարկերի մասին» ՀՀ օրենքով նախատեսված պատժամիջոցները։
Ստեփանավան քաղաքի տարածքային հարկային տեսչության կողմից ստուգման է ենթարկվել «Ստեփանավանշինի» 1995 թ. գործունեությունը` բյուջեի հետ փոխհարաբերությունների ճշգրտման մասով, որի արդյունքում կազմվել է 08,08.96 թ. թիվ 48 ակտը, որով արձանագրվել է հարկատեսակների թերհաշվարկ`
- շահութահարկ` 15 հազ. դրամի չափով.
- եկամտահարկ` 10 հազ. դրամի չափով։
5.3. Արձանագրվել է, որ «Ստեփանավանշինը» խախտել է «Հաշվապահական հաշվառման մասին» ՀՀ օրենքի 19 հոդվածի առաջին կետը, որի համաձայն հաշվապահական հաշվառման փաստաթղթերի պահպանման ժամկետ էր սահմանվել 5 տարին, այսինքն` 1995 թ. փաստաթղթերը պետք է ոչնչացվեին 2001 թ. հունվարի 1-ից հետո։
Ուսումնասիրություններից պարզվել է, որ Ընկերությունը ծրագրի շրջանակներում շինարարական աշխատանքները կատարել է 1995 թվականի ընթացքում։ Համաձայն ՀՀ Վանաձորի միջշրջանային պետական արխիվի փորձաքննական ստուգող գիտամեթոդական հանձնաժողովի թիվ 319 արձանագրության, Ընկերության փաստաթղթերի արխիվը կարգավորվել և ոչնչացվել է արխիվի աշխատակիցների կողմից 04.09.1998 թ.։ Այսինքն` հաշվապահական փաստաթղթերը կարգավորվել և ոչնչացվել են ժամկետից շուտ։
Համաձայն «Հաշվապահական հաշվառման մասին» ՀՀ օրենքի 19 հողվածի երրորդ կետի, փաստաթղթերի պահպանումը կազմակերպելու պատասխանատվությունը կրում է կազմակերպության ղեկավարը։
6. Նշված հանգամանքներից ելնելով`
Համաշխարհային բանկի կողմից ՀՀ կառավարությանը տրամադրված «Աղետի գոտու վերականգնման» վարկային ծրագրի իրացման ընթացքում «Ստեփանավանշինի» կողմից չի ապահովվել հարկային օրենսդրության, ինչպես նաև «Հաշվապահական հաշվառման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 19 հոդվածով սահմանված պահանջների կատարումը։
ՎԵՐԱՀՍԿԻՉ ՊԱԼԱՏԻ ԹԻՎ ՎՊ/98—10 ԵԶՐԱԿԱՑՈՒԹՅՈՒՆԸ
«Բազում—1» ԲԲԸ-ի կողմից Վանաձոր քաղաքի Բաթումի փ.15 շենքի ամրացման ու վերականգնման նպատակով հատկացված վարկային միջոցների օգտագործման նպատակայնության ու արդյունավետության վերաբերյալ
1. Ուսումնասիրվել է Համաշխարհային բանկի կողմից ՀՀ կառավարությանը տրամադրված «Աղետի գոտու վերականգնման» վարկային ծրագրի միջոցների հաշվին «Բազում—1» ԲԲԸ-ի (հետայսու` «Բազում—1») կողմից Վանաձոր քաղաքի Բաթումի փ. 15 շենքի ամրացման ու վերականգնման նպատակով հատկացված վարկային միջոցների` 244,900.0 ԱՄՆ դոլար, օգտագործման նպատակայնությունն ու արդյունավետությունը։
Ուսումնասիրությունները կատարվել են`
● Աղետի գոտու վերականգնման ծրագրի իրականացման գրասենյակում (հետայսու` ԾԻԳ).
● Վանաձորի քաղաքապետարանում.
● Վանաձորի տարածքային հարկային տեսչություններում.
● «Բազում—1»-ում.
● «Կոնստրուկտոր» կոոպերատիվում։
2. Ուսումնասիրվել է գործերի կազմակերպման նկատմամբ ԾԻԳ-ի և «Բազում—1»-ի ներքին հսկողության իրականացումը։
3. Ուսումնասիրությունները կատարվել են ՀՀ կառավարության որոշումների, «Բազում—1»-ի, ԾԻԳ-ի և Վանաձորի քաղաքապետարանի կողմից ներկայացված փաստաթղթերի հիման վրա։
4. Ուսումնասիրությունների ընթացքում արձանագրվել են`
● ՀՀ հարկային օրենսդրությամբ սահմանված հարկային պարտավորությունների ոչ լիարժեք կատարում.
● ՀՀ կառավարության հանձնարարականի չկատարում։
5. Իրականացված ուսումնասիրությունները բավարար հիմքեր են տվել կարծիք արտահայտելու ուսումնասիրության առարկայի վերաբերյալ:
5.1. Տեղի է ունեցել հարկային պարտավորությունների ոչ լիարժեք կատարում։
«Բազում—1»-ում իրականացված ֆինանսահաշվային աուդիտի ընթացքում արձանագրվել է, որ չեն ապահովվել «Եկամտահարկի մասին» ՀՀ օրենքի 18 հոդվածի պահանջները, այն է` ՀՀ քաղաքացի չհանդիսացող ֆիզիկական անձանց կողմից ձեռքբերված ապրանքանյութական արժեքների դիմաց վճարումներից եկամտահարկի գանձում 20%-ի չափով։ «Բազում—1»-ի կողմից վերոհիշյալ վճարումները 1995 թ. կազմել են 7,434,200.0 դրամ և 1996 թ.` 5,265,600.0 դրամ, արդյունքում` Պետբյուջե չի վճարվել 1995 թ.` 1,486,800.0 դրամի և 1996 թ. 1,053,100.0 դրամի չափով եկամտահարկ։ Փաստացի առկա ապառքների գծով չեն կիրառվել «Հարկերի մասին» ՀՀ օրենքով նախատեսված պատժամիջոցները (տույժերը)։
1995—1996 թթ. «Բազում—1»-ի գործունեությունը բյուջեի հետ փոխհարաբերությունների ճշգրտման մասով ստուգման է ենթարկվել Վանաձորի տարածքային հարկային տեսչության կողմից, որի արդյունքներով կազմվել են թիվ 096101 (03.04.96 թ.) և թիվ 097107 (23.03.97 թ.) ակտերը։
Արձանագրվել են`
● թաքցված շահույթ` 1995 թ` 251,062.0 դրամ,
|
1996 թ,` 1,080,500.0 դրամ. |
● տույժեր` եկամտահարկի չվճարման համար` 230,685.0 դրամ։
5.2. Տեղի է ունեցել շինարարության նախագծանախահաշվային կարգապահության և շինարարական նորմերի խախտումներ`
● Բաթումի փ. 15 շենքի ամրացման աշխատանքների տեխնիկական վերահսկողությունը ԾԻԳ-ի կողմից դրվել էր Վանաձորի «Կոնստրուկտոր» կոոպերատիվի վրա։ Վերջինիս նախագահ Ա. Սուքիասյանը գործնականում չի մասնակցել տեխնիկական վերահսկման աշխատանքներին (հիմք` Սուքիասյանի հայտարարությունը)։ Ներկայացված փաստաթղթերի, կատարված աշխատանքների ծավալների և դրանց փոփոխությունների հավաստիության ստուգումը նախագահի կողմից չի իրականացվել։ Համաձայն հայտարարության, Սուքիասյանը բոլոր փաստաթղթերը ստորագրել է և կնքել` վստահելով վերոհիշյալ աշխատանքների կատարման համար աշխատանքային պայմանագրերով իր կողմից վարձված Ռ. Սարգսյանին և Լ. Կիրակոսյանին.
● Ուսումնասիրությունների ժամանակ ի հայտ եկան իրարամերժ փաստարկներ` կապված շինարարության ընթացքում հայտնաբերված բացթողումների և լրացումների հետ։ Մասնավորապես, «Բազում— 1»-ի տնօրենը ներկայացրել է 18.09.95 թ. թիվ 66/261 նամակը, որով դիմել է ԾԻԳ-ին` նշելով վերականգնման շինարարական աշխատանքների ընթացքում ենթադրվող լրացումները և բացթողումները, այդ թվում` տանիքի վերաբերյալ։ Սակայն համաձայն ԾԻԳ-ի ներկայացրած համապատասխան փաստաթղթի, «Բազում—1»-ի կողմից առաջարկություն չի եղել երկաթբետոնյա ծպեղաոտքերով տանիքի սարքավորումները պահպանելու մասին։ Բացի այդ, փաստաթղթում նշվում է, որ շինարարական աշխատանքների ծավալային տեղափոխությունները և ֆինանսական միջոցները բավարար էին վերակառուցվող տանիքի պահանջվող որակը ապահովելու համար։
5.3. Չի կատարվել ՀՀ կառավարության հանձնարարականը` մեկ շաբաթվա ընթացքում շենքի տանիքի թերությունների վերացման ուղղությամբ`
● Բաթումի փ. 15 շենքի բնակիչների` ՀՀ վարչապետին հասցեագրված բողոքից ելնելով` ՀՀ կառավարությունը հանձնարարել է Լոռու մարզպետարանին, ՀՀ քաղաքաշինության, ֆինանսների և էկոնոմիկայի նախարարություններին` մեկ շաբաթվա ընթացքում կազմակերպել շենքի տանիքի թերությունների վերացման աշխատանքները.
● 18.11.97 թ. ՀՀ քաղաքաշինության նախարարությունում վերոհիշյալ գերատեսչությունների, կապալառու շինարարական կազմակերպության և պատվիրատուի ներկայացուցիչների մասնակցությամբ քննարկվել է խնդրո առարկան և նշվել, որ առկա թերություններով շենքի ընդունման համար պատասխանատվություն են կրում վերակառուցմանն առնչվող բոլոր կազմակերպությունները (Պետական ընդունող հանձնաժողով, ֆինանսավորող և կապալառու կազմակերպություններ, Վանաձորի քաղխորհուրդ)։ Քննարկման արդյունքում, ՀՀ քաղաքաշինության նախարարությունն առաջարկել է Լոռու մարզպետարանին` Վանաձորի քաղխորհրդի մասնակցությամբ կազմակերպել և կոորդինացնել «Բազում—1»-ի կողմից թույլ տրված շինարարական թերությունների վերացման աշխատանքները` վերջինիս միջոցներով։ Սակայն առ այսօր խնդիրը լուծված չէ:
5.4. Համաձայն ՀՀ կառավարության 06.09.96 թ. թիվ 287 որոշման 5-րդ կետի, բնակիչները պարտավոր են բնակարանի արժեքի 25%-ը մարել բնակարան ստանալուց հետո` 25 տարվա ընթացքում հավասարաչափ։ Ուսումնասիրություններից պարզվել է, որ Բաթումի փ. 15 շենքի բնակիչները հրաժարվում են վճարել շենքի ամրացման նպատակով ծախսված գումարի 25% չափաքանակը։ Վճարումներից հրաժարվելը նրանց կողմից հիմնավորվում է նրանով, որ նախագծով նախատեսված դռներն ու պատուհանները գնվել ու տեղադրվել են բնակիչների կողմից։
6. Նշված հանգամանքներից ելնելով`
Համաշխարհային բանկի կողմից ՀՀ կառավարությանը տրամադրված «Աղետի գոտու վերականգնման» վարկային ծրագրի իրականացման ընթացքում «Բազում—1»-ի կողմից շեն ապահովվել հարկային օրենսդրության պահանջները, անհրաժեշտ վերահսկողության բացակայության պատճառով շինարարությունը կատարվել է թերություններով։
ՎԵՐԱՀՍԿԻՉ ՊԱԼԱՏԻ ԹԻՎ ՎՊ/98-11 ԵԶՐԱԿԱՑՈՒԹՅՈՒՆԸ
Երեվանի «Հիդրոհաղորդակ», «Ավտոագրեգատներ», Վանաձորի «ՎասպՈՒրական» պետական ձեռնարկությունների սեփականաշնորհման գործընթացի` ՀՀ օրենսդրությանը եվ ՀՀ կառավարության որոշումներին համապատասխանության վերաբերյալ
1. Ուսումնասիրվել է Երևանի «Հիդրոհաղորդակ», «Ավտոագրեգատներ» և Վանաձորի «Վասպուրական» բաց բաժնետիրական ընկերությունների (ԲԲԸ) ձևով սեփականաշնորհման գործընթացի` ՀՀ օրենսդրությանը և ՀՀ կառավարության որոշումներին համապատասխանությունը։
Ուսումնասիրությունները կատարվել են ՀՀ սեփականաշնորհման, ֆինանսների և էկոնոմիկայի նախարարություններում, Երևանի «Հիդրոհաղորդակ» ԲԲԸ (հետայսու` Հիդրոհաղորդակ), Երևանի «Ավտոագրեգատներ» ԲԲԸ (հետայսու` Ավտոագրեգատներ) և Վանաձորի «Վասպուրական» ԲԲԸ (հետայսու` Վասպուրական) ձեռնարկություններում։
2. Ուսումնասիրվել է Հիդրոհաղորդակի, Ավտոագրեգատների և Վասպուրականի սեփականաշնորհման գործընթացի նկատմամբ ՀՀ արդյունաբերության և առևտրի նախարարության ներքին հսկողության իրականացումը։
3. Ուսումնասիրությունները կատարվել են ՀՀ կառավարության, սեփականաշնորհման, ֆինանսների և էկոնոմիկայի նախարարությունների, Հիդրոհաղորդակի, Ավտոագրեգատների և Վասպուրականի փաստաթղթերի հիման վրա։
4. Ուսումնասիրությունների ընթացքում արձանագրվել են`
● Չի ապահովվել «ՀՀ պետական ձեռնարկությունների և անավարտ շինարարության օբյեկտների սեփականաշնորհման և ապապետականացման մասին» ՀՀ օրենքի և ՀՀ կառավարության սահմանած պահանջների կատարումը։
5. Իրականացված ուսումնասիրությունները բավարար հիմքեր են տվել կարծիք արտահայտելու ուսումնասիրության առարկայի վերաբերյալ։
5.1. «ՀՀ պետական ձեռնարկությունների և անավարտ շինարարության օբյեկտների սեփականաշնորհման և ապապետականացման մասին» ՀՀ օրենքի (հետայսու` Օրենք) 19 հոդվածով սահմանվել է, որ «Հայաստանի Հանրապետության նախարարությունները և գերատեսչությունները` ա) ելնելով ծրագրից, Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կողմից լիազորված մարմնի առաջարկությամբ, իրականացնում են իրենց ենթակայության տակ գտնվող ձեռնարկությունները սեփականաշնորհման և ապապետականացման նախապատրաստելու գործունեություն»։ Համաձայն ՀՀ կառավարության` «Հայաստանի Հանրապետությունում շրջանառու միջոցների վերագնահատման մասին» 09.02.1996 թ. թիվ 35 որոշման (հետայսու` Որոշում) 2-րդ կետի սահմանված է, որ` «...«Պետական ձեռնարկությունների և անավարտ շինարարության օբյեկտների սեփականաշնորհման և ապապետականացման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված պետական մասնակցությամբ ձեռնարկությունները պարտավոր են, ... վերագնահատել հաշվապահական հաշվեկշռում 1996 թվականի հունվարի 1-ի դրությամբ արտացոլված շրջանառու միջոցները` սույն որոշմամբ հաստատված կարգին համապատասխան», նույն Որոշման 8 կետով ամրագրված է, որ Օրենքով սահմանված պետական մասնակցությամբ ձեռնարկությունների շրջանառու միջոցների վերագնահատման անցկացման ապահովումը վերապահված է ՀՀ նախարարություններին, վարչություններին և գերատեսչություններին։ Միաժամանակ Որոշման 9-րդ կետի դրույթով սահմանված է, որ ՀՀ ֆինանսների նախարարությունը` ՀՀ նախարարությունների, վարչությունների և գերատեսչությունների ներկայացմամբ, կարող էր ձեռնարկությունների առանձին շրջանառու միջոցների համար սահմանել վերագնահատման այլ գործակիցներ։
Համաձայն ՀՀ ֆինանսների և էկոնոմիկայի նախարարի 29.09.1998 թ. թիվ 17-4/32 գրության, ՀՀ արդյունաբերության և առևտրի նախարարությունն` առաջնորդվելով Որոշման 9-րդ կետով սահմանված դրույթով և շրջանառու միջոցների վերագնահատման հանձնաժողովի եզրակացության հիման վրա դիմել էր ՀՀ ֆինանսների նախարարություն` Հիդրոհաղորդակ, Ավտոագրեգատներ, Վասպուրական ձեռնարկությունների կողմից ներկայացված ցանկերում արտացոլված շրջանառու միջոցների (հետայսու` Ցանկ) համար կիրառել վերագնահատման այլ գործակիցներ։
Համաձայն 15.07.1996 թ. թիվ 17-5/46 գրության, ՀՀ ֆինանսների նախարարությունն` ուսումնասիրելով ՀՀ արդյունաբերության և առևտրի նախարարության կողմից բարձրացված հարցը, եզրակացրել է, որ վերոհիշյալ նախարարության մշտական գործող տեխնիկական հանձնաժողովի եզրակացությունը` վերագնահատման մեկ գործակից սահմանելու վերաբերյալ, չի համապատասխանում վերը նշված Ցանկերում բերված շրջանառու միջոցների հնարավոր իրացման գներին։ Քանի որ ներկայացված որոշ ապրանքների հնարավոր իրացման գներին համապատասխանեցնելու համար միջին հաշվարկներով պետք է կիրառվի 1500-ից մինչև 2000 գործակից, ուստի նպատակահարմար չի գտել Ցանկերի վերաբերյալ կիրառել վերագնահատման այլ գործակիցներ։
Ուսումնասիրելով սեփականաշնորհման նպատակով Հիդրոհաղորդակի, Ավտոագրեգատների, Վասպուրականի կողմից ներկայացված ելակետային տվյալները վերոհիշյալ Ցանկերի վերագնահատման մասով, պարզվել է, որ այդ ձեռնարկություններն` առանց համապատասխան թույլտվոկթյան, շրջանառու միջոցների վերագնահատումը կատարել են` օգտագործելով վերագնահատման ցածր գործակիցներ։
Վերոհիշյալ ընկերությունների կողմից վերագնահատման ցածր գործակից սահմանելու հետևանքով Հիդրոհաղորդակի ներկայացրած Ցանկի ընդհանուր գումարը կազմել է 74.6 հազ. դրամ, Ավտոագրեգատներինը` 52.0 հազ. դրամ, իսկ Վասպուրականինը` 36.5 հազ. դրամ։ ՀՀ կառավարության վերագնահատման մասին թիվ 35 որոշմամբ սահմանված գործակիցներով հաշվարկելիս այդ ձեռնարկությունների ներկայացրած Ցանկերի ընդհանուր գումարը կազմում էր համապատասխանաբար` 55,513.0 հազ. դրամ, 33,230.2 հազ. դրամ, 28,139.1 հազ. դրամ (հաշվարկված է Վերահսկիչ պալատի կողմից)։
Այսպես` Ցանկի մասով վերագնահատման գործակիցներ չկիրառելու հետևանքով Հիդրոհաղորդակի համար շրջանառու միջոցների վերագնահատման և փաստացի հաշվարկված գումարների տարբերությունը կազմել է 55,438.4 (55,513.0—74.6) հազ. դրամ, Ավտոագրեգատների համար` 33,178.2 (33,230.2—52.0) հազ. դրամ, իսկ Վասպուրականի համար` 28,102.6 (28,139.1—36.5) հազ. դրամ։
Արդյունքում, Ցանկի մասով Հիդրոհաղորդակի կողմից սեփականաշնորհման նպատակով ներկայացված տվյալներում չի արտացոլվել և ձեռնարկության սեփականաշնորհման արժեքի մեջ չի հաշվարկվել 55,438.4 հազ. դրամ, որը կազմել է ձեռնարկության գնահատված արժեքի (414,980.0 հազ. դրամ) 13,3%-ը (55,438.4 ։ 414,980.0X100), Ավտոագրեգատների կողմից` 33,178.2 հազ. դրամ, որը կազմել է ձեռնարկության գնահատված արժեքի (456,540.0 հազ. դրամ) 7,3%-ը (33,178.2: 456,540.0X100), իսկ Վասպուրականի կողմից` 28,102.6 հազ. դրամ, որը կազմել է ձեռնարկության գնահատված արժեքի (29,780.0 հազ. դրամ)` 94,3%-ը։
Ցանկի մասով չարտացոլված շրջանառու միջոցների գումարները սեփականաշնորհման արժեքում հաշվարկելիս Հիդրոհաղորդակի բաժանորդագրության ենթակա գումարը կազմում է 376,335.0 հազ. դրամ, Ավտոագրեգատներինը` 299,708.0 հազ. դրամ, Վասպուրականինը` 46,306.0 հազ. դրամ (հաշվարկված է Վերահսկիչ պալատի կողմից)։ Բաժանորդագրության արդյունքում այդ ձեռնարկությունների սեփականաշնորհման համար վճարված ընդհանուր գումարը կազմել է Հիդրոհաղորդակի համար` 177,760.0 հազ. դրամ, այդ թվում` փակ բաժանորդագրությամբ` 66,380.0 հազ. դրամ, Ավտոագրեգատների համար` 168,000.0 հազ. դրամ, այդ թվում` փակ բաժանորդագրությամբ` 55,880.0 հազ. դրամ, Վասպուրականի համար` 12,100.0 հազ. դրամ, այդ թվում փակ բաժանորդագրությամբ` 4,700.0 հազ. դրամ։ Ցանկում չարտացոլված շրջանառու միջոցների գումարներով հաշվարկված արժեքներով և բաժանորդագրության արդյունքում փաստացի վճարված գումարներով հաշվարկի դեպքում Հիդրոհաղորդակի բաժանորդագրության կայացման տոկոսը կազմում է 35,93%, Ավտոագրեգատներինը` 45,98%, իսկ Վասպուրականինը` 17,78% (հաշվարկված է Վերահսկիչ պալատի կողմից` համաձայն ՀՀ կառավարության 06.05.97 թ. թիվ 123 և 31.01.95 թ. թիվ 47 որոշումներով սահմանված բանաձևերի)։ Հիդրոհաղորդակի և Վասպուրականի բաժանորդագրության կայացման նվազագույնը պետք է կազմեր 25%, իսկ Ավտոագրեգատներինը` 50%, այսինքն` Վասպուրականի և Ավտոագրեգատների բաժանորդագրության արդյունքը` Ցանկի մասով չվերագնահատված շրջանառու միջոցների գումարները սեփականաշնորհման արժեքում հաշվարկելիս, չի ապահովվել կառավարության որոշումներով սահմանված բաժանորդագրության կայացման նվազագույն տոկոսի պահանջը։
7. Նշված հանգամանքներից ելնելով`
Հիդրոհաղորդակի, Ավտոագրեգատների և Վասպուրականի սեփականաշնորհման նախապատրաստման գործընթացում չի ապահովվել «ՀՀ պետական ձեռնարկությունների և անավարտ շինարարության օբյեկտների սեփականաշնորհման և ապապետականացման մասին» ՀՀ օրենքի 19 հոդվածով և ՀՀ կառավարության` «Հայաստանի Հանրապետությունում շրջանառու միջոցների վերագնահատման մասին» 09.02.1996 թ. թիվ 35 որոշման 2-րդ և 8-րդ կետերով սահմանված պահանջների կատարումը։
ՎԵՐԱՀՍԿԻՉ ՊԱԼԱՏԻ ԹԻՎ ՎՊ/98-12 եԶՐԱԿԱՑՈՒԹՅՈՒՆԸ
Առողջապահության համակարգում կատարված ուսումնասիրության արդյունքների վերաբերյալ
1. Ուսումնասիրվել է Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության համակարգի (հետայսու` Համակարգ) 1997 թվականի և 1998 թվականի առաջին կիսամյակի ընթացքում վճարովի ծառայությունների, պետական սակագների, Պետբյուջեի միջոցների օգտագործման համապատասխանությունը ՀՀ օրենքների, կառավարության ու վարչապետի որոշումների և նորմատիվ ակտերի պահանջներին։
Ուսումնասիրությունները կատարվել են ՀՀ առողջապահության նախարարությունում (հետայսու` Նախարարություն) և համակարգի մի շարք բուժհիմնարկներում։
2. Ուսումնասիրվել է Համակարգում գործերի կազմակերպման նկատմամբ ներքին հսկողության իրականացումը։
3. Ուսումնասիրությունները կատարվել են ՀՀ կառավարության որոշումների և Համակարգի կողմից ներկայացված փաստաթղթերի հիման վրա։
4. Ուսումնասիրությունների ընթացքում արձանագրվել են`
● ՀՀ կառավարության և վարչապետի որոշումներում ամրագրված պահանջներից շեղումներ.
● ՀՀ նորմատիվ ակտերի պահանջներից շեղումներ.
● Հաշվապահական հաշվառման կանոնների առանձին կետերի անտեսում.
● Հակասական տեղեկատվություն։
5. Իրականացված ուսումնասիրությունները բավարար հիմքեր են տվել կարծիք արտահայտելու ուսումնասիրության առարկայի վերաբերյալ։
5.1. 1997 թվականի ընթացքում Համակարգում պետական պատվերի շրջանակներում իրականացված աշխատանքների և ծառայությունների ընդհանուր արժեքը կազմել է 2,971,668.8 հազ. դրամ։ Իրականացված աշխատանքների և ծառայությունների դիմաց հատկացվել է 2,259,391.6 հազ. դրամ, կամ կատարվածի 76%-ը։ 1998 թվականի I եռամսյակում պետական պատվերի շրջանակներում կատարված աշխատանքների և մատուցված ծառայությունների ընդհանուր արժեքը (ներառյալ` պարտքերը) կազմել է 2,113,874.3 հազ. դրամ, որի դիմաց վճարվել է 1,166,250.4 հազ. դրամ, կամ ընդհանուր գումարի` 55.2%-ը։ Դրանով Նախարարության կողմից խախտվել են ՀՀ կառավարության 15.05.97 թ. թիվ 135 որոշման 4-րդ հավելվածով սահմանված պահանջները, համաձայն որի «Պայմանագրում նշված աշխատանքների կազմակերպման և իրականացման նպատակով պատվիրատուն կատարողին ապահովում է ֆինանսական հատկացում` նախատեսված բժշկական օգնության և սպասարկման կողմնորոշիչ ծավալի մինչև 75 տոկոսի չափով։ ...Յուրաքանչյուր եռամսյակին` հաղորդող ամսվա մինչև 15-ը պատվիրատուն Հայաստանի Հանրապետության ֆինանսների նախարարության գանձապետարանի համապատասխան մասնաճյուղ է ուղարկում ընդունման-հանձնման ակտի պատճենը` կատարողի կողմից փաստացի կատարված աշխատանքների դիմաց դրամական փոխհատուցման համար։»։
5.2. Չնայած ընդհանուր թերֆինանսավորմանը, պետական պատվերի շրջանակներում կատարված աշխատանքների դիմաց վճարումները իրականացվել են անհամամասնորեն։
Պրոկտոլոգիայի ԳՀԻ-ի գծով 1997 թվականի ընթացքում պետական պատվերի շրջանակներում կատարված աշխատանքների ընդհանուր արժեքը կազմել է 28,667.0 հազ. դրամ, որի դիմաց վճարվել է 30,819.4 հազ. դրամ, կամ ավելի է ֆինանսավորվել 7.5 %-ով, չնայած 01.01.97 թ. դրությամբ արդեն առկա 3,394.3 հազ. դրամ գերավճարի։ 1998 թվականի I եռամսյակի ընթացքում պրոկտոլոգիայի ԳՀԻ-ի կողմից պետական պատվերի շրջանակներում կատարված աշխատանքների ընդհանուր արժեքը կազմել է 8,865.5 հազ. դրամ, որի դիմաց ֆինանսավորվել է 10,000.0 հազ. դրամ, կամ 12.8%-ով ավելի։ 01.04.98 թ. դրությամբ նախարարության կողմից պրոկտոլոգիայի ԳՀԻ-ը ավելի է ֆինանսավորվել 6,681.5 հազ. դրամ գումարի չափով։ 1997 թվականի ընթացքում պետական պատվերի շրջանակներում կատարված աշխատանքների դիմաց Հանրապետական մանկական կլինիկական հիվանդանոցը ավելի է ֆինանսավորվել 813.4 հազ. դրամով, «Նորք» մանկական ինֆեկցիոն հիվանդանոցը` 1,874.6 հազ. դրամով, «Օձուն» մանկական առողջարանը` 692.3 հազ. դրամով, «Սևան» մանկական առողջարանը` 427.0 հազ. դրամով, «Արագած» մանկական առողջարանը` 1,117.0 հազ. դրամով։ Միաժամանակ, նույն ժամանակահատվածում, պետական պատվերի շրջանակներում կատարված աշխատանքների դիմաց «Վան» ստոմատոլոգիական կենտրոնը ֆինանսավորվել է 54.8 %-ով, Ճառագայթային բնապահպանության և այրվածքաբանության հանրապետական գիտական կենտրոնը` 50.5%-ով, Առողջապահության ազգային ինստիտուտը` 35,3%-ով։
5.3. Բուժօգնության և սպասարկման տեսակների կողմնորոշիչ թվաքանակի ուսումնասիրությունից պարզվել է, որ պլանավորումը Նախարարության կողմից իրատեսական չէ։
1998 թվականի I եռամսյակի համար նախատեսված կողմնորոշիչ թվաքանակը կազմել էր 241698, փաստացին 481116, կամ 2 անգամ ավելի, որի հետևանքով 1,974,760.4 հազ. դրամ պլանավորված կողմնորոշիչ գումարի փոխարեն փաստացի կատարված աշխատանքները կազմել են 2,934,212.1 հազ. դրամ, կամ` 48.6%-ով ավելի։ 1998 թվականի II եռամսյակի համար նախատեսված կողմնորոշիչ թվաքանակը կազմել էր 800903, փաստացին` 504355, կամ նախատեսվածի 62.9%-ը: Սակայն 3,734,331.1 հազ. դրամ պլանավորված կողմնորոշիչ գումարի փոխարեն, փաստացի ծախսված գումարը կազմել է 3,986,285.3 հազ. դրամ, կամ` 6.7%-ով ավելի։ Հարկ է նշել նաև, որ անհետաձգելի բուժօգնության գծով պլանավորված կողմնորոշիչ թվաքանակը կազմել է 6034, փաստացին` 19513, կամ 3.2 անգամ ավելի, որի հետևանքով 323,120.7 հազ. դրամ պլանավորված կողմնորոշիչ գումարի փոխարեն փաստացի ծախսված գումարը կազմել է 933,934.7 հազ. դրամ, կամ` 2.9 անգամ ավելի։ Երեխաների (մինչև 15 տարեկան) նեղ մասնագիտական ամբուլատոր բուժօգնության հետազոտությունների պլանավորված կողմնորոշիչ թվաքանակը կազմել է 376839, փաստացին` 133651, կամ նախատեսվածի 35.5%-ը։ Սակայն 33,220.0 հազ. դրամ պլանավորված կողմնորոշիչ գումարի փոխարեն փաստացի ծախսված գումարը կազմել է 44,308.1 հազ. դրամ, կամ 33.4%-ով ավելի։
5.4. Մարդասիրական օգնության գծով ստացվող դեղամիջոցները Համակարգի բուժհիմնարկներում օգտագործվել են պետական պատվերի շրջանակներում, սակայն պետական պատվերի սակագներից հումանիտար օգնության գծով ստացված դեղորայքի արժեքը չի հանվել։
1997 թվականին և 1998 թվականի I կիսամյակի ընթացքում Համակարգի բուժհիմնարկներին հատկացվել է 1,949,372.6 հազ. դրամի հումանիտար օգնության գծով ստացված դեղորայք։
5.5. Որոշ դեպքերում պետական պատվեր տեղադրող լիազոր մարմինների և բուժհիմնարկների միջև չեն կնքվել պայմանագրեր, որի արդյունքում խախտվել են ՀՀ կառավարության 15.05.97 թ. թիվ 135 որոշման 2-րդ կետի զ) ենթակետով և 13.03.98 թ. թիվ 174 որոշման 6-րդ հավելվածում ներկայացված Կարգի 1-ին կետով սահմանված պահանջները («Մալաթիա» բժշկական կենտրոն)։
5.6. ՀՀ կառավարության 15.05.97 թ. թիվ 135 և 13.03.98 թ. թիվ 174 որոշումներով պետական պատվերի շրջանակներում պլանային և փաստացի կատարված աշխատանքների ծավալները խիստ տարբերվում են, ինչը հիմք է տալիս կարծիք արտահայտելու պլանավորման գործընթացի թերի իրականացման մասին։
5.7. Համակարգի բուժհիմնարկներում կատարված ուսումնասիրությունների արդյունքում արձանագրվեց հետևյալը`
● Բուժհիմնարկների տարբեր բաժանմունքներում և դրանց դեղատներում հայտնաբերվեց բազմաթիվ ժամկետանց դեղերի առկայություն («Նաիրի» ԲԱՄ, Սրտաբանության ԳՀԻ, «Շտապ օգնության» մանկական կլինիկական հիվանդանոց, թիվ 6 բուժ. միավորում, «Արմենիա» ԲԿ ՊՓԲԸ և այլն)։Վերոհիշյալով չի ապահովվել ՀՀ առողջապահության փոխնախարարի 05.09.95 թ. թիվ 712 հրամանով սահմանված պահանջը` ժամկետանց և փչացած դեղանյութերի ակտավորման և ոչնչացման մասին.
● Բուժհիմնարկների որոշ բաժանմունքներում չի գրանցվել օգտագործվող դեղորայքի քանակը, չի տարվել դրանց հաշվառումը («Նաիրի» ԲԱՄ, «Մալաթիա» բժշկական կենտրոն, «Հակատուբերկուլյոզային դիսպանսեր» ՊՁ, «Արմենիա» ԲԿ ՊՓԲԸ).
● «Շտապօգնության կողմից «Նաիրի» ԲԱՄ տեղափոխված հիվանդների ուղեգրերը մեծամասամբ գրված են հասարակ թղթերի վրա և կնքված չեն հիմնարկի կնիքով.
● Համակարգի բուժհիմնարկներում համատարած բնույթ է կրում պետական պատվերի շրջանակներում բուժվող հիվանդների կողմից բերված դեղամիջոցների օգտագործումը` նույնիսկ բուժհիմնարկներում դրանց առկայության պարագայում.
● Թերություններով են իրականացվում հիվանդների ընդունման, գրանցման և դուրսգրման կանոնները («Հակատուբերկուլյոզային դիսպանսեր» ՊՁ, «Արմենիա» ԲԿ ՊՓԲԸ).
● Վարձակալությամբ տրված տարածքների համար բացակայում է նախարարության թույլտվությունը («Նաիրի» ԲԱՄ).
● «Հիվանդության պատմություն» գրառումներում բացահայտվել են թերություններ` արտահայտված բուժական միջոցառումների նկարագրման հաջորդականության խախտմամբ, ամրակցված թերթիկների առկայությամբ և այլն («Արմենիա» ԲԿ ՊՓԲԸ).
● Արձանագրվել են դեղամիջոցների և այլ ապրանքանյութական արժեքների պակասորդի փաստեր («Նաիրի» ԲԱՄ).
● Ավտոտնտեսությունները գտնվում են անմխիթար վիճակում, հաշվեկշռում արտացոլված ավտոմեքենաների քանակը չի համապատասխանում փաստացի առկա մեքենաների քանակին։ Նշված տարբերության հիմնավորումն արտահայտող փաստաթղթերը բացակայում են («Արմենիա» բժշկական կենտրոն, «Հակատուբերկուլյոզային դիսպանսեր» ՊՁ).
● Նախարարության կողմից Հիգիենիկ և Հակահամաճարակային Հսկողության կենտրոնի (ՀՀՀԿ) 1997 թվականի ֆինանսավորումը կազմել է նախահաշվով նախատեսվածի 82%-ը, իսկ 1998 թվականի I կիսամյակի ֆինանսավորումը` նախատեսվածի 85.4%-ը։ 1997 թվականին և 1998 թվականի I կիսամյակի ընթացքում Հանրապետական ՀՀՀԿ-ը հումանիտար օգնության գծով և կենտրոնացված կարգով ստացած պատվաստանյութերը և ներարկիչները բաշխել է տարածքային ՀՀՀԿ-ներին` 214,236. հազ. դրամ գումարի չափով։ Որոշ դեպքերում ՀՀՀԿ-ների կողմից վերոհիշյալ գումարը չի ստացել համապատասխան հաշվապահական ձևակերպում, որի արդյունքում խախտվել է հաշվապահական հաշվառման կարգը։ Ելնելով վերոհիշյալից, հնարավորություն չի ընձեռվել իրականացնել պատվաստանյութերի և ներարկիչների հետագա օգտագործման վերահսկողությունը.
● 08.01.97 թ. առողջապահության փոխնախարար, ՀՀ գլխավոր պետական սանիտարական բժիշկ Ա. Մկրտչյանի կողմից հաստատվել է «ՀՀ հիգիենիկ և հակահամաճարակային հսկողության հանրապետական կենտրոնի արտաբյուջետային միջոցների գործունեության մասին» Կարգը, որը, սակայն, հակասում է 27.04.94 թ. իր իսկ կողմից հաստատված` «ՀՀ հիգիենիկ և հակահամաճարակային հսկողության հանրապետական կենտրոնի Կանոնադրությանը», ինչպես նաև` ՀՀ կառավարության 12.10.93 թ. թիվ 518 որոշման 4-րդ կետի պահանջին, որը ամրագրված է` «Հայաստանի Հանրապետության պետական հիգիենիկ և հակահամաճարակային ծառայության ֆինանսավորումն իրականացնել հանրապետական բյուջեից։»։
6. Նշված հանգամանքներից ելնելով`
ՀՀ առողջապահության համակարգում 1997 թվականին և 1998 թվականի առաջին կիսամյակի ընթացքում անտեսվել են ՀՀ կառավարության որոշումների և նորմատիվ ակտերի պահանջների առանձին կետերը։
ՎԵՐԱՀՍԿԻՉ ՊԱԼԱՏԻ ԹԻՎ ՎՊ/98-13 ԵԶՐԱԿԱՑՈՒԹՅՈՒՆԸ
Հայաստանի Հանրապետության սոցիալական ապահովագրության հիմնադրամում կատարված ուսումնասիրության արդյունքների վերաբերյալ
1. Ուսումնասիրվել է Հայաստանի Հանրապետության սոցիալական ապահովագրության հիմնադրամի (հետայսու` Հիմնադրամ) 1997 թվականի և 1998 թվականի աոաջին կիսամյակի գործունեության համապատասխանությունը ՀՀ օրենքների, կառավարության ու վարչապետի որոշումների և նորմատիվ ակտերի պահանջներին։
Ուսումնասիրությունները կատարվել են Հիմնադրամում։
2. Ուսումնասիրվել է Հիմնադրամի գործերի կազմակերպման նկատմամբ ներքին հսկողության իրականացումը։
3. Ուսումնասիրությունները կատարվել են ՀՀ կառավարության որոշումների, ՀՀ ֆինանսների նախարարության և Հիմնադրամի փաստաթղթերի հիման վրա:
4. Ուսումնասիրությունների ընթացքում արձանագրվել է`
● ՀՀ նորմատիվ ակտերի աոանձին կետերով սահմանված պահանջների անտեսում։
5. Իրականացված ուսումնասիրությունները բավարար հիմքեր են տվել կարծիք արտահայտելու ուսումնասիրության առարկայի վերաբերյալ։
5.1. Հիմնադրամի միջոցով իրականացվող ծրագրերի` նպաստների վճարման, ուղեգրերի ձեռքբերման և համակարգի պահպանման համար ՀՀ կենսաթոշակային և զբաղվածության հիմնադրամը ՀՀ կառավարության 1998 թվականի հունիսի 17-ի (թիվ 374 որոշմամբ հաստատված բյուջեով նախատեսված 1,164.8 մլն դրամի դիմաց մինչև 1998 թվականի հոկտեմբերի 26-ը Հիմնադրամին փոխանցել է ընդամենը 33.0 մլն դրամ (17.08.98 թ.` 30.0 մլն դրամ և 14.09.98 թ.` 3.0 մլն դրամ), այն էլ աշխատավորների սանատորակուրորտային բուժման նպատակով միայն։ Նպաստները մինչև սույն թվականի հունիս ամիսը վճարվել են Հիմնադրամի միջոցների հաշվին, իսկ հուլիս-սեպտեմբեր ամիսների վճարումները չեն կատարվել, քանի որ պահանջված 69,674.0 հազար դրամի դիմաց 26.10.98 թ. դրությամբ ՀՀ կենսաթոշակային և զբաղվածության հիմնադրամի կողմից հատկացում չի կատարվել։
5.2. 1998 թվականի հունվար-հունիս ամիսներին Հիմնադրամի ընթացիկ հաշվին նախկին օրենսդրությամբ նախատեսված 2% ապահովագրական վճարների դիմաց ապահովադիրների կողմից սխալմամբ փոխանցվել է 92,821.0 հազ. դրամ, որը Հիմնադրամի կողմից չէր ծախսվել, քանզի ենթակա էր վերադարձման ապահովադիրներին։ Սակայն, առաջնորդվելով ՀՀ կառավարության 08.06.98 թ, թիվ 352 որոշման 4-րդ կետով, Հիմնադրամը այդ միջոցներն ուղղել է նպաստների վճարմանը։
5.3. Հիմնադրամի կառավարչության և գործադիր տնօրինության կողմից, ֆինանսական միջոցների անբավարարության պատճառաբանությամբ, չեն պահպանվել Հայաստանի արհեստակցական միությունների խորհրդի նախագահության 20.06.91 թ. թիվ 55 որոշմամբ հաստատված` «Սանատորիաների, հանգստյան տների, երեխաների շուրջտարին գործող մասնագիտացված առողջարարական ճամբարների և ամբուլակուրորտային բուժման ուղեգրերի պլանավորման, բաշխման, իրացման և տրման կարգի մասին» հրահանգի առանձին կետերով սահմանված պահանջները, մասնավորապես` 1000 աշխատողի համար նախատեսված ուղեգրերի թվաքանակի նորմատիվները, արհմիությունների հանրապետական կոմիտեներին ուղեգրերի ձեռքբերման համար նախատեսված ֆինանսական միջոցների տրամադրման ժամկետները։ Մինչդեռ, 01.01.98 թվականի դրությամբ Հիմնադրամի ազատ միջոցները նպաստների վճարումից հետո կազմել են 278.4 մլն դրամ։
5.4. Հիմնադրամի «Մարմարիկ» հանգստյան տան գործունեությունն իրականացվել է բուժման և հանգստյան ուղեգրերի պահպանման և հաշվառման կանոնների անտեսմամբ (կնիքի բացակայություն, թերի լրացված ուղեգրեր և այլն)։
5.5. Հիմնադրամի «Մարմարիկ» հանգստյան տան կողմից անտեսվել են ճյուղային արհմիությունների որոշ հանրապետական կոմիտեների հետ 1997 թվականի դեկտեմբերին կնքված պայմանագրերով սահմանված պահանջները և 1998 թվականի հուլիս-օգոստոս ամիսների ուղեգրերը իրացվել են պայմանագրային արժեքից բարձր գներով, որի հետևանքով ստացված ուղեգրերի քանակը պակասել է։
6. Նշված հանգամանքներից ելնելով`
Հիմնադրամի 1997 թվականի և 1998 թվականի աոաջին կիսամյակի գործունեաթյունն իրականացվել է նորմատիվ ակտերի առանձին կետերով սահմանված պահանջների անտեսմամբ։
ՎԵՐԱՀՍԿԻՉ ՊԱԼԱՏԻ ԹԻՎ ՎՊ/98-14 ԵԶՐԱԿԱՑՈՒԹՅՈՒՆԸ
«Կրթության ֆինանսավորման եվ կառավարման բարեփոխումների» վարկային ծրագրի վերաբերյալ
1. Ուսումնասիրվել է Համաշխարհային բանկի կողմից ՀՀ կառավարությանը տրամադրված «Կրթության ֆինանսավորման և կառավարման բարեփոխումների» վարկային ծրագրի իրականացման ընթացքում Հայաստանի Հանրապետության և Զարգացման միջազգային ասոցիացիայի միջև 04.02.98 թ. ստորագրված համաձայնագրի (հետայսու` համաձայնագիր) պայմանների կատարումը, ինչպես նաև մրցույթների կազմակերպման ու անցկացման համապատասխանությունը ՀՀ կառավարության որոշումներին և Համաշխարհային բանկի պայմաններին։
Ուսումնասիրություններ են կատարվել ՀՀ կրթության և գիտության նախարարությունում (հետայսու` նախարարություն) և կրթության ֆինանսավորման և կառավարման բարեփոխումների ծրագրի իրականացման գրասենյակում (հետայսու` ԾԻԳ)։
2. Ուսումնասիրվել է գործերի կազմակերպման նկատմամբ ԾԻԳ-ի ներքին հսկողության իրականացումը։
3. Ուսումնասիրությունները կատարվել են ԾԻԳ-ի և «Լույս» հրատարակչության կողմից ներկայացված փաստաթղթերի հիման վրա։
4. Ուսումնասիրության ընթացքում արձանագրվել են`
● Չեն կատարվել համաձայնագրի կետերը.
● Մրցույթների կազմակերպման և անցկացման ընթացքում թույլ են տրվել խախտումներ.
● Պայմանագրի ստորագրում` առանց մրցույթի անցկացման։
5. Իրականացված ուսումնասիրությունները բավարար հիմքեր են տվել կարծիք արտահայտելու ուսումնասիրության առարկայի վերաբերյալ։
5.1. Արձանագրվել է համաձայնագրի կետերի չկատարում։
Ըստ համաձայնագրի 4 հավելվածի 2-րդ կետի, վարկառուն պետք է ստեղծեր ծրագրի վերահսկիչ հանձնաժողով, որը յուրաքանչյուր տարվա համար պետք է հաստատեր ծրագրի շրջանակներում կատարվող աշխատանքները։ 1997 թ. սեպտեմբերի 15-ին թիվ 217-Մ հրամանով նախարարը ստեղծել է վերահսկիչ հանձնաժողով, սակայն նախարարի և նրա տեղակալի փոխվելուց հետո նոր հրաման չի տրվել և չի ստեղծվել նոր վերահսկիչ հանձնաժողով։ Արձանագրվել է, որ մինչ 30.12.98 թ. վերոհիշյալ հրամանով ստեղծված հանձնաժողովը չի գործել և ծրագրի շրջանակներում կատարվող աշխատանքների ցանկը չի հաստատվել նրա կողմից, որով էլ չի ապահովվել համաձայնագրի 4 հավելվածի 2-րդ կետը.
Համաձայնագրի 4 հավելվածի «Իրականացման պլան» բաժնի 8-րդ կետը ՀՀ կառավարության կողմից կատարվել է թերի։ Յուրաքանչյուր տարի ոչ ուշ, քան սեպտեմբերի 30-ը, ՀՀ կառավարությունը սոցիալապես անապահով ընտանիքների երեխաների համար պետք է կատարի դրամական ներդրումներ` դասագրքերի շրջանառու հիմնադրամին (հետայսու` ԴՇՀՀԿ), ընթացիկ ուսումնական տարում հրատարակված դասագրքերի պայմանագրային գումարի 10%-ի չափով, որը 1998 թ. կազմել է 126,600.0 ԱՄՆ դոլար։ Չնայած այն բանին, որ նախարարի նամակում նշված էր ՂՇՀՀԿ-ի հաշվարկային հաշիվը, այնուհանդերձ, Երևանի գանձապետական բաժանմունքը 1998 թ. նոյեմբերի 6-ին ԾԻԳ-ի տեղական վարկային հաշվին է փոխանցել 20,000,000.0 դրամ (մոտ 40,000.0 ԱՄՆ դոլար) մնացած գումարը փոխանցվել է 1998 թ. դեկտեմբերի 25-ին։
5.2. ԾԻԳ-ը կազմակերպել է 6 մրցույթ։ Մրցույթների կազմակերպման և անցկացման ընթացքում մեր կողմից արձանագրվել են մի շարք թերություններ։
1997 թ. մարտի 25-ին «Հայ գրականություն» 5-10-րդ և «Հայոց լեզու» 5-10-րդ դասարանների դասագրքերի տպագրության համար անցկացվել է մրցույթ։ Դասագրքերի գնահատման ընդհանուր հանձնաժողովի որոշմամբ հաղթող է ճանաչվել «Լույս» հրատարակչությունը` «Հայ գրականություն» 5-10-րդ դասարանների դասագրքերի (3-րդ լոտ), որի մեջ մտնում է (5-8-րդ դասարանների դասագրքերի տպագրությունը)` 180,300,000.0 դրամ և 9-10-րդ դասարանների «Հայ գրականություն» դասագրքերի` 60,000,000.0 դրամ։ Իսկ «Հայոց լեզու» 5-8-րդ և 9-10-րդ դասարանների դասագրքերի մրցանակ չի շնորհվել ոչ մի հրատարակչության։
1997 թ. ապրիլի 11-ին նախարարությունը հրամանով «Հայ գրականություն» 9-10-րդ դասարանների դասագրքերի հրատարակման համար «Լույս» հրատարակչության մրցույթի շահելու փաստը չեղյալ է համարում, պատճառաբանելով, որ այդ դասագրքում արտացոլված է ծրագրային նյութի ընդամենը 30%-ը։ Նախարարն ինքնուրույն է որոշել մրցույթի վերջնական արդյունքները, առանց հաշվի առնելու դասագրքերի գնահատման ընդհանուր հանձնաժողովի որոշումը։
1997 թ. հունիսի 11-ին ՀՀ կառավարությանը տրամադրված արտասահմանյան վարկային միջոցների օգտագործման կենտրոնական մրցութային խորհրրդի որոշմամբ հաստատվել է «Լույս» ՓԲՀ-ն հաղթող ճանաչելու փաստը` 360,600.0 ԱՄՆ դոլար գումարով։ Սակայն որոշման մեջ չի նշված, թե որ դասագրքերի տպագրության համար է մրցույթի հաղթող ճանաչվել «Լույս» ՓԲԸ-ն։
1998 թ. փետրվարի 4-ին դասագրքերի գնահատման հանձնաժողովի որոշմամբ 1998-1999 ուսումնական տարվա դասագրքերի տպագրության մրցույթում հաղթող էին ճանաչվել չորս հրատարակչություն`
ա) «Լույս»` 77,213.87 ԱՄՆ դոլար.
բ) «Միտք»` 269,042.08 ԱՄՆ դոլար.
գ) «Օքսվորդ յունիվերսիթի փրես»` 152,618.04 ԱՄՆ դոլար.
դ) «Կլետ ինտերնացիոնալ»` 140,618.03 ԱՄՆ դոլար և մեկ համատեղ ձեռնարկություն`
ե) «Փյունիկ Մակմիլան»` 896,584.04 ԱՄՆ դոլար:
Սակայն նախարարի 13.03.98 թ. հրամանում բացակայում են «Միտք» հրատարակչությանը շնորհած մրցույթի արդյունքները։ 21.05.98 թ. ՀՀ կառավարությանը տրամադրված արտասահմանյան վարկային միջոցների և նվիրատվությունների հաշվին ապրանքների և ծառայությունների գնումների միջգերատեսչական մրցութային հանձնաժողովը (հետայսու` միջգերատեսչական հանձնաժողով) հաստատել է մրցույթի արդյունքները` հիմք ընդունելով նախարարի հրամանը։
Համաշխարհային բանկի պայմանների համաձայն, եթե մրցույթում հաղթող ճանաչվածը մրցույթի արդյունքներն ամփոփելիս ինչ-ինչ պատճառներով դուրս է մնում, ապա մրցանակը շնորհում են մրցակիցներից նրան, որն, ըստ գնահատման հանձնաժողովի, զբաղեցրել է երկրորդ տեղը։ Հետևաբար, նախարարությունը միջգերատեսչական հանձնաժողովին «Միտք» հրատարակչության փոխարեն պետք է ներկայացներ «Փյունիկ-Մակմիլան» ՀՁ ՓԲԸ-ի մրցութային առաջարկը: Դրանով նախարարը մրցութային հանձնաժողովի գնահատման արդյունքները կասկածի տակ է դրել։ Միջգերատեսչական հանձնաժողովի որոշումը ստորագրել են երեք անդամներ և մեկ նախկին անդամ` Լևոն Գալստյանը, որն ի պաշտոնե իրավունք չուներ մասնակցելու 21.05.98 թ. միջգերատեսչական հանձնաժողովի նիստին, քանի որ այդ ժամանակ նա ի պաշտոնե ոչ թե ՀՀ կրթության և գիտության փոխնախարարն էր, այլ ՀՀ լեզվի պետական տեսչության պետը։
Միջգերատեսչական հանձնաժողովը չի գործել իր կանոնադրության պահանջներին համապատասխան, որը հաստատվել է ՀՀ վարչապետի 1998 թ, մարտի 11-ի թիվ 147 որոշմամբ (հետայսու` թիվ 147 որոշում)`
● Նախարարությունը մրցույթի արդյունքների հաստատման համար միջգերատեսչական հանձնաժողովին դիմել է 1998 թ. մարտի 3-ին թիվ 2106/123 գրությամբ։ Կանոնադրության 3բ կետի համաձայն, միջգերատեսչական հանձնաժողովը պարտավոր էր երկշաբաթյա ժամկետում քննարկել և հաստատել նախարարության ընդունած որոշումը մրցույթի հաղթողի վերաբերյալ, սակայն մրցույթի արդյունքները հաստատվել են նոր նախարարի` 08.05.98 թ. թիվ 2106/233 գրությունը ստանալուց հետո` մայիսի 21-ին, այսինքն` մոտ երկու ամիս ուշացումով.
● Կանոնադրության 5-րդ կետի համաձայն միջգերատեսչական հանձնաժողովի նիստերն իրավազոր են, եթե նիստին մասնակցում է հանձնաժողովի անդամների առնվազն կեսը։ 21.05.98 թ. միջգերատեսչական հանձնաժողովի նիստին ներկա են եղել իննից` երեք անդամ, որոնք իրավասու չէին հանձնաժողովի անունից որոշում ընդունել և 1,266,892.0 ԱՄՆ դոլարի պետական պատվերի տեղադրումն իրականացնել.
● 1998-1999 ուսումնական տարվա համար նախատեսված դասագրքերի տպագրության նպատակով մեկ մրցույթ է հայտարարվել` վեց առարկաների 22 անուն դասագրքերի և 9 «Ուսուցչի ձեռնարկի» համար։ Արդյունքում, մրցույթում հաղթել են երեք հրատարակչություն, որից երկուսը` արտասահմանյան և մեկ համատեղ ձեռնարկություն` ՓԲԸ (հրատարակչական գործունեության իրավունքով), 14 դասագրքեր և 6 «Ուսուցչի ձեռնարկ» տպագրելու համար: 3-4-րդ դասարանների ֆրանսերեն դասագրքերի տպագրության մրցույթի հայտ ներկայացրել էր միայն «Փյունիկ-Մակմիլանը», որին էլ հաղթող են ճանաչել։ Մրցույթը, փաստորեն, ձևական բնույթ է կրել.
● Միջգերատեսչական հանձնաժողովը 21.05.98 թ. որոշում է ընդունել հաստատել երեք հրատարակչությունների և մեկ ՀՁ ՓԲԸ-ի դասագրքերի տպագրության իրավունքը, նշելով նաև, որ երկրորդ խմբաքանակի տպագրության համար մրցութային հանձնաժողովը մրցանակ չի շնորհել և ոչ մեկին։ ԾԻԳ-ի կողմից բոլոր դասագրքերի համար հայտարարվել էր մեկ մրցույթ և արդյունքները ամփոփվել են մեկ որոշմամբ։ Ինչ վերաբերում է 9-րդ և 10-րդ դասարանների դասագրքերի խմբաքանակների տպագրությանը, միջգերատեսչական հանձնաժողովը դրան վերաբերվող ոչ մի որոշում չի ընդունել։ Նախարարությունն ուղղակի չի ներկայացրել այդ խմբաքանակների տպագրության մրցութային հանձնաժողովի արդյունքները, կարծիքը և չներկայացնելու հիմնավորումը։
6.3. 1997 թ. տպագրված դասագրքերի բաշխման մրցույթը անցկացվել է 1997 թ. հուլիսին։ Մրցութային հանձնաժողովի գնահատման արդյունքում կենտրոնական, հյուսիսային և հարավային շրջաններում դասագրքերի բաշխման մրցույթին մասնակցած կազմակերպություններից ամենաբարձր գնահատականին արժանացել էր «Մատակարարման արտադրավերանորոգման կենտրոնը»` 475 միավոր։ Սակայն մրցույթի արդյունքներն ամփոփելիս` միայն հյուսիսային և կենտրոնի գոտու բաշխման իրավունք էր տրվել «Մատակարարման արտադրավերանորոգման կենտրոնին»։ Վերջինիս մրցութային առաջարկը կազմել է 6,933,052.0 դրամ` 247609 գիրք բաշխելու համար (1 գիրքը` 28 դրամ), սակայն պայմանագիրը կնքվել է 13,091,000.0 դրամի։ Պայմանագրում չի նշվում բաշխվող գրքերի քանակը, այդ իսկ պատճառով պարզ չէ, թե քանի գրքերի բաշխման համար է այդ պայմանավորվածությունը։
6.4. Հարավային գոտու դասագրքերի բաշխման իրավունքը մրցութային հանձնաժողովի որոշմամբ տրվել էր երկրորդ տեղը զբաղեցրած կազմակերպությանը, այսինքն` «Ուսումին», չնայած որ վերջինիս առաջարկը մեկ գրքի համար 40 դրամ էր` 12 դրամով ավելի, քան առաջին տեղը զբաղեցրածինը։ Սյունիքի «Ուսում» կազմակերպության մրցութային առաջարկը եղել է 3,637,200.0 դրամ` 90930 գրքի բաշխման համար, մինչդեռ 5,383,000.0 դրամի պայմանագիր է ստորագրվել, որտեղ բացակայում էր բաշխման ենթակա գրքերի քանակը։
6.5. Նախարարի կողմից ստորագրվել են պայմանագրեր International Book Development LTD խորհրդատվական կազմակերպության հետ, առանց մրցույթի անցկացման։ Փորձագիտական օգնություն և խորհրդատվական ծառայություն իրականացնելու նպատակով դասագրքերի ծրագրով 1997 թ. փետրվարի 28-ին 166,019.7 ԱՄՆ դոլարի պայմանագիր է ստորագրվել ՀՀ կրթության և գիտության նախարարի և International Book Development LTD խորհրդատվական կազմակերպության միջև, որում նշվում է, որ խորհրդատվական ծառայությունը պետք է իրականացվի 1996 թ. նոյեմբերից մինչև 1997 թ. հուլիս ամիսը, մինչդեռ կրթության ֆինանսավորման և կառավարման բարեփոխումների վարկի կանխավճարի պայմանագիրը ստորագրվել է 1997 թ. հունվարի 6-ին և գործողության մեջ է դրվել հունվարի 7-ից։ 1997 թ. օգոստոսին, այդ նույն խորհրդատվական կազմակերպության հետ ստորագրվել է երկրորդ պայմանագիրը` 118,823.5 ԱՄՆ դոլարի։
6.6. Երրորդ և չորրորդ դասարանների գերմաներենի դասագրքերի հրատարակման մրցույթում հաղթող էր ճանաչվել գերմանական «Կլետ ինտերնացիոնալ» հրատարակչությունը, որի հետ ստորագրվել էր 140,618.03 ԱՄՆ դոլարի պայմանագիր։ Ուսումնասիրություններից պարզվել է, որ այդ դասագրքերը հիմնականում բաշխվել են գյուղական շրջաններում և ներկայումս չեն ծառայում իրենց նպատակին մի քանի պատճառներով։ Դրանք են`
● 3-րդ դասարանի դասագրքում բացակայում է տառերի ուսուցումը.
● Համաձայն գերմաներենի դասագրքի, «Ուսուցչի ձեռնարկի», դասագրքերին պետք է կցվեին ձայներիզներ, որոնք, փաստորեն, բացակայում էին, քանի որ մրցութային առաջարկում նախատեսվել էր միայն դպրոցական դասագրքերի տպագրությունը.
● Գերմաներենի դասագրքերի գինը 2-3 անգամ ավելի բարձր է` վարկային միջոցների հաշվին տպագրված մյուս դասագրքերի գնից։ Ըստ պայմանագրի, մեկ դասագրքի արժեքն է 6.32 ԱՄՆ դոլար, իսկ «Ուսուցչի ձեռնարկինը»` 7.10 ԱՄՆ դոլար: Արդյունքում` գերմաներենի դասագրքի վարձակալման վճար է սահմանվել 1230 դրամ, մինչդեռ այդ նույն դասարանների անգլերեն դասագրքի վարձակալման վճարը 300 դրամ է։
6.7. Ուսումնասիրություններից պարզվել է, որ 1996-1997 ուսումնական տարվա համար ՄԱԿ-ի մանկական հիմնադրամը նախարարությանը տրամադրել է 120,000.00 ԱՄՆ դոլար` երրորդ դասարանի անգլերեն դասագրքերի տպագրության համար, 40000 տպաքանակով` 3 տարի օգտագործման ժամկետով։ Սակայն ծառայության ժամկետը չլրացած, երկու տարի անց դասագիրքը հանվել է 1998-1999 ուսումնական տարվա ծրագրից։ Երրորդ դասարանի անգլերեն դասագրքերի տպագրության համար հայտարարվել է մրցույթ, որում հաղթող է ճանաչվել «Օքսվորդ յունիվերսիթի» հրատարակչությունը։ Վերջինիս հետ կնքվել է 76,309.02 ԱՄՆ դոլարի պայմանագիր երրորդ դասարանի դասագրքերի տպագրության համար։
7. Նշված հանգամանքներից ելնելով`
Համաշխարհային բանկի կողմից ՀՀ կառավարությանը տրամադրված «Կրթության ֆինանսավորման և կառավարման բարեփոխումների» վարկային ծրագրի իրականացման ընթացքում չեն կատարվել համաձայնագրի 4 հավելվածի 2, 8 կետերի պահանջները, ինչպես նաև մրցույթների կազմակերպման և պայմանագրերի կնքման գործընթացում ԾԻԳ-ի և Նախարարության կողմից թույլ են տրվել մի շարք թերություններ, որի արդյունքում տեղի է ունեցել վարկային միջոցների ոչ արդյունավետ օգտագործում, իսկ միջգերատեսչական հանձնաժողովը չի գործել իր կանոնադրության պահանջներին համապատասխան։
Գ Լ ՈՒ Խ 3
ՎԵՐԱՀՍԿԻՉ ՊԱԼԱՏԻ ՏԵՂԵԿԱՆՔՆԵՐԸ
ՎԵՐԱՀՍԿԻՉ ՊԱԼԱՏԻ ԹԻՎ ՎՊ/98—15 ՏԵՂԵԿԱՆՔԸ
Հայաստանի Հանրապետության 1998 թվականի պետական բյուջեի աՌաջին կիսամյակի կատարման արդյունքները
Հայաստանի Հանրապետության Ազգային ժողովի վերահսկիչ պալատի կողմից ուսումնասիրվել է ՀՀ Ազգային ժողով ներկայացված ՀՀ կառավարության` «Հայաստանի Հանրապետության 1998 թվականի պետական բյուջեի առաջին կիսամյակի կատարման արդյունքների վերաբերյալ» տեղեկատվությունը (հետայսու` Տեղեկատվություն), դրանում արտացոլված ցուցանիշները և պետական բյուջեի առաջին կիսամյակի կատարման համապատասխանությունը «Հայաստանի Հանրապետության 1998 թվականի պետական բյուջեի մասին» (հետայսու` Օրենք) և «Հայաստանի Հանրապետության բյուջետային համակարգի մասին» ՀՀ օրենքներին։
Սույն տեղեկանքի կազմման ընթացքում մեր կողմից ուսումնասիրվել են հետևյալ պաշտոնական փաստաթղթերը`
● ՀՀ կառավարության` «Հայաստանի Հանրապետության 1997 թվականի պետական բյուջեի առաջին կիսամյակի կատարման արդյունքները» հաշվետվությունը (հետայսու` 1997 թ. կիսամյակային Հաշվետվություն), 10 էջ.
● ՀՀ կառավարության` «Հայաստանի Հանրապետության 1998 թվականի պետական բյուջեի առաջին եռամսյակի կատարման արդյունքների վերաբերյալ» տեղեկատվությունը (հետայսու` 1998 թ. եռամսյակային տեղեկատվություն), 18 էջ.
● «Հայաստանի Հանրապետության սոցիալ-տնտեսական վիճակը 1998 թվականի հունվար-հունիսին», Հայաստանի Հանրապետության վիճակագրության, պետական ռեգիստրի և վերլուծության նախարարություն (հետայսու` Վիճնախարարության տեղեկագիր), Երևան-1998, 87 էջ.
● այլ փաստաթղթեր։
1998 թվականի աՌաջին կիսամյակում պետական բյուջեի եկամուտների ծախսերի եվ պակասուրդի ցուցանիշների ամփոփ գնահատականը
Համաձայն Տեղեկատվության, 1998 թ. առաջին կիսամյակում պետական բյուջեի փաստացի եկամուտները կազմել են 71,089.9 մլն դրամ, տարվա համար օրենքով սահմանված 160,783.8 մլն դրամի 44.2%-ը, 1997 թ. նույն ժամանակաշրջանում այդ ցուցանիշը կազմել էր 35.9%։
1998 թ. առաջին կիսամյակում գրանցվել է եկամուտների գծով կատարողականի դրական տեմպ։ 1998 թվականի համար օրենքով սահմանված ցուցանիշի համադրությամբ եկամուտների գծով կիսամյակային ցուցանիշի կատարողականի տեմպը 1997 թվականի նույն ցուցանիշի կատարողականի նկատմամբ (ինդեքսը) կազմել է 1.23։
Մյուս կողմից, համաձայն Տեղեկատվության 6-րդ էջի` «Կիսամյակի համար նախատեսված եկամուտների համախառն մակարդակի ցուցանիշը թերակատարվել է 3 տոկոսային կետով...»1, այսինքն`
________
1 1998 թ. առաջին կիսամյակի համար նախատեսված ցուցանիշի համադրությամբ եկամուտների գծով առաջին կիսամյակի կատարողականը կազմել է 97%։ 1997 թվականի առաջին կիսամյակում վերը նշված ցուցանիշը կազմել էր 86.3%։
Այլ կերպ` 1998 թվականի առաջին կիսամյակի համար նախատեսված ցուցանիշի համադրությամբ եկամուտների գծով կիսամյակային ցուցանիշի կատարողականի տեմպը 1997 թ. նույն ցուցանիշի կատարողականի նկատմամբ կազմել է 1.12 (97.0%: 86.3%): Այդ վերջին ինդեքսն է արտահայտում Պետական բյուջեի 1998 թվականի առաջին կիսամյակում եկամուտների գծով կատարողականի իրական տեմպը։
Համաձայն Տեղեկատվության, 1998 թվականի առաջին կիսամյակում ՀՀ պետական բյուջեի փաստացի ծախսերը կազմել են 72,684.2 մլն դրամ, տարվա համար օրենքով սահմանված 211, 702.5 մլն դրամի 34.3%-ը: 1997 թվականի նույն ժամանակաշրջանում այդ ցուցանիշը կազմել էր 31.4%:
Համաձայն Տեղեկատվության, 1998 թ. առաջին կիսամյակում պետական բյուջեի փաստացի պակասուրդը կազմել է 1,585.3 մլն դրամ, տարվա համար օրենքով սահմանված 50.918.7 մլն դրամի 3.1%-ը, 1997 թ. նույն ժամանակաշրջանում այդ ցուցանիշը կազմել էր 15,9%։
Պետական բյուջեի եկամուտները, ծախսերը և պակասուրդը բնութագրող կիսամյակային ցուցանիշները նախորդ տարվա նույն ժամանակաշրջանի և տարեկան նախատեսված ցուցանիշների համադրությամբ ներկայացված են հետևյալ աղյուսակում`
մլն դրամ
|
Անվանումը |
1997 թ. |
1998 թ. | ||||
|
Տարեկան ցուցանիշները |
I կիսամյակի ցուցանիշները (փաստ) |
I կիսամյակի ցուցանիշների կատարողականները տոկոսներով տարեկան (պլան) ցուցանիշների նկատմամբ |
Տարեկան ցուցանիշները (պլան) |
I կիսամյակի |
I կիսամյակի ցուցանիշների կատարողականները տոկոսներով` տարեկան (պլան) ցուցանիշների նկատմամբ | |
|
Եկամուտներ |
117,937.7 |
42,286.1 |
35.9 |
160,783.8 |
71,089.9 |
44.2 |
|
Ծախսեր |
151,912.7 |
47,669.0 |
31.4 |
211,702.5 |
72,684.2 |
34.3 |
|
Պակասուրդ |
33,975.0 |
5,383.7 |
15.9 |
50,918.7 |
1,585.3 |
3.1 |
Ինչպես երևում է աղյուսակից, 1998 թվականի առաջին կիսամյակում պետական բյուջեի փաստացի եկամուտները ծախսերի նկատմամբ պահպանել են առաջանցիկ տեմպ` 1.29 գործակցով (44.2/34.3)։
Միաժամանակ հարկ է նշել, որ ՀՀ կառավարության կողմից չի ապահովվել «Հայաստանի Հանրապետության բյուջետային համակարգի մասին» ՀՀ օրենքի 23 հոդվածի 4-րդ և 26 հոդվածի «գ» և «դ» կետերով սահմանված պահանջների կատարումը, որի հետևանքով հնարավոր չէ գնահատել ծախսերի և պակասուրդի գծով 1998 թվականի առաջին կիսամյակի համար նախատեսված ցուցանիշների նկատմամբ դրանց կատարողականները` պայմանավորված կիսամյակի համար նախատեսված համամասնությունների բացակայությամբ։
Տեղեկատվությունում ամրագրված ցուցանիշների վերաբերյալ
Տեղեկատվությունում ամրագրված արժեմեծությունների և Վիճնախարարության տեղեկագրում տեղ գտած նույնանուն ցոլցանիշների միջև առկա են տարբերություններ։
Տեղեկատվության 4-րդ, 12-րդ, 25-րդ էջերում և նույն փաստաթղթի աղյուսակային մասում նշվում է, որ 1998 թվականի առաջին կիսամյակում Պետական բյուջեի եկամուտները կազմել են 71,098.9 մլն դրամ, ծախսերը` 72,684.1 մլն դրամ, պակասուրդը` 1,585.3 մլն դրամ, իսկ ըստ Վիճնախարարության տեղեկագրի (էջ 48, 49, եկամուտները կազմել են 69,623.2 մլն դրամ, ծախսերը` 85,324.5 մլն դրամ և պակասուրդը` 15,701.3 մլն դրամ։ Տարբերությունները բացարձակ թվով համապատասխանաբար կազմում են` 1,475.7 մլն դրամ, 12,640.4 մլն դրամ և 14,116.0 մլն դրամ։
Բացի այդ, համաձայն Տեղեկատվության աղյուսակային մասի, ոչ հարկային եկամուտներն ու շնորհները կազմել են 12,896.2 մլն դրամ, իսկ ըստ Վիճնախարարության տեղեկագրի (էջ 48) դրանք կազմել են 11,420.9 մլն դրամ։ Տարբերությունը կազմում է 1,475.3 մլն դրամ։
Այդ տարբերությունները թերևս հնարավոր լիներ բացատրել Վիճնախարարության տեղեկագրում տեղ գտած «Ըստ ՀՀ ֆինանսների և էկոնոմիկայի նախարարության նախնական տվյալների» արտահայտությամբ, եթե նմանատիպ տարբերություններ չլինեին 1997 թ. կիսամյակային հաշվետվությունում, 1998 թ. եռամսյակային Տեղեկատվությունում ամրագրված եկամուտների, ծախսերի և պակասուրդի ցուցանիշների և Վիճնախարարության տեղեկագրում դրանց ամրագրված ցուցանիշների միջև։
Այսպես, օրինակ` համաձայն 1997 թ. կիսամյակային հաշվետվության, 1997 թ. առաջին կիսամյակի պետական եկամուտները կազմել էին 42,286.1 մլն դրամ, ծախսերը` 47,669.8 մլն դրամ, պակասուրդը` 5,383.7 մլն դրամ։ Հենց այդ ցուցանիշների հետ են համեմատվել Տեղեկատվությունում ամրագրված նույնանուն ցուցանիշները և դրանց համեմատ է հաշվարկվել 1998 թ. առաջին կիսամյակում պետական եկամուտների, ծախսերի և պակասուրդի իրական աճը։
Սակայն Վիճնախարարության տեղեկագրում (էջ 48) 1997 թվականի առաջին կիսամյակի եկամուտներին ամրագրված է 43,697.3 մլն դրամ, ծախսերին` 51,043.3 մլն դրամ, պակասուրդին` 7,346.0 մլն դրամ։
Ավելին` Վիճնախարարության մեկ այլ տեղեկագրում (Հայաստանի Հանրապետության սոցիալ-տնտեսական վիճակը 1998 թվականի հունվար-հուլիսին) 1998 թվականի առաջին կիսամյակում պետական բյուջեի ծախսերի փոխարեն ներկայացված է դրանց «ֆինանսավորումը», որին ամրագրված է 70,341.3 մլն դրամ, պակասուրդի փոխարեն ներկայացված է «կուտակված պակասուրդը», որին ամրագրված է 718.1 մլն դրամ։ Այդ մոտեցումը, հավանաբար, հնարավոր է բացատրել հաշվարկման տարբեր մեթոդների կիրառմամբ։
● Տեղեկատվության 12-րդ էջում նշված է, որ «Պետական բյուջեից ընթացիկ տարում, առանց արտաքին ֆինանսավորման ծրագրերի, կատարվել են 66,693.6 մլն դրամի ծախսեր», այնուհետև 15-րդ էջում բերված է այդ ծախսերի կառուցվածքը, համաձայն որի ընթացիկ ծախսերի տեսակարար կշիռը կազմել է 87.3%, կապիտալ ծախսերինը` 6%, բյուջետային զուտ վարկերինը` 5.4%, որոնց հանրագումարը կազմում է 98.7%, (100% փոխարեն), հաշվարկից դուրս է մնացել 1.3%, կամ 867.0 մլն դրամ (66,693.0* 1.3%)։
● Տեղեկատվության 23-րդ էջում նշվում է, որ «Գյուղատնտեսության, անտառային և ջրային տնտեսություն և ձկնաբուծություն խմբի ընդհանուր ծախսերը 1998 թվականի առաջին կիսամյակում կազմել են 3,990.2 մլն դրամ, որից` 1,235.6 մլն դրամը` ներքին ֆինանսավորման հաշվին»։ Վերը նշվածից հետևում է, որ արտաքին ֆինանսավորման ծախսերը կազմել են 2,754.6 մլն դրամ (հաշվարկված է Վերահսկիչ պալատի կողմից)1, սակայն նույն տարբերության վերջում ամրագրվում է, որ «Այս խմբում նույնպես գերակշռող են արտաքին ֆինանսավորման ծախսերը, որոնք ընթացիկ տարվա առաջին կիսամյակում կազմել են 2,864.4 մլն դրամ»։ Տարբերությունը կազմում է 109.8 մլն դրամ։
1998 թվականի Պետական բյուջեի աՌաջին կիսամյակի կատարման համապատասխանության վերաբերյալ
Օրենքի 9 հոդվածում ամրագրված է. «Սահմանել, որ` ա) Հայաստանի Հանրապետության 1998 թվականի պետական բյուջեից ծախսերի ֆինանսավորումը կատարվում է Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջե ստացված փաստացի մուտքերի սահմաններում` պահպանելով սույն օրենքի 6 և 7 հոդվածներում նախատեսված համամասնությունները»2. Ըստ Տեղեկատվության, 1998 թվականի առաջին կիսամյակում պետական բյուջեի եկամուտների կատարողականը կազմել է 44.2%, իսկ ընդհանուր ծախսերինը` 34.3% (ընդգծված է Վերահսկիչ պալատի կողմից)։ Առանձին ծախսատեսակների գծով արձանագրվել են ինչպես կիսամյակայինի միջինից բարձր կատարողականներ` տոկոսավճարներ` 50%, ՀՀ կառավարության պահուստային ֆոնդ` 54.3%, վճարումներ միջազգային կազմակերպություններին` ՀՀ անդամակցության համար` 60.4%, տրանսպորտային ծառայությունների վճար 68.4%, այլ կոմունալ ծախսեր` 62.0%, առևտուր, մատակարարման գործունեություն և պետական նյութական պահուստներ` 677.2%, այնպես էլ կիսամյակայինի միջինից ցածր կատարողականներ` դեղորայք և վիրակապային նյութեր` 19.5%, այլ ապրանքների ձեռքբերում` 6.5%, վառելիքի և ջեռուցման ծախսեր` 17.3% ավտոճանապարհների շահագործման և պահպանման ծախսեր` 8.1%, կապիտալ ծախսեր, 20.6%, կապիտալ նորոգում` 11.6%, ՀՀ դեսպանությունների և ռազմական կցորդների ծախսեր` 22.0%, դատական գործունեություն` 20.6%, նախադպրոցական դաստիարակություն` 24.8%, առողջապահություն` 28.6%, հուշարձանների և մշակութային արժեքների վերականգնում և պահպանում` 8.1%, հրատարակչություններ, խմբագրություններ` 12.7%, երիտասարդական ծրագրեր` 10.1%, բնակարանային և կոմունալ տնտեսություն` 27.5%, վառելիքաէներգետիկ համալիր` 7.1%, բույսերի պաշտպանություն և սերմնաբուծություն` 9.4%, ազգային պուրակներ` 16.1%, լեռնահանքային արդյունաբերություն և երկրաբանահետախուզություն` 10.6% և այլն։
Օրենքի 15 հոդվածի ա) կետում ամրագրված է` «ա) Հայաստանի Հանրապետության 1998 թվականի բյուջեով նախատեսված ծախսերի ֆինանսավորումն իրականացնել Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջե փաստացի ստացված մուտքերի սահմաններում։ Ընդ որում, Հայաստանի Հանրապետության 1998 թվականի պետական բյուջեի կատարման ընթացքում պաշտպանվածության են ենթակա և Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջեից ամբողջ ծավալով ֆինանսավորվում են հետևյալ ծախսերը`... աե) Համայնքների բյուջեներին արվող դոտացիաները»։ Սակայն, 1998 թվականի առաջին կիսամյակում Պետական բյուջեից համայնքներին տրվող դոտացիաների կատարողականը կազմել է տարվա համար նախատեսվածի 17.2%-ը, կամ ընդհանուր ծախսերի գծով կիսամյակային միջին կատարողականի 34.3%-ի կեսը։
Տեղեկատվությունում պակասուրդի ֆինանսավորման ներքին աղբյուրների կազմում ընդգրկվել է լրացուցիչ աղբյուր` «բանկային ֆինանսավորում, զուտ», որը նախատեսված չի եղել «ՀՀ 1998 թվականի պետական բյուջեի մասին» ՀՀ օրենքով։
______
1 3,990.2 մլն դրամ-1,235.6 մլն դրամ
2 Կիսամյակային համամասնությունները ՀՀ Կառավարության կողմից չեն սահմանվել
ՎԵՐԱՀՍԿԻՉ ՊԱԼԱՏԻ ԹԻՎ ՎՊ/98-16 ՏԵՂԵԿԱՆՔԸ
Պետական գույքի մասնավորեցման ծրագրի կատարման ընթացքի մասին
(01.01.98—01.01.99 ժամանակահատված)
1998 թվականին մասնավորեցվել է 210 ձեռնարկություն (ընդհանուրի* 14,4 %-ը), 140-ը՝ բաժնետոմսերի ազատ բաժանորդագրությամբ, 1-ը լոտային աճուրդով, 6-ը փակ բաժնետիրական ընկերության, 39-ը՝ վարձակալների կողմից գույքի գնման միջոցով, 1 -ը աճուրդով, 17-ը` մրցույթով, 6-ը` միջազգային մրցույթով։ Ձեռնարկությունները հիմնականում մասնավորեցվել են ԲԲԸ ձևով, որը կազմում է 67,1%։ 1998 թվականին միջին և խոշոր ձեռնարկությունների մասնավորեցման ընթացքն ըստ մասնավորեցման ձևերի քանակային կարգով բերված է թիվ 1 դիադրամում։ Մասնավորեցում չի կայացել 209 ձեռնարկությունում (ընդհանուրի* 69,2%-ը)։ Հաշվետու ժամանակահատվածում ԲԲԸ ձևով մասնավորեցված 140 ձեռնարկություններից 136-ում (97,1%) նկատվել է թերբաժանորդագրություն, իսկ 4-ում (2,9%)՝ գերբաժանորդագրություն։ Թերբաժանորդագրությամբ մասնավորեցված ձեռնարկությունների բաժանորդագրության կայացման միջին տոկոսը կազմում է 30,2%, իսկ գերբաժանորդագրությանը՝ 136%։ Հաշվետու ժամանակահատվածում մրցութային եղանակով մասնավորեցվել է 23 (ընդհանուրի* 11%-ը) ձեռնարկություն (այդ թվում՝ 6-ը միջազգային մրցույթով), վարձակալների կողմից գույքի գնման միջոցով սեփականաշնորհվել է 39 ձեռնարկություն (ընդհանուրի* 19%-ը)։
1998 թվականին գնահատվել է 335 «փոքր» օբյեկտ։ Հաշվետու ժամանակահատվածում մասնավորեցված «փոքր» օբյեկտների ընդհանուր քանակի մեջ (603 օբյեկտ) զգալի բաժին են կազմում առևտրի (40,3%), կենցաղսպասարկման (14,6%) և հասարակական սննդի (13,8%) օբյեկտները։ Մասնավորեցված «փոքր» օբյեկտների 22.7%-ը կազմում են վարձակալական ձեռնարկությունները։
1998 թվականին մասնավորեցվել է անավարտ շինարարության 7 օբյեկտ (ընդհանուրի* 22,8%-ը)։ Մասնավորեցման ներկայացված անավարտ շինարարության օբյեկտներից 8-ում մասնավորեցում չի կայացել։
1998 թվականին մասնավորեցված ձեռնարկությունների, անավարտ շինարարության օբյեկտների և «փոքր» օբյեկտների համար վճարվել է 48,655,644.7 հազ. դրամ (ընդհանուրի* 45,0%-ը), որից՝ 45,379,095.6 հազ. դրամ (93,3%-ը) ձեռնարկությունների, 3,207,501.7 հազ. դրամ (6,7%-ը) «փոքր» օբյեկտների համար։ Ընդ որում, ընդհանուր վճարումների մեջ հավաստագրերով կատարված վճարումների արժեքը կազմել է 4,819,060,0 հազ. դրամ (9,9%), իսկ դրամով վճարումները կազմել է 43,836,584.7 հազ. դրամ (90,1%)։
Ըստ Հայխնայբանկի օպերատիվ տվյալների, ձեռնարկությունների մասնավորեցումից որպես վճարման միջոց ընդունվել է 3,200,000 հատ սեփականաշնորհման հավաստագրեր։
Հանրապետությունում ձեռնարկությունների, «փոքր» օբյեկտների և անավարտ շինարարության օբյեկտների մասնավորեցման ընթացքը հաշվետու ժամանակահատվածում արտացոլված է աղյուսակում, իսկ մասնակիցների կողմից կատարված վճարումները բնութագրող տվյալները բերված են թիվ 2,3 և 4 դիադրամներում։
____
* մասնավորեցման սկզբից
Տ Ե Ղ Ե Կ Ա Ն Ք
ՄԱՍՆԱՎՈՐԵՑՄԱՆ ԸՆԹԱՑՔԻ ՄԱՍԻՆ
01.01.98-01.01.99 ժամանակահատված
|
Հ/Հ |
Սեփականաշնորհման |
Գնահատ- |
Կառավա- |
Սեփակա- |
Սեփակա- |
Ըստ նախարարությունների | |||||||||
|
Արդյու- |
Գյու- |
Քաղա- |
Մշա- |
Էներգե- |
Տրանս- |
Կապի |
Առող- |
Տեղե- |
Այլ | ||||||
| 1 | Բաց բ/ը-ընդամենը այդ թվում` |
104 |
138 |
141 |
30 |
26 |
44 |
2 |
11 |
6 |
1 |
1 |
14 |
6 | |
| ա. | Բաժանորդագրություն |
103 |
133 |
140 |
30 |
25 |
4 |
2 |
11 |
6 |
1 |
1 |
14 |
6 | |
| բ. | Լոտային աճուրդ |
1 |
5 |
1 |
|
1 |
|
||||||||
| 2 | Փակ բ/ը |
4 |
1 |
6 |
1 |
|
1 |
1 |
|
3 | |||||
| 3 | Գույքի վաճառք վարձակալին |
21 |
1 |
39 |
|||||||||||
| 4 | Աճուրդ |
7 |
13 |
1 |
|
1 |
|||||||||
| 5 | Մրցույթ |
67 |
54 |
17 |
7 |
6 |
4 |
||||||||
| 6 | Միջազգային մրցույթ |
3 |
2 |
6 |
5 |
1 |
|
||||||||
| 7 | Ֆոնդային բորսա |
3 |
|||||||||||||
| 8 | Լուծարված է |
21 |
|||||||||||||
| Ընդամենը` |
271 |
230 |
209 |
210 |
43 |
34 |
49 |
2 |
11 |
6 |
1 |
2 |
14 |
9 | |
| 1995-1998 թ. |
2011 |
1953 |
302 |
1460 |
484 |
412 |
211 |
36 |
22 |
41 |
13 |
6 |
33 |
24 | |
| Անավարտ շին. օբյեկտներ |
76 |
19 |
8 |
7 | |
| 1996-1998 թ. |
175 |
116 |
76 |
31 |
|
ՀՀ |
|
Գնահատված է |
Սեփականա- |
Այդ թվում` |
Չի վաճառվել |
|
1. |
«Փոքր» օբյեկտներ |
335 |
603 |
45 |
565 |
|
|
1994-1998 թ. |
8055 |
6620 |
251 |
1044 |
| Հ/Հ |
Վճարվել է (հազար դրամ) |
Վճարված | |||
|
Ընդամենը |
այդ թվում` | ||||
|
հավաստագրով |
դրամով | ||||
| 1. | Ձեռնարկություններ |
45379095.6 |
2118340.0 |
43260755.6 |
|
| 2. | Անավարտ շին. օբյեկտ |
69047.4 |
63100.0 |
5947.4 |
|
| 3. | «Փոքր» օբյեկտներ |
3207501.7 |
2637620.0 |
569881.7 |
|
| Ընդամենը` |
48655644.7 |
4819060.0 |
43836584.7 |
||
| Ընդհանուրը * |
108028953.3 |
63788900.0 |
44240053.3 |
3200000** | |
* - Մասնավորեցման գործընթացի սկզբից:
** - Ըստ օպերատիվ տվյալների:
|
1998 թ. առաջին կիսամյակում միջին և խոշոր ձեռնարկությունների մասնավորեցման ընթացքը ըստ մասնավորեցման ձևերի |
Մասնավորեցման ընթացքում |
|
Մասնավորեցված «փոքր» և անավարտ շինարարության օբյեկտների վճարումները ըստ վճարման ձևերի |
Մասնավորեցված միջին և խոշոր ձեռնարկությունների վճարումները ըստ վճարման ձևերի |
ՎեՐԱՀՍԿԻՉ ՊԱԼԱՏԻ ԹԻՎ ՎՊ/98-17 ՏԵՂԵԿԱՆՔԸ
Պետական ձեռնարկությունների սեփականաշնորՀման նպատակով սեփականաշնորհման հավաստագրերի հաշվառման գործընթացի վերաբերյաԼ
Համաձայն ՀՀ կառավարության 31.08.94 թ. N 405՝ «Հայաստանի Հանրապետության սեփականաշնորհման սերտիֆիկատների համակարգի ներդրման գործընթացն ապահովող միջոցառումների մասին» որոշմամբ հաստատված՝ ՀՀ քաղաքացիների սեփականաշնորհման հավաստագրերի բաշխման կարգի, այդ աշխատանքները կատարվել են Հայխնայբանկի բաժանմունքների կողմից։
Ըստ «ՀՀ պետական ձեռնարկությունների և անավարտ շինարարության օբյեկտների սեփականաշնորհման և ապապետականացման 1995 թվականի ծրագրի կատարման հաշվետվության մասին» (հետայսու՝ Սեփականաշնորհման Հաստատված Հաշվետվություն) 1996 թ. ապրիլի 20-ի ՀՀ օրենքի 5.1.1 կետի տվյալների` հանրապետության քաղաքացիներին սեփականաշնորհման հավաստագրերի բաշխումը սկսվել է 01.10.1994 թ. և պաշտոնապես ավարտվել՝ 01.10.1995 թ.։ Այդ ընթացքում բաշխվել է 3151045 սեփականաշնորհման հավաստագիր։
Համաձայն ՀՀ ֆինանսների և էկոնոմիկայի նախարարության տեղեկատվության (24.02.99 թ. թիվ 21-3-01 գրություն) Հայխնայբանկր ստացել է 3999962 հավաստագիր, բաշխվել է 3203984-ը (այդ թվում՝ 16981 հատ առանձին օբյեկտների սեփականաշնորհումը չեղյալ համարելու պատճառով բաց է թողնվել պահուստից՝ ըստ ՀՀ ֆինանսների և էկոնոմիկայի նախարարության հանձնարարագրերի), չբաշխված մնացորդը կազմել է 795838 հավաստագիր։ Տարբերությունը կազմում է 140 (3999962-3203984 —795838) հավաստագիր (որը համաձայն ՀՀ ֆինանսների և էկոնոմիկայի նախարարության պարզաբանման, պայմանավորված է Հայխնայրանկի Տաշիրի բաժանմունքից կատարված 140 հատ սեփականաշնորհման հավաստագրերի գողությամբ)։
Ըստ Հայխնայբանկի օպերատիվ տվյալների (11.03.99 թ. թիվ 16-1/51/268 գրություն), ստացված սեփականաշնորհման հավաստագրերի քանակը կազմել է 3999991, բաշխվածը՝ 3203984, մնացորդը՝ 795838։ Տարբերությունը կազմում է 29(3999991-3203984-795838-140) կամ (3999991-399962) հավաստագիր (որը համաձայն Հայխնայբանկի տեղեկանքի՝ պայմանավորված է ինկասացիայի վարչությանը տրամադրված քանակով)։
Հայխնայբանկի օպերատիվ տվյալներով (11.03.99 թ. թիվ 16-1/51/268 գրություն) ու ՀՀ ֆինանսների և էկոնոմիկայի նախարարության տեղեկատվությամբ (24.02.99 թ. թիվ 21-3-01 գրություն) ստացվում է, որ բաշխված հավաստագրերի քանակը 35958-ով (3187003-3151045) ավելի է, քան ամրագրված է Սեփականաշնորհման Հաստատված Հաշվետվությունում։
Որպես վճարման միջոց է ընդունվել ավելի շատ սեփականաշնորհման հավաստագիր, քան բաշխվել է։
«ՀՀ պետական գույքի մասնավորեցման 1998-2000 թվականների ծրագրի մասին» ՀՀ օրենքի 5 հոդվածով ամրագրված է, որ՝ «Նախորդ ծրագրերով բաշխված սեփականաշնորհման հավաստագրերի օգտագործման վերջին ժամկետը սահմանվում է 1998 թվականի դեկտեմբերի 31-ը»։
Հայխնայբանկի օպերատիվ տվյալներով ձեռնարկությունների սեփականաշնորհումից որպես վճարման միջոց ընդունվել է 3200000 սեփականաշնորհման հավաստագիր։ Ըստ ՀՀ սեփականաշնորհման նախարարության 23.03.99 թ. թիվ 01-452/1պ գրության՝ մասնավորեցման գործընթացում 1999 թ. հունվարի 1-ի դրությամբ սեփականաշնորհման հավաստագրերով վճարված գումարը համաձայն նախարարություն ներկայացված անդորրագրերի կազմել է 63,788,900.0 հազ. դրամ։
ՀՀ կառավարության 1994 թ. սեպտեմբերի 28-ի N 467 որոշմամբ սեփականաշնորհման հավաստագրերի անվանական արժեքը հայտարարվել էր 10000 դրամ, իսկ 1995 թ. մարտի 1-ի N 113 որոշմամբ` մարտի 1-ից սեփականաշնորհման հավաստագրերի անվանական արժեքը հայտարարվել էր 20000 դրամ։
Սեփականաշնորհումից 10000 դրամ անվանական արժեքով որպես վճարման միջոց ընդունվել է 74958 սեփականաշնորհման հավաստագիր, որը կազմել է 749,580.0 հազ. դրամ1, իսկ 20000 դրամ անվանական արժեքով որպես վճարման միջոց ընդունված սեփականաշնորհման հավաստագրերի քանակը 01.01.1999 թ. դրությամբ կազմել է 3151966 (63,788,900,0 հազ. դրամ -749,580.0 հազ. դրամ)։ 20.0 հազ. դրամ), որոնց ընդհանուր քանակը կազմում է 3226924 (74958+3151966)2 սեփականաշնորհման հավաստագիր։ Ըստ Հայխնայբանկի օպերատիվ տվյալների (11.03.99 թ. թիվ 16—1/51/268 գրություն) ու ՀՀ ֆինանսների և էկոնոմիկայի նախարարության տեղեկատվության (24.02.99 թ. թիվ 21-3-1), բաշխված է 3187003 (3203984—16981) հավաստագիր։ Ստացվում է, որ որպես վճարման միջոց է ընդունվել բաշխվածից 39921 (3226924–3187003) հավաստագիր ավելի, որի գումարը կազմում է 798,420.0(39921X20000) հազ. դրամ, իսկ Սեփականաշնորհման Հաստատված Հաշվետվությունում ամրագրված տվյալներով բաշխվածից՝ 75879 (3226924-3151045) հավաստագիր ավելի, որի գումարը կազմում է 1,517,580.0 (75879X20000) հազ. դրամ։
Նշված հանգամանքներից ելնելով, լիարժեք չեն իրականացվել ՀՀ բնակչությանը ձեռնարկությունների սեփականաշնորհման նպատակով սեփականաշնորհման հավաստագրերի հաշվառման գործընթացն ապահովող միջոցառումներ։
_______
1 (2654398X20000—52,338,280.0 հազ. դրամ)՝ հաշվարկված է ըստ «ՀՀ պետական ձեռնարկությունների անավարտ շինարարության օբյեկտների սեփականաշնորհման և ապապետականացման 1996-1997 թվականների ծրագրերի կատարման վերաբերյալ հաշվետվության մասին» ՀՀ օրենքի 5-րդ կետի տվյալների։
2 հաշվարկված է Վերահսկիչ պալատի կողմից
ՎԵՐԱՀՍԿԻՉ ՊԱԼԱՏԻ ԹԻՎ ՎՊ/98-18 ՏԵՂԵԿԱՆՔԸ
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ 1998 ԹՎԱԿԱՆԻ ԱՅԼ ՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻՑ ԵՎ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻՑ ՍՏԱՑՎԱԾ ՎԱՐԿԵՐԻ ՕԳՏԱԳՈՐԾՄԱՆ ԱՐԴՅՈՒՆՔՆԵՐԻ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ
Տ Ե Ղ Ե Կ Ա Ն Ք
ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻՑ ԵՎ ՕՏԱՐԵՐԿՐՅԱ ՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻՑ ՀՀ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆԸ ԵՎ ՀՀ ԿԲ-ԻՆ ՏՐԱՄԱԴՐՎԱԾ ՎԱՐԿԵՐԻ ԵՎ ՀՀ ԿԱՌ. ԵՐԱՇԽԻՔՆԵՐՈՎ ՀՀ ԱՅԼ ՎԱՐԿԱՏՈՒՆԵՐԻ ԿՈՂՄԻՑ ՍՏԱՑՎԱԾ ՎԱՐԿԵՐԻ ՄԱՍԻՆ
|
հհ |
ՎԱՐԿԱՏՈՒՆԵՐ |
Ստորա- |
Տրամա- |
Մար- |
Արտո- |
Արտոնյալ |
Մարման |
Սպա- |
Կատար- |
Տոկոսա- | |
|
մլն ԱՄՆ |
մլն | ||||||||||
|
I |
ՀՀ կառավարությանը տրամադրված վարկեր |
||||||||||
| 1 | Աղետի գոտու վերականգնման վարկ | 1994 | 30.8 | 20.1 | 35 | 10 | 2004 | 2029 | 0.75 | 0.5 | 0 |
| 2 | Ոռոգման համակարգի վերականգնման վարկ | 1994 | 43 | 29.4 | 35 | 10 | 2004 | 2029 | 0.75 | 0.5 | 0 |
| 3 | Էներգահամակարգի վերականգնման վարկ | 1994 | 13.7 | 9.4 | 35 | 10 | 2004 | 2029 | 0.75 | 0.5 | 0 |
| 4 | Վերականգնողական վարկ | 1995 | 63 | 41.5 | 35 | 10 | 2005 | 2030 | 0.75 | 0.5 | 0 |
| 5 | Ճանապարհների վերականգնման վարկ | 1995 | 16 | 103 | 35 | 10 | 2005 | 2030 | 0.75 | 0.5 | 0 |
| 6 | Ճանապարհների վերականգնման վարկ | 1997 | 15 | 11 | 0.75 | 0.5 | 0 | ||||
| 7 | Սոցիալական ներդրումների վարկ | 1995 | 12 | 8.1 | 35 | 10 | 2005 | 2030 | 0.75 | 0.5 | 0 |
| 8 | Կառուցվածքային բարեփոխումների վարկ (I) | 1996 | 60 | 40.4 | 35 | 10 | 2006 | 2031 | 0.75 | 0.5 | 0 |
| 9 | Կառուցվածքային բարեփոխումների տեխնիկական օգնության վարկ (I) | 1996 | 3.9 | 2.6 | 35 | 10 | 2006 | 2031 | 0.75 | 0.5 | 0 |
| 10 | Ձեռնարկությունների զարգացման վարկ | 1996 | 16.7 | 11.6 | 35 | 10 | 2006 | 2031 | 0.75 | 0.5 | 0 |
| 11 | Կառուցվածքային բարեփոխումների վարկ (II) | 1997 | 62.06 | 43.1 | 35 | 10 | 2007 | 2032 | 0.75 | 0.5 | 0 |
| 12 | Կառուցվածքային բարեփոխումների տեխնիկական օգնության վարկ (II) | 1997 | 5.18 | 3.6 | 35 | 10 | 2007 | 2032 | 0.75 | 0.5 | 0 |
| 13 | Կառուցվածքային բարեփոխումների վարկ (III) | 1998 | 20 | 35 | 10 | 2008 | 2033 | 0.75 | 0.5 | 0 | |
| 14 | Մունիցիպալ զարգացման վարկ | 1998 | 30 | 35 | 10 | 2008 | 2033 | 0.75 | 0.5 | 0 | |
| 15 | Էլեկտրաէներգիայի հաղորդման և բաշխման համակարգերի վարկ | 1998 | 18.7 | 35 | 10 | 2008 | 2033 | 0.75 | 0.5 | 0 | |
| 16 |
Կրթության ֆինանսավորման և կառավարման բարեփոխումների ծրագիր |
1998 | 15.1 | 11.1 | 35 | 10 | 2008 | 2033 | 0.75 | 0.5 | 0 |
| 17 | Առողջապահության ֆին. և առողջապահության պահպանման ծրագիր | 1997 | 10 | 7.2 | 35 | 10 | 2007 | 2032 | 0.75 | 0.5 | 0 |
| 18 | Գյուղատնտեսական բարեփոխումների աջակցման ծրագիր | 1997 | 14.5 | 10.7 | 35 | 10 | 2007 | 2032 | 0.75 | 0.5 | 0 |
| II |
Զարգացման և վերակառուցման Միջազգային վարկ |
||||||||||
| 19 | Կառավարման համակարգի բարեփոխումների վարկ | 1993 | 12 | 10 | 5 | 1998 | 2003 | 0 | 0.75 | LIBOR+0.8% | |
| III |
Զարգացման և վերակառուցման Եվրոպական վարկ |
||||||||||
| 20 | Հրազդանի ՊՇԷԿ-ի 5-րդ բլոկի կառուցման վարկ | 1993 | 57.4 | 15 | 3 | 1996 | 2008 | 0 | 0.5 | LIBOR+1% | |
| 21 | Մեծածախ շուկայի կառուցման վարկ | 1995 | 15 | 15 | 3 | 1998 | 2010 | 0 | 1 | LIBOR+1% | |
|
IV |
Գյուղատնտ. Զարգացման Միջազգ. Գործակալություն |
||||||||||
| 22 | Ոռոգման համակարգի վերականգնման վարկ | 1995 | 8 | 5.4 | 40 | 10 | 2005 | 2035 | 0.75 | 0.5 | 0 |
| 23 | Հայաստանի հյուսիս-արևմտյան շրջանների գյուղատնտեսական ծրագիր | 1997 | 13 | 9.55 | 40 | 10 | 2007 | 2037 | 0.75 | 0.5 | 0 |
|
V |
Ճապոնական OECF հիմնադրամ |
||||||||||
| 24 | Էլեկտրաէներգիայի տեղափոխման սարքավորումների վերականգնում | 1998 | 48 | ||||||||
|
VI |
Գերմանիայի Զարգացման վարկերի բանկ |
||||||||||
| 25 | Քանաքեռի ՀԷԿ-ի վերականգնման անհետաձգելի օգնության ծրագիր (25 մլն DEM) | 1997 | 14 | 40 | 10 | 2007 | 2037 | 0.75 | 0.25 | 1% | |
|
VII |
Եվրամիություն |
||||||||||
| 26 | Առևտրային վարկ (38 մլն էքյու) | 1992 | 41.5 | 3 | 1995 | ||||||
| 27 | Առևտրային վարկ (20 մլն էքյու) | 1993 | 21.9 | 3 | 1996 | ||||||
| Ընդամենը առևտրային վարկ (58 մլն էքյու) | 1992-1993 | 63.4 | 3 | 0 | 0 | LIBOR+1/32% | |||||
|
VIII |
Ռուսաստանի Դաշնություն |
||||||||||
| 28 | 400 մլն ՌԴ ռուբլի | 1991 | 0.071 | 10 | 5 | 1996 | 2001 | 0 | 0 | 0 | |
| 29 | 500 մլն ՌԴ ռուբլի | 1992 | 0.09 | 0 | 0 | 0 | |||||
| 30 | 2 մլրդ ՌԴ ռուբլի | 1993 | 0.346 | 10 | 3 | 1996 | 2003 | 0 | 0 | 0 | |
| 31 | 73.7 մլն ԱՄՆ դոլար (պարտքի վերաձևակերպում) | 1997 | 73.7 | 10.5 | 2.5 | 01.07.99 | 01.07.2007 | 0 | 0 | 5% | |
| 32 | 98.3 մլրդ ՌԴ ռուբլի | 1996 | 17.23 | 6 | 2 | 1998 | 2002 | 0 | 0 | 4% | |
| 33 | 249 մլրդ ՌԴ ռուբլի | 1997 | 42.9 | 12 | 7 | 2004 | 2009 | 0 | 0 | LIBOR+1% | |
| 34 | 5.3 մլրդ ՌԴ ռուբլի | 1997 | 0.912 | 2.5 | 0.5 | 01.07.98 | 01.07.1999 | 0 | 0 | LIBOR+1% | |
|
IX |
Թուրքմենստան |
||||||||||
| 35 | Պարտքի վերաձևակերպում | 1996 | 34 | 6 | 0 | 0 | LIBOR+0.3% | ||||
|
X |
Ֆրանսիա |
||||||||||
| 36 | Առևտրային վարկ (24.5 մլն ֆրանսիական ֆրանկ) | 1995 | 4.2 | 40 | 10.5 | 01.07.2005 | 2035 | 0.75 | 0 | 0 | |
| XI |
ԱՄՆ |
||||||||||
| 37 | Ապրանքային վարկ (հացահատիկի առաքում) | 1995 | 15 | 30 | 6 | 2001 | 2025 | 0 | 0 | 1.75-2.25% | |
| 38 | Ապրանքային վարկ (հացահատիկի առաքում) | 1996 | 15 | 30 | 6 | 2002 | 2026 | 0 | 0 | 1.5-2.5% | |
| 39 | Ապրանքային վարկ (հացահատիկի առաքում) | 1997 | 15 | 30 | 5 | 2002 | 2027 | 0 | 0 | 1.5-2.5% | |
| Ընդամենը ՀՀ կառավարությանը տրամադրված վարկեր | 962.289 | 275.05 | |||||||||
|
|
ՀՀ ԿԲ-ի վարկեր |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
XII |
Միջազգայի արժութային հիմնադրամ |
||||||||||
| 40 | STF Համակարգային փոխակերպումների վարկ (33.75 մլն SDR) | 1994 | 45.9 | 33.75 | 10 | 5 | 1999 | 2004 | 0 | 0 | 5% |
| 41 | SBA «Սթենդ-բայ» տիպի (43.88 մլն SDR) | 1995 | 59.23 | 43.88 | 10 | 3 | 1998 | 2005 | 0 | 0 | 5% |
| 42 | ESAF Կառուցվածքային փոփոխությունների ընդհանուր ֆին. վարկ (101.25 մլն SDR) | 1996 | 136.7 | 101.25 | 10 | 5 | 2001 | 2006 | 0 | 0 | 1% |
| 43 | վարկատու Deutsche Bank, Luxemburg | 1996 | 5 | 3 | 2 | 1998 | 1999 | 0 | 0 | 8% | |
|
ԸՆԴԱՄԵՆԸ ՀՀ ԿԲ-ի վարկեր |
246.83 | 178.88 | |||||||||
| Ընդամենը ՀՀ կառավարության և ԿԲ-ի վարկեր | 1206.207 | 453.93 | |||||||||
|
ՀՀ կառավարության երաշխիքներով վարկեր |
|||||||||||
|
XIII |
ՉԺՀ |
||||||||||
| 44 | Ապրանքային վարկ | 1992 | 4.13 | 3 | |||||||
|
XIV |
Եվրոբանկ |
||||||||||
| 45 | Կարգո տերմինալ | 1994 | 22.8 | 10 | 23 | 2017 | 2004 | ||||
| 46 | SBC 4.5 min | 4.5 | |||||||||
| 47 | SBC 6.5 min | 6.5 | |||||||||
| 48 | SBC 2.5 min | 2.5 | |||||||||
| 49 | SBC 5 min | 5 | |||||||||
|
ԸՆԴԱՄԵՆԸ երաշխիքներով վարկեր |
45.43 | ||||||||||
|
ԸՆԴԱՄԵՆԸ |
1233.137 | 453.93 | |||||||||
Տ Ե Ղ Ե Կ Ա Ն Ք
ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻՑ ԵՎ ՕՏԱՐԵՐԿՐՅԱ ՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻՑ ՀՀ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆԸ ԵՎ ՀՀ ԿԲ-ԻՆ ՏՐԱՄԱԴՐՎԱԾ ՎԱՐԿԵՐԻ ԵՎ ՀՀ ԿԱՌ. ԵՐԱՇԽԻՔՆԵՐՈՎ ՀՀ ԱՅԼ ՎԱՐԿԱՏՈՒՆԵՐԻ ԿՈՂՄԻՑ ՍՏԱՑՎԱԾ ՎԱՐԿԵՐԻ ՄԱՍԻՆ
|
հհ |
ՎԱՐԿԱՏՈՒՆԵՐ |
Ըստ ՀՀ ֆին. և էկոնոմիկայի նախարարության` վարկից մարվել է (մլն ԱՄՆ դոլար) |
Վարկի գծով ՀՀ արտաքին պարտքը (մլն ԱՄՆ դոլար) |
Պայմանագրի վավերացման օրը |
ԱՅԼ ՆՇՈՒՄՆԵՐ | |||
|
Առ 01.01.98 թ. |
Առ 01.01.99 թ. |
1998 թ. ընթացքում աճը |
ՀՀ Նախագահի կողմից |
ՀՀ Ազգային ժողովի կողմից | ||||
|
I |
ՀՀ կառավարությանը տրամադրված վարկեր |
|||||||
| 1 | Աղետի գոտու վերականգնման վարկ | 27.105 | 28.109 | 1.004 | 16.03.94 թ. | |||
| 2 | Ոռոգման համակարգի վերականգնման վարկ | 15.305 | 21.259 | 5.954 | 30.01.95 թ. | 17.01.95 թ. | ||
| 3 | Էներգահամակարգի վերականգնման վարկ | 10.105 | 12.917 | 2.812 | 30.01.95 թ. | 17.01.95 թ. | ||
| 4 | Վերականգնողական վարկ | 56.025 | 58.1 | 2.075 | 1.03.95 թ. | |||
| 5 | Ճանապարհների վերանորոգման վարկ | 11.94 | 17.886 | 5.946 | 26.12.95.թ. | 13.12.95 թ. | ||
| 6 | Ճանապարհների վերանորոգման վարկ | 0 | 02.02.98 թ. | |||||
| 7 | Սոցիալական ներդրումների վարկ | 4.056 | 8.247 | 4.191 | 13.12.95 թ. | |||
| 8 | Կառուցվածքային բարեփոխումների վարկ (I) | 54.54 | 56.56 | 2.02 | 22.03.96 թ. | 19.03.96 թ. | ||
| 9 | Կառուցվածքային բարեփոխումների տեխնիկական օգնության վարկ (I) | 1.017 | 2.141 | 1.124 | 22.03.96 թ. | 19.03.96 թ. | ||
| 10 | Ձեռնարկությունների զարգացման վարկ | 1.063 | 4.364 | 3.301 | 11.04.97 թ. | 1.04.97 թ. | ||
| 11 | Կառուցվածքային բարեփոխումների վարկ (II) | 58.185 | 60.34 | 2.155 | 15.09.97 թ. | 9.09.97 թ. | ||
| 12 | Կառուցվածքային բարեփոխումների տեխնիկական օգնության վարկ (II) | 0 | 1.235 | 1.235 | 15.09.97 թ. | 9.09.97 թ. | ||
| 13 | Կառուցվածքային բարեփոխումների վարկ (III) | 0 | 14.7 | 14.7 | 28.12.98 թ. | |||
| 14 | Մունիցիպալ զարգացման վարկ | 0.661 | 1.931 | 1.27 | 6.07.98 թ. | |||
| 15 | Էլեկտրաէներգիայի հաղորդման և բաշխշման համակարգերի վարկ | 0.2 | 0.308 | 0.108 | ||||
| 16 |
Կրթության ֆինանսավորման և կառավարման բարեփոխումների ծրագիր |
0.804 | 2.308 | 1.504 | 22.04.98 թ. | |||
| 17 | Առողջապահության ֆին. և առողջապահության պահպանման ծրագիր | 0 | 0.445 | 0.445 | 02.03.98 թ. | |||
| 18 | Գյուղատնտեսական բարեփոխումների աջակցման ծրագիր | 0.805 | 1.284 | 0.479 | 03.07.98 թ. | |||
| II |
Զարգացման և վերակառուցման Միջազգային Բանկ |
|||||||
| 19 | Կառավարման համակարգի բարեփոխումների վարկ | 0.169 | 10.737 | 10.568 | 11.05.93 թ. | |||
| III |
Զարգացման և վերակառուցման Եվրոպական Բանկ |
|||||||
| 20 | Հրազդանի ՊՇԷԿ-ի 5-րդ բլոկի կառուցման վարկ | 4.233 | 41.746 | 38.943 | 1.43 | 11.05.93 թ. | ||
| 21 | Մեծածախ շուկայի կառուցման վարկ | 0.755 | 0.755 | 0 | 0 | 6.03.96 թ. | 19.02.96 թ. | |
| IV |
Գյուղատնտ. Զարգացման Միջազգ. Գործակալություն |
|||||||
| 22 | Ոռոգման համակարգի վերականգնման վարկ | 1.847 | 3.739 | 1.892 | 26.09.95 թ. | |||
| 23 | Հայաստանի հյուսիս-արևմտյան շրջանների գյուղատնտեսական ծրագիր | 0 | 3.87 | 3.87 | 1.04.98 թ. | |||
| V |
Ճապոնական OECF հիմնադրամ |
|||||||
| 24 | Էլեկտրաէներգիայի տեղափոխման սարքավորումների վերականգնում | 0 | 0 | |||||
| VI |
Գերմանիայի Զարգացման վարկերի բանկ |
|||||||
| 25 | Քանաքեռի ՀԷԿ-ի վերականգնման անհետաձգելի օգնության ծրագիր (25 մլն DEM) | 02.02.98 թ. | ||||||
| VII |
Եվրամիություն |
|||||||
| Առևտրային վարկ (38 մլն էքյու) | 5.11.92 թ. | |||||||
| Առևտրային վարկ (20 մլն էքյու) | 23.06.93 թ. | |||||||
| 26 | Ընդամենը առևտրային վարկ (58 մլն էքյու) | 57.52 | 57.52 | 0 | ||||
| 27 | Առևտրային վարկ (28 մլն էքյու) | 0 | 32.152 | 32.152 | ||||
|
VIII |
Ռուսաստանի Դաշնություն |
|||||||
| 28 | 400 մլն ՌԴ ռուբլի | 0.035 | 0.046 | 0.011 | ||||
| 29 | 500 մլն ՌԴ ռուբլի | 0 | 0 | 0 | 20.07.93 թ. | |||
| 30 | 2 մլրդ ՌԴ ռուբլի | 0.147 | 0.221 | 0.074 | 20.07.93 թ. | |||
| 31 | 73.7 մլն ԱՄՆ դոլար (պարտքի վերաձևակերպում) | 73.7 | 73.7 | 0 | 24.09.97 թ. | |||
| 32 | 98.3 մլրդ ՌԴ ռուբլի | 2.518 | 17.231 | 14.713 | 29.04.97 թ. | |||
| 33 | 249 մլրդ ՌԴ ռուբլի | 0.0 | 9.62 | 9.62 | ||||
| 34 | 5.3 մլրդ ՌԴ ռուբլի | 0.912 | 0.912 | |||||
|
IX |
Թուրքմենստան |
|||||||
| 35 | Պարտքի վերաձևակերպում | 4.784 | 25.517 | 20.733 | 23.10.96 թ. | |||
| X |
Ֆրանսիա |
|||||||
| 36 | Առևտրային վարկ (24.5 մլն. ֆրանսիական ֆրանկ) | 2.329 | 2.833 | 0.504 | 6.02.96 թ. | |||
| XI |
ԱՄՆ |
|||||||
| 37 | Ապրանքային վարկ (հացահատիկի առաքում) |
13.9 |
13.9 | 0 | 6.02.96 թ. | |||
| 38 | Ապրանքային վարկ (հացահատիկի առաքում) | 14.5 | 14.5 | 0 | 2.02.98 թ. | |||
| 39 | Ապրանքային վարկ (հացահատիկի առաքում) | 0 | 14.843 | 14.843 | ||||
| Ընդամենը ՀՀ կառավարությանը տրամադրված վարկեր | 70.161 | 502.772 | 547.245 | 114.634 | ||||
|
ՀՀ ԿԲ-ի վարկեր |
||||||||
|
XII |
Միջազգայի արժութային հիմնադրամ |
|||||||
| 40 | STF Համակարգային փոխակերպումների վարկ (33.75 մլն SDR) | 45.563 | 47.25 | 1.687 | Համաձայնագրերը չեն վավերացվել | |||
| 41 | SBA «Սթենդ-բայ» տիպի (43.88 մլն SDR) | 18.225 | 18.309 | 0.084 | ՀՀ արտաքին գործերի նախարարություն | |||
| 42 | ESAF Կառուցվածքային փոփոխությունների ընդհանուր ֆին. վարկ (101.25 մլն SDR) | 68.344 | 123.795 | 55.451 | բնորինակների բավակայության պատճառով | |||
| 43 | Վարկատու` Deutsche Bank, Luxemburg | 2.5 | 5 | 2.5 | ||||
|
ԸՆԴԱՄԵՆԸ ՀՀ ԿԲ-ի վարկեր |
2.5 | 137.132 | 191.854 | 57.222 | ||||
| Ընդամենը ՀՀ կառավարության և ԿԲ-ի վարկեր | 72.661 | 639.904 | 739.099 | 171.856 | ||||
|
ՀՀ կառավարության երաշխիքներով վարկեր |
||||||||
|
XIII |
ՉԺՀ |
|||||||
| 44 | Ապրանքային վարկ | 4.13 | 4.13 | 0 | 6.10.92 թ. | |||
|
XIV |
Եվրոբանկ |
|||||||
| 45 | Կարգո տերմինալ | 2.4 | 16.62 | 18.136 | 3.916 | 17.01.95 թ. | ||
| 46 | SBC 4.5 mln | 4.5 | 4.5 | 0 | ||||
| 47 | SBC 6.5 mln | 6.5 | 6.5 | 0 | ||||
| 48 | SBC 2.5 mln | 2.5 | 2.5 | 0 | ||||
| 49 | SBC 5 mln | 5 | 5 | 0 | ||||
|
ԸՆԴԱՄԵՆԸ երաշխիքներով վարկեր |
2.4 | 39.25 | 40.766 | 3.916 | ||||
|
ԸՆԴԱՄԵՆԸ |
75.061 | 679.154 | 779.865 | 175.772 | ||||
Ծանոթություն
1. ՀՀ արտաքին պարտավորությունները հաշվարկված են 1 SDR=1.4ԱՄՆ դոլար, վարկի օգտագործման ընթացքում տեղի է ունեցել փոփոխություն, SDR-ը 1.56-1.4 ԱՄՆ դոլար:
2. Ըստ ՀՀ ֆին. և էկոնոմիկայի նախարարության 05.03.99 թ. թիվ 10-ԱՊ-348 նամակի, ներկայումս ճշտվում է չինական վարկի կարգավիճակը, որի պատճառով նախարարության կողմից ՎՊ-ին ներկայացված (ՀՀ արտաքին պարտքի հաշվարկում վերոհիշյալ վարկը չի ներառված ՀՀ արտաքին պարտքը ըստ ՀՀ ֆինանսների և էկոնոմիկայի նախարարության տեղեկանքի կազմում է 775.735.մլն ԱՄՆ դոլար)
3. Վարկային ծրագրերի ֆինանսական ավարտից հետո արտաքին պարտքի հաշվարկում վարկի աճը կապված է SDR-ի կուրսի աճի հետ: SDR-ի կուրսը 1.35-ից առ 01.01.99 թ. դարձել է 1.4:
ՎԵՐԱՀՍԿԻՉ ՊԱԼԱՏԻ ԹԻՎ ՎՊ/98-19 ՏԵՂԵԿԱՆՔԸ
ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻՑ ԵՎ ՕՏԱՐԵՐԿՐՅԱ ՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻՑ ՍՏԱՑՎԱԾ ՎԱՐԿԵՐԻ ՍՊԱՍԱՐԿՄԱՆ, ՄԱՐՄԱՆ ԳՈՒՄԱՐՆԵՐԻ ԵՎ ՏՈԿՈՍԱՎՃԱՐՆԵՐԻ ՎՃԱՐՄԱՆ ՄԱՍԻՆ (1997-2037 ԹԹ.)
Տ Ե Ղ Ե Կ Ա Ն Ք
ՀՀ ԱՐՏԱՔԻՆ ՊԱՐՏՔԻ ՍՊԱՍԱՐԿՄԱՆ ՄԱՍԻՆ
Տ Ե Ղ Ե Կ Ա Ն Ք
ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻՑ ԵՎ ՕՏԱՐԵՐԿՐՅԱ ՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻՑ ՀՀ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆԸ ԵՎ ԿԲ ՏՐԱՄԱԴՐՎԱԾ ՎԱՐԿԵՐԻ ՄԱՐՄԱՆ ՄԱՍԻՆ
Տ Ե Ղ Ե Կ Ա Ն Ք
ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻՑ ԵՎ ՕՏԱՐԵՐԿՐՅԱ ՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻՑ ՀՀ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆԸ ԵՎ ԿԲ ՏՐԱՄԱԴՐՎԱԾ ՎԱՐԿԵՐԻ ՏՈԿՈՍԱԴՐՈՒՅՔՆԵՐԻ ՎՃԱՐՄԱՆ ՄԱՍԻՆ
ՎԵՐԱՀՍԿԻՉ ՊԱԼԱՏԻ ԹԻՎ ՎՊ/98-20 ՏԵՂԵԿԱՆՔԸ
Ձեռնարկությունների զարգացման վարկային ծրագրի վերաբերյալ
Ձեռնարկությունների զարգացման վարկի համաձայնագիրը ստորագրվել է 1997 թ. հունվարի 13-ին, որով Համաշխարհային բանկը ՀՀ կառավարությանը տրամադրել է 11.6 մլն ՏDR (16.7 մլն ԱՄՆ դոլար) վարկ, որը վավերացվել էր ՀՀ Ազգային ժողովի կողմից 1997 թ. ապրիլի 1-ին։ Ձեռնարկությունների զարգացման վարկը տրամադրվել է 35 տարի մարման և 10 տարի արտոնյալ ժամկետով՝ զրո տոկոսադրույքով, 0.75% տարեկան սպասարկման վճարով և 0.5 % կատարման վճարով։
Ծրագրի հիմնական նպատակներն են`
I. Աջակցել Հայաստանի Հանրապետությունում այնպիսի բնագավառների ֆինանսավորմանը, որոնք կնպաստեն երկրի տնտեսական և սոցիալական զարգացմանը.
II. Հզորացնել առևտրային բանկերը, այլ ֆինանսական հաստատությունները և կապիտալի շուկան.
III. Մասնավոր ձեռնարկությունների համար հզորացնել ներդրումները, տեխնիկական օգնության տրամադրման և վարկավորման միջոցով նպաստել ձեռնարկությունների արտադրողականությանը և ապրանքների որակի բարձրացմանը, և, հետևաբար, արտահանման շուկայի զարգացմանը։ Ըստ համաձայնագրի, նախատեսվում է վարկային միջոցներն օգտագործել երկու ուղղություններով`
1. Ներդրումների նպատակով տեղական բանկերին՝ որպես լրացուցիչ վարկ, որոնք իրենց հերթին կվարկավորեն մասնավոր ձեռնարկությունները.
2. Տեխնիկական օգնության նպատակով Զարգացման հայկական գործակալությանը՝ որպես դրամաշնորհ, ինչպես նաև առևտրային բանկերին` դրանց կարողությունների, վարկերի կառավարման ունակությունների և այլ ոլորտների բարելավմանը, ինչպես նաև կապիտալի շուկաների զարգացմանն աջակցելու համար։
Վարկային գծի արդյունավետությունն ապահովելու, ինչպես նաև բանկերի կողմից վարկերի կառավարման և գնահատման կարողությունների, ռազմավարության պլանավորման ունակությունների զարգացման, բանկային բնագավառում այլ խորհրդատվական ծառայություններ մատուցելու համար համապատասխան խորհրդատվական ընկերություն ընտրելու նպատակով հայտարարվել է միջազգային մրցույթ։ Մրցույթին մասնակցելու համար հրավերներ են ուղարկվել հետևյալ ընկերություններին`
● Fisher Woodbridge Consulting Group, Միացյալ Թագավորություն.
● Fund for Democracy and Development (Corporation «NRsbiF»), Ռուսաստան.
● Allied Irish Bank, AIB International Consaltants, Միացյալ Թագավորություն.
● ABN Amro Bank, Հոլանդիա.
● KPMG (Barents), Միացյալ Թագավորություն.
● Gredit Commercial de France, Ֆրանսիա.
● Nat west, Միացյալ Թագավորություն։
Հրավիրված ընկերություններից մրցույթին մասնակցել և ժամանակին առաջարկները ներկայացրել են`
● Fisher Woodbridge Consulting Group
● Corporation «NRsbiF»
● ABN Amro Bank
●Gredit Commercial de France։
Առաջարկությունները գնահատելիս տեխնիկական և գնային առաջարկությունների գնահատման տոկոսային հարաբերակցությունը կազմել է համապատասխանաբար՝ 85% և 15%, ու գնահատման երկրորդ փուլում բացվել և ուսումնասիրվել են միայն այն ֆիրմաների գնային առաջարկները, որոնց տեխնիկական առաջարկության գնահատման միավորը կազմել է 75 և ավելի։
Ելնելով այն հանգամանքից, որ Gredit Commercial de France և Corporation «NRsbiF» ընկերությունների կողմից ներկայացված տեխնիկական առաջարկությունների գնահատման ընդհանուր միավորները ցածր էին սահմանված 75-ից, երկրորդ փուլում հաշվի են առնվել միայն Fisher Woodbridge Consulting Group և ABN Amro Bank-ի կողմից ներկայացված մրցութային գնային առաջարկությունները։
Ստորև բերվում է այդ ընկերությունների կողմից ներկայացված մրցութային գնային առաջարկությունների ամփոփումը՝
|
N |
ԱՆՎԱՆՈՒՄԸ |
ՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆԸ |
ՄՐՑՈՒԹԱՅԻՆ |
ԳՆԱՅԻՆ |
| 1 | Fisher Woodbridge Consulting Group | Միացյալ Թագավորություն |
ՍՏD 596,040.0 |
100 |
| 2 | ABN Amro Bank | Հոլանդիա |
USD 1,329,250.0 |
44.84 |
Ներկայացված տեխնիկական ամփոփ առաջարկությունների գնահատման և գնային առաջարկությունների համեմատման արդյունքում Բանկային խորհրդատվական կենտրոնի ստեղծման ծրագրի իրականացման համար ընտրվել է Fisher Woodbridge Consulting Group ընկերությունը` 596,040.00 ԱՄՆ դոլար ընդհանուր գումարի մրցութային առաջարկությամբ, որը ՀՀ կառավարությանը տրամադրված արտասահմանյան վարկային միջոցների օգտագործման կենտրոնական խորհրդի կողմից հաստատվել է 1997 թ. փետրվարի 14-ին։ ՀՀ կենտրոնական բանկը մրցութային առաջարկի գումարի չափով՝ 596,040.0 ԱՄՆ դոլարի սահմաններում ստորագրել է պայմանագրեր Fisher Woodbridge Consulting Group ընկերության հետ` 1997 թ. ապրիլի 15-ին` 66,528.0 և 1997 թ. հուլիսի 3-ին՝ 529.512.0 ԱՄՆ դոլարի։ Սակայն, ԲԽԿ-ի աշխատանքները շարունակելու նպատակով, նույն կազմակերպության հետ երկրորդ պայմանագիրն է ստորագրվել 1998 թ. հունիսի 10-ին` 183,013.0 ԱՄՆ դոլար գումարի լափով։ Ընդհանուր առմամբ, Fisher Woodbridge Consulting Group ընկերության հետ ստորագրվել են 779,054.0 ԱՄՆ դոլարի պայմանագրեր։
Այդ պայմանագրերի շրջանակներում հիմնվել է Բանկային խորհրդատվական կենտրոն (ԲԽԿ), որը կառավարվում է արտասահմանյան խորհրդատուների կողմից և իրականացնում է բանկերի հավատարմագրման գործընթացը, աջակցում բանկերին ծրագրերի վերլուծության միջին տևողության վարկավորման, տեղական աշխատակազմի վերապատրաստման և այլ հարցերում: 01.01.99 թ. դրությամբ արտասահմանյան խորհրդատուների հետ կնքված պայմանագրերով փաստացի վճարվել է 748,089.0 ԱՄՆ դոլար։
Բանկային խորհրդատվական կենտրոնի համար վարկային միջոցներից ծախսվել է նաև 11,928.0 ԱՄՆ դոլար՝ սարքավորումներ ձեռքբերելու նպատակով։
1999 թ. փետրվարի 1-ից ԲԽԿ-ի աշխատանքները կշարունակեն արտասահմանյան նոր խորհրդականները, որոնք կֆինանսավորվեն «know-how» հիմնադրամի կողմից։
Հայաստանի մասնավոր ընկերությունների մրցունակությունը խթանելու նպատակով ստեղծվել է Ձեռնարկությունների աջակցման հիմնադրամ (ՁԱՀ): Այն պետք է օժանդակի հայկական գործող և պոտենցիալ արտահանողներին՝ արտահանման շուկա փնտրելու, մուտք գործելու և այնտեղ հիմնվելու, ինչպես նաև հեռանկարային համատեղ ձեռնարկություններ ստեղծելու և պայմանագրային գործընկերներ ձեռքբերելու գործում` ձեռնարկություններին դրամաշնորհներ տրամադրելու միջոցով։
ՁԱՀ-ին տեղական խորհրդատվական ծառայություն իրականացնելու նպատակով ՀՀ արդյունաբերության և առևտրի նախարարության կողմից պահանջվել է 33,475.60 ԱՄՆ դոլար, որը վճարվել է Արտասահմանյան ֆինանսական ծրագրերի կառավարման կենտրոնի (ԱՖԾԿԿ) կողմից։
ՁԱՀ-ի ընթացիկ ծախսերի համար փաստացի վճարվել է 38,869.62 ԱՄՆ դոլար։
ԱՖԾԿԿ-ի համար սարքավորումների ձեռքբերման նպատակով ծախսվել է 14,816.05 ԱՄՆ դոլար։
Առ 01.01.99 թ. Ձեռնարկությունների Զարգացման Ծրագրի Վարկային գծի շրջանակներում ձեռնարկությունների վարկավորման գործընթացն իրականացվում է Համաշխարհային բանկի և ՀՀ կենտրոնական բանկի կողմից հավատարմագրված մասնակից ֆինանսական հաստատությունների (առևտրային բանկերի) միջոցով, որոնց հետ ՀՀ ֆինանսների և էկոնոմիկայի նախարարությունը կնքել է Լրացուցիչ վարկային համաձայնագրեր։
Ներկայումս վարկային գծում մասնակցում են 10 առևտրային բանկեր, որոնց հետ ՀՀ ֆինանսների և էկոնոմիկայի նախարարությունը կնքել է 12 Լրացուցիչ վարկային համաձայնագրեր (ԼՎՀ)՝ 7,842,552.0 ԱՄՆ դոլար ընդհանուր գումարով (աղյուսակ 1): Կնքված լրացուցիչ վարկային համաձայնագրերի շրջանակներում բանկերի կողմից ներկայացվել և հաստատվել են 27 ենթավարկային ծրագրեր՝ 4,032,184 ԱՄՆ դոլար ընդհանուր գումարով, որից առ 01.01.99 թ. վարկառուներին հատկացվել է 2,737,139 ԱՄՆ դոլար։
01.01.99 թ. դրությամբ «KPMG Armenia» աուդիտային կազմակերպությանը վարկային միջոցներից վճարվել է 32,000.0 ԱՄՆ դոլար՝ «Շիրակինվեստ», «Գլաձոր» և «Լենդ» բանկերի տնտեսական գործունեության աուդիտ իրականացնելու նպատակով։
Ձեռնարկությունների զարգացման ծրագրի շրջանակներում Ավտոմատացված կառավարման համակարգի մշակման համար Մինաս Հարությունյանին է վճարվել 5,000.0 ԱՄՆ դոլար։
Համաձայն Ձեռնարկությունների զարգացման ծրագրի, 1996-1998 թթ.նախատեսվում էր վարկային միջոցներից օգտագործել 8,660,000.0 ԱՄՆ դոլար (աղյուսակ 2)։ Սակայն օգտագործվել է 3,630,000.0 ԱՄՆ դոլար, որի հետևանքով փաստացի ծրագրի իրականացման ընթացքը հետ է մնացել նախատեսվածից։ Այսպես, օրինակ՝ ծրագրով վարկային գծի շրջանակներում նախատեսվել էր առևտրային բանկերի միջոցով ձեռնարկությունների 1997 թ. վարկավորումը իրականացնել 1,650,000.0 ԱՄՆ դոլարի չափով, որը չի կատարվել, իսկ 1998 թ. իրականացվել է նախատեսվածի չափով։
1996-1998 թթ. նախատեսվել էր Ձեռնարկությունների աջակցման հիմնադրամի ստեղծման և գործունեության համար օգտագործել 310,000,0 ԱՄՆ դոլար, սակայն առ 01.01.99 թ, օգտագործվել է 72,000.0 ԱՄՆ դոլար։
Ծրագրի համաձայն բանկեր/կապիտալի շուկա կառուցվածքային բարեփոխումների համար նախատեսվել էր 1,520,000,0 ԱՄՆ դոլար, սակայն վարկային միջոցներից փաստացի օգտագործվել է 748,089.0 ԱՄՆ դոլար, այն էլ` միմիայն Բանկերի խորհրդատվական կենտրոնի ստեղծման և գործունեության համար։
Առ 01,01.99 թ. վարկի շրջանակներում ստորագրվել են 8,691,829.0 ԱՄՆ դոլարի պայմանագրեր և փաստացի օգտագործվել է 3,627,764,28 ԱՄՆ դոլար։
Աղյուսակ 1
ՁԵՌՆԱՐԿՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ԶԱՐԳԱՑՄԱՆ ԾՐԱԳՐԻ ՇՐՋԱՆԱԿՆԵՐՈՒՄ ԿՆՔՎԱԾ ԼՐԱՑՈՒՑԻՉ ՎԱՐԿԱՅԻՆ ՀԱՄԱՁԱՅՆԱԳՐԵՐԻ ՑԱՆԿՆ ԸՍՏ ԱՌԵՎՏՐԱՅԻՆ ԲԱՆԿԵՐԻ
|
Մասնակից |
ԼՎՀ-ի |
ԼՎՀ-ի |
Հաստատված |
Հաստատված |
Վճարված |
| Հայներարտբանկ | 442,552.00 | 28.10.97 թ. | 2 ծրագիր | 270,000.00 | 150,000.00 |
| Գլաձոր բանկ | 400,000.00 | 28.10.97 թ. | 3 ծրագիր | 295,000.00 | 35,361.00 |
| Հայագրոբանկ | 1,000,000.00 | 28.10.97 թ. | 7 ծրագիր | 1,000,000.00 | 1,000,000.00 |
| Հայագրոբանկ | 1,500,000.00 | 18.03.98 թ. | 4 ծրագիր | 494,038.70 | 384,431.00 |
| Շիրակինվեստբանկ | 400,000.00 | 28.10.97 թ. | 3 ծրագիր | 400,000.00 | 400,000.00 |
| Շիրակինվեստբանկ | 200,000.00 | 20.10.98 թ. | 49,000.00 | 49,000.00 | |
| Լենդ բանկ | 500,000.00 | 28.10.97 թ. | 3 ծրագիր | 338,145.00 | 238,145.00 |
| Կոնվերս բանկ | 600,000.00 | 28.10.97 թ. | 3 ծրագիր | 436,000.00 | 192,457.00 |
| Ինեկո բանկ | 400,000.00 | 14.09.98 թ. | |||
| Կրեդիտ-Երևան բանկ | 1,000,000.00 | 13.10.98 թ. | 2 ծրագիր | 750,000.00 | 287,744.00 |
| Հայէկոնոմբանկ | 1,000,000.00 | 10.11.98 թ. | |||
| Անելիք բանկ | 400,000.00 | 23.12.98 թ. | |||
| ԸՆԴԱՄԵՆԸ` | 7,842,552.0 | 4,032,183.70 | 2,737,138.70 |
Աղյուսակ 2
ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ԶԱՐԳԱՑՄԱՆ ԸՆԿԵՐԱԿՑՈՒԹՅԱՆ ԿՈՂՄԻՑ ԾՐԱԳՐԻ ԻՐԱԿԱՆԱՑՄԱՆ ՀԱՄԱՐ ՆԱԽԱՏԵՍՎԱԾ ԵՎ ՓԱՍՏԱՑԻ ՎՃԱՐՎԱԾ ԳՈՒՄԱՐՆԵՐԸ
| N |
1996 |
1997 |
1998 | ||||
|
ՆԱԽԱՏԵՍՎԱԾ |
ՓԱՍՏԱՑԻ |
ՆԱԽԱՏԵՍՎԱԾ |
ՓԱՍՏԱՑԻ |
ՆԱԽԱՏԵՍՎԱԾ |
ՓԱՍՏԱՑԻ | ||
| 1 | ՎԱՐԿԱՅԻՆ ԳԻԾ (ՀՄՆՖՀ) |
1,65 |
|
2,75 |
2,74 | ||
| 2 | ԾԿԳ (ԾՐԱԳՐԻ ԿԱՌԱՎԱՐՄԱՆ ԳՐԱՍԵՆՅԱԿ) |
0,5 |
|
0,22 |
0,032 |
|
0,026 |
| 3 | ՁԱՀ (ՁԵՌՆԱՐԿՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ԱՋԱԿՑՄԱՆ ՀԻՄՆԱԴՐԱՄ) |
0,7 |
|
0,96 |
0,022 |
1,44 |
0,05 |
| 4 | ԲԻԶՆԵՍ ԽՈՐՀՐԴԱՏՈՒ | ||||||
| 5 | ԲԱՆԿԵՐ/ԿԱՊԻՏԱԼԻ ՇՈՒԿԱ |
0,76 |
0,317 |
0,76 |
0,443 | ||
|
Ընդամենը տարում |
0,12 |
3,58 |
0,371 |
4,95 |
3,257 | ||
|
Ընդամենը տվյալ տարվա դրությամբ |
0,12 |
3,7 |
0,371 |
8,66 |
3,628 | ||
Գ Լ ՈՒ Խ 4
Հ Ա Վ Ե Լ Վ Ա Ծ Ն Ե Ր
Հավելված 1
Տ Ե Ղ Ե Կ Ա Ն Ք
1997 Թ. ՊԵՏԱԿԱՆ ԲՅՈՒՋԵ ՄՈՒՏՔԱԳՐՎԱԾ ՀԱՐԿԱՅԻՆ ԵԿԱՄՈՒՏՆԵՐԻ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ (ՀԱՇՎԵՏՎՈՒԹՅՈՒՆՈՒՄ ԱՄՐԱԳՐՎԱԾ ԵՎ ՀՀ ԱՅԼ ՊԵՏԱԿԱՆ ԼԻԱԶՈՐ ՄԱՐՄԻՆՆԵՐԻ ԿՈՂՄԻՑ ՀՐԱՊԱՐԱԿՎԱԾ)
|
Եկամուտների |
Հարկային տեսչության և Մաքսային վարչության կողմից հաշվեգրված հարկային եկամուտներ |
Վիճնախարարություն |
Կառավարության հաշվետվություն |
Շեղումը | ||||||||
|
Հարկային տեսչություն |
Մաքսային վարչություն |
Ընդամենը (2+4) |
(10-8) |
(10-6) | ||||||||
|
հազ. դրամ |
% |
հազ. դրամ |
% |
հազ. դրամ |
% |
հազ. դրամ |
% |
հազ. դրամ |
% |
հազ. դրամ |
հազ. դրամ | |
|
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
|
Հարկեր և տուրքեր |
62,018,400.00 |
100.00 |
42,451,000.00 |
100.00 |
104,469,400.00 |
100.00 |
102,880,355.00 |
100.00 |
102,880,355.00 |
100.00 |
0.00 |
-1,589,045.00 |
|
Ավելացված արժեքի հարկ |
23,307,800.00 |
37.58 |
16,216,000.00 |
38.20 |
39,523,800.00 |
37.83 |
39,094,534.90 |
38.00 |
38.268,846.10 |
37.20 |
-825,688.80 |
-1,254,953.90 |
|
Ակցիզային հարկ |
3,694,400.00 |
5.96 |
15,592,000.00 |
36.73 |
19,286,400.00 |
18.46 |
18,518,463.90 |
18.00 |
18,310,590.70 |
17.80 |
-207,873.20 |
-975,809.30 |
| Շահութահարկ | 16.989,100.00 | 27.39 | 16,989.100.00 | 16.26 | 16,872,37822 | 16.40 | 17,951,913.60 | 17.45 | 1,079,535.38 | 962.813.60 | ||
| Եկամտահարկ | 13.795.000.00 | 22.24 | 13,795,000.00 | 13.20 | 13,683,087.22 | 13.30 | 14.619,444.80 | 14.21 | 936,357.59 | 824,444.80 | ||
| Պետական տուրք | 1,443,900.00 | 2.33 | 1.443,900.00 | 1.38 | 1,440,324.97 | 1.40 | 1,439,900.20 | 1.40 | -424.77 | -3.999.80 | ||
| Մաքսային տուրք | 10,583,000.00 | 24.93 | 10,583,000.00 | 10.13 | 10.493,796.21 | 10.20 | 10,597,611.00 | 10.30 | 103,814.79 | 14,611.00 | ||
| Այլ հարկային եկամուտներ |
2,788,200.00 |
4.50 |
60.000.00 |
0.14 |
2,848,200.00 |
2.73 |
2.777,769.59 |
2.70 |
1.692.048.70 |
1.64 |
-1.085,720.89 |
-1.156,151.30 |
Հավելված 2
Տ ե ղ ե կ ա ն ք
1997 թ. ՀՀ կառավարաթյան պահուստային հիմնադրամից աղետների ԵՎ չնախատեսված այլ համանման իրավիճակների հետ կապված հատկացումների վերաբերյալ
հազար դրամ
|
Հ/Հ |
Հրամանագիր,որոշում, կարգադրութ. |
Հատկացման նպատակը |
Սահմանված գումարը |
Փաստացի ծախսը |
% | |
|
համար |
ամսաթիվ | |||||
|
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
| 1 | 399Կ | 27.08.97 | Շիրակի մարզի երկրաշարժից տուժած բնակչությանը բնակարանային շինարարություն իրականացնելու համար վարկեր տրամադրելու մասին | 60,000.00 | 24,600.00 | 41.0 |
| 2 | 364Կ | 04.09.97 | ՀՀ Տավուշի մարզի Նոյեմբերյանի տարածքում 18.07.97 թ. տեղի ունեցած երկրաշարժի հետևանքների վերացման առաջնահերթ միջոցառումների մասին | 100,000.00 | 100,000.00 | 100.0 |
| 3 | 444Կ | 16.10.97 | ՀՀ Տավուշի մարզում 18.07.97 թ. տեղի ունեցած երկրաշարժի հետևանքների վերացման առաջնահերթ միջոցառումների մասին | 200,000.00 | 150,000.00 | 75.0 |
| 4 | 84Կ | 17.04.97 | ՀՀ Կոտայքի մարզի Ողջաբերդ գյուղի վթարային բնակելի տների և օժանդակ շինությունների արժեքը փոխհատուցելու մասին | 427.800.00 | 100,000.00 | 23.4 |
| 5 | 128 | 04.04.97 | ԻԻՀ-ում տեղի ունեցած երկրաշարժից տուժած բնակչության մարդասիրական օգնություն ցույց տալու մասին | 16,000.00 | 8,094.00 | 50.6 |
| 6 | 178 | 13.05.97 | ԻԻՀ-ում տեղի ունեցած երկրաշարժից տուժած բնակչության մարդասիրական օգնություն ցույց տալու մասին | 16,000.00 | 13,000.00 | 81.3 |
| 7 | 95 | 18.03.97 | Իջևանի ՆԳԲ ծագած հրդեհի հետևանքների վերացման նպատակով հատկացումների մասին | 156.500.00 | 156,500.00 | 100.0 |
| 8 | 212 | 06.06.97 | Լոռու մարզի Սպիտակ ք. տեղի ունեցած հրդեհի հետևանքների վերացման միջոցառումների մասին | 44.000.00 | 44.000.00 | 100.0 |
| 9 | 259 | 19.06.97 | Սյունիքի մարզի Գորիս ք. տարածքում սելավի հետևանքների վերացման աշխատանքների մասին | 25.600.00 | 25.600.00 | 100.0 |
| 10 | 315 | 15.07.97 | Սյունիքի մարզի Գորիս ք. տարածքում սելավի հետևանքների վերացման աշխատանքների մասին | 50.000.00 | 50.000.00 | 100.0 |
| 11 | 352 | 31.07.97 | ՀՀ տարածքի սողանքների ամփոփագրերի կազմման և տվյալների բանկի ստեղծման մասին | 10.000.00 | 0.00 | 0.0 |
| 12 | 354 | 31.07.97 | ՀՀ Վայոց Ձորի մարզի տարածքում սելավի և կարկտահարման հետևանքների վերացման մասին | 15.000.00 | 15.000.00 | 100.0 |
| 13 | 486 | 22.08.96 | Սյունիքի մարզի Ուժանիստի գյուղխորհրդի վարչական շենքի և մշակույթի տան հիմնապատի վերականգնման համար | 5,000.00 | 5,000.00 | 100.0 |
| 14 | 292 | 07.07.97 | Սյունիքի մարզի Գորիս ք. հեղեղումներից ավերված Արցախյան խճուղու կամրջային անցման վերականգնման աշխատանքների մասին | 20,000.00 | 20,000.00 | 100.0 |
|
Ընդամենը |
1,145,900.00 | 711,794.00 | 62.1 | |||
Հավելված 3
Տ ե ղ ե կ ա ն ք
«ՀՀ 1997 Թ. ՊԵՏԱԿԱՆ ԲՅՈՒՋԵԻ ՄԱՍԻՆ» հհ ՕՐԵՆՔՈՎ ՀԱՍՏԱՏՎԱԾ ՀԱՏԿԱՑՈՒՄՆԵՐԻ ՎԵՐԱԲԱՇԽՄԱՆ* ԱՐԴՅՈՒՆՔՆԵՐՈՎ ՃՇՏՎԱԾ ՊԼԱՆԻ ՆԿԱՏՄԱՄԲ ՓԱՍՏԱՑԻ ԿԱՏԱՐՈՂԱԿԱՆԻ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ
հազար դրամ
|
Անվանում |
Օրենքով սահմանված չափաքանակ (պլան) |
Փոփոխություն ըստ կառավարության որոշումների |
ճշտված պլան |
Փաստ |
Կատարողական պլանի նկատմամբ (%) |
Կատարողական ճշտված պլանի նկատմամբ (%) | ||
|
ավելացում |
նվազեցում | |||||||
|
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 | |
|
ԸՆԴԱՄԵՆԸ ԾԱԽՍԵՐ |
151,912,718.70 |
4,526,956.10 |
4,526,956.10 |
151,912,718.70 |
146,886,553.50 |
96.69 |
96.69 | |
| 01 |
Ընդհանուր բնույթի պետական ծառայություններ |
14,242,715.30 |
519,638.60 |
113,553.40 |
14,648,800.50 |
13,873,528.90 |
97.41 |
94.71 |
|
01 օրենսդիր մարմին և պետական կառավարում |
2,847,871.90 |
68,600.00 |
2,916,471.90 |
2,649,647.80 |
93.04 |
90.85 | ||
|
02 պետական ֆինանսական կառավարում |
1,418,209.40 |
34,028.70 |
75,315.50 |
1,376,922.60 |
1,103,903.50 |
77.84 |
80.17 | |
|
03 արտաքին քաղաքական գործունեություն |
2,918,137.40 |
2,918,137.40 |
2,863,837.70 |
98.14 |
98.14 | |||
|
04 արտասահմանյան երկրներին տնտեսական աջակցություն |
6,064,146.00 |
400,000,00 |
6,464,146.00 |
6,464,150.00 |
106.60 |
100.00 | ||
|
05 ընդհանուր բնույթի իրավական գործունեություն |
277,756.50 |
17,009.90 |
294,766.40 |
250,148.30 |
90.06 |
84.86 | ||
|
06 ընտրություններ |
30,047.90 |
30,047.90 |
19,970.80 |
66.46 |
66.46 | |||
|
07 ընդհանուր բնույթի այլ ծառայություններ |
686,546.20 |
38,237.90 |
648,308.30 |
521,870.80 |
76.01 |
80.50 | ||
| 02 | Պաշտպանություն |
30,503,940.50 |
930,000.00 |
31,433,940.50 |
31,444,695.10 |
103.08 |
100.03 | |
|
01 ռազմական կարիքներ |
28,698,000.00 |
750,000.00 |
29,448,000.00 |
29,681,000.00 |
103.43 |
100.79 | ||
|
02 արտակարգ իրավիճակներ |
84,476.50 |
84,476.50 |
69,795.10 |
82.62 |
82.62 | |||
|
03 քաղաքացիական պաշտպանություն |
243,000.00 |
243,000.00 |
213,900.00 |
88.02 |
88.02 | |||
|
04 պաշտպանության բնագավառի այյ ծախսեր |
1,478,464.00 |
180,000.00 |
1,658,464.00 |
1,480,000.00 |
100.10 |
89.24 | ||
| 03 |
Հասարակական կարգի պահպանություն և անվտանգության |
10,950,246.70 |
186,000.00 |
36,078.50 |
11,100,168.20 |
10,932,727.60 |
99.84 |
98.49 |
|
01 ներքին գործեր |
6,252,500.00 |
126,000.00 |
6,378,500.00 |
6,921,100.00 |
110.69 |
108.51 | ||
|
02 ագգային անվտանգություն |
3,820,800.00 |
60,000.00 |
3,880,800.00 |
3,316,700.00 |
86.81 |
85.46 | ||
|
03 դատական գործունեություն |
876,946.70 |
36,078.50 |
840,868.20 |
694,927.60 |
79.24 |
82.64 | ||
| 04 |
Կրթություն և գիտության |
16,528,275.60 |
12,610.00 |
45,245.00 |
16,495,640.60 |
15,465,491.50 |
93.57 |
93.76 |
|
01 կրթության և գիտության բնագավառում պետական կառավարում |
132,281.60 |
132,281.60 |
96,877.70 |
73.24 |
73.24 | |||
|
02 նախադպրոցական դաստիարակություն |
41,363.00 |
41,363.00 |
31,372.00 |
75.85 |
75.85 | |||
|
03 միջնակարգ կրթություն |
12,153,863.00 |
12,610.00 |
45,245.00 |
12,121,228.00 |
11,413,367.80 |
93.91 |
94.16 | |
|
04 բարձրագույն կրթություն |
2,166,768.00 |
2,166,768.00 |
2,111,475.20 |
97.45 |
97.45 | |||
|
05 գիտություն |
2,034,000.00 |
2,034,000.00 |
1,812,398.80 |
89.11 |
89.11 | |||
| 05 |
Առողջապահություն |
12,342,566.60 |
1,670,000.00 |
10,672,566.60 |
9,540,849.10 |
77.30 |
89.40 | |
|
01 առողջապահության բնագավառում պետական կառավարում |
44,566.60 |
44,566.60 |
37,118.10 |
83.29 |
83.29 | |||
|
02 հիվանդանոցներ |
7,938,250.00 |
1,335,093.00 |
6,603,157.00 |
5,932,683.30 |
74.74 |
89.85 | ||
|
03 պոլիկլինիկաներ և ամբուլատորիաներ |
2,041,750.00 |
40,000.00 |
2,001,750.00 |
1,842,563.90 |
90.24 |
92.05 | ||
|
04 առողջապահական այլ հաստատություններ և հարակից ծառայություններ |
1,128,000.00 |
209,907.00 |
918,093.00 |
952,649.40 |
84.45 |
103.76 | ||
|
05 այլ առողջապահական ծառայություններ բնակչությանը |
590,000.00 |
85,000.00 |
505,000.00 |
284,411.20 |
48.21 |
56.32 | ||
|
06 հիգիենիկ հակահամաճարակային ծառայություն |
600,000.00 |
600,000.00 |
491,423.20 |
81.90 |
81.90 | |||
| 06 |
Սոցիալական ապահովագրություն և սոցիալական ապահովություն |
16,865,868.90 |
85,360.50 |
1,101,300.00 |
15,849,929.40 |
12,614,379.50 |
74.79 |
79.59 |
|
01 սոցապ. և սոցապ. բնագավառի պետական կառավարում |
702,118.90 |
702,118.90 |
576,444.40 |
82.10 |
82.10 | |||
|
02 կենսաթոշակային ապահովում |
3,680,000.00 |
1,101,300.00 |
2,578,700.00 |
520,000.00 |
14.13 |
20.17 | ||
|
03 պետական նպաստներ բնակչությանը |
8,505,900.00 |
8,505,900.00 |
7,504,802.20 |
88.23 |
88.23 | |||
|
04 սոցիալական ապահովության միջոցառումներ |
1,007,850.00 |
1,007,850.00 |
689,494.80 |
68.41 |
68.41 | |||
|
05 այլ սոցիալական ծրագրեր |
2,970,000.00 |
85,360.50 |
3,055,360.50 |
3,323,638.10 |
111.91 |
108.78 | ||
|
բնակարանային կոմունալ տնտեսություն |
3.773.000.00 |
|
3.773.000.00 |
2,697,616.60 |
71.50 |
71.50 | ||
|
մշակույթ, սպորտ և կրոն |
3.758.366.40 |
111,452.50 |
147 |
3,869,671.90 |
3,193,978.60 |
84.00 |
82.54 | |
|
01 մշակույթի և սպորտի բնագավառում պետական կառավարում |
62,010.00 |
18,294.50 |
147 |
80,157.50 |
52,646.60 |
98.00 |
65.68 | |
|
02 մշակույթի հիմնարկներ |
65,652.00 |
84,183.00 |
735.835.00 |
574,280.60 |
88.13 |
78.04 | ||
|
03 արվեստ |
513.533.00 |
8,975.00 |
522,508.00 |
493,787.80 |
96.16 |
94.50 | ||
|
04 կինեմատոգրաֆիա |
121,000.00 |
121,000.00 |
121,000.00 |
100.00 |
100.00 | |||
|
05 հուշարձանների և մշակութային արժեքների վերականգնում և պահպանում |
85,400.00 |
85,400.00 |
41,400.00 |
48.48 |
48.48 | |||
|
06 սպորտ |
355,000.00 |
355,000.00 |
297,052.00 |
83.68 |
83.68 | |||
|
07 հեռուստառադիոհադորդումներ |
1,774,972.00 |
1,774,972.00 |
1,543,078.10 |
86.94 |
86.94 | |||
|
08 հրատարակչություններ, խմբագրություններ |
342,057.00 |
342,057.00 |
248,304.90 |
72.59 |
72.59 | |||
|
09 տեղեկատվություն |
38,375.00 |
38,375.00 |
47,085.00 |
122.70 |
122.70 | |||
|
10 կրոն |
6,367.40 |
6,367.40 |
3,890.50 |
61.10 |
61.10 | |||
|
11 երիտասարդական ծրագրեր |
42,000.00 |
42,000.00 |
29,994.00 |
71.41 |
71.41 | |||
|
12 բյուջետային վարկերի վերադարձ |
-234,000.00 |
-234,000.00 |
-258,540.90 |
110.49 |
110.49 | |||
| 07 |
Վառելիքային և էներգետիկ համալիր |
2,643,813.70 |
2,643,813.70 |
1,432,960.90 |
54.20 |
54.20 | ||
| 08 |
Գյուղատնտեսություն, անտառային և ջրային տնտեսություն, ձկնաբուծություն |
3,322,722.80 |
3,322,722.80 |
2,780,489.40 |
83.68 |
83.68 | ||
| 09 |
Լեռնահանքային արդ. և հանքային հանածոներ, վերամշ. արդ., շինարարություն, բնապահպան. |
1,269,754.40 |
85,894.50 |
48,960.10 |
1,306,688.80 |
889,444.90 |
70.05 |
68.07 |
|
01 արդյունաբերություն, հանքային հանածոների և շինարարության պետական կառավարում |
243,754.40 |
85,894.50 |
48,960.10 |
280,688.80 |
230,369.80 |
94.51 |
82.07 | |
|
02 լեռնահանքային արդյունաբերություն և երկրաբանահետախուզություն |
446,000.00 |
446,000.00 |
350,575.10 |
78.60 |
78.60 | |||
|
03 վերամշակող արդյունաբերություն |
450,000.00 |
450,000.00 |
217,000.00 |
48.22 |
48.22 | |||
|
04 շինարարություն |
130,000.00 |
130,000.00 |
91,500.00 |
70.38 |
70.38 | |||
| 10 |
Տրանսպորտ և կապ |
4,901,263.50 |
76,000.00 |
4,825,263.50 |
3,248,988.30 |
66.29 |
67.33 | |
|
01 տրանսպորտի և կապի բնագավառում պետական կառավարում |
123,823.50 |
123,823.50 |
77,993.60 |
62.99 |
62.99 | |||
|
02 ավտոմոբիլային քաղաքային էլեկտրական տրանսպորտ |
600,000.00 |
600,000.00 |
323,500.00 |
53.92 |
53.92 | |||
|
03 ճանապարհային տնտեսություն |
3,857,440.00 |
40,000.00 |
3,817,440.00 |
2,657,494.70 |
68.89 |
69.61 | ||
|
04 օդային տրանսպորտ |
200,000.00 |
200,000.00 |
110,000.00 |
55.00 |
55.00 | |||
|
05 կապ |
120,000.00 |
36,000.00 |
84,000.00 |
80,000.00 |
66.67 |
95.24 | ||
| 11 |
Այլ տնտեսական ծառայություններ |
472,875.20 |
10,672.10 |
462,203.10 |
1,094,853.00 |
231.53 |
236.88 | |
|
01 առևտրի, մատակարարման գործունեության և այյ ոլորտների պետական կառավարում |
170,597.30 |
10,672.10 |
159,925.20 |
151,131.10 |
88.59 |
94.50 | ||
|
02 առևտուր, մատակարարման գործունեություն և պետ. նյութական պահուստներ |
1,574,000.00 |
1,574,000.00 |
1,427,285.10 |
90.68 |
90.68 | |||
|
03 այլ րնդհանուր տնտեսական ծառայություններ |
305,000.00 |
305,000.00 |
105,679.90 |
34.65 |
34.65 | |||
|
04 բյուջետային վարկերի վերադարձ |
-1,576,722.10 | -1,576,722.10 |
-589.243.10 |
37.37 |
37.37 | |||
|
Հիմնական խմբերին չդասվող ծախսեր |
30,337,309.10 |
2.596.000.00 |
1.425,000.00 |
31,508,309.10 |
37,676,550.10 |
124.19 |
119.58 | |
|
01 պետական պարտքային պարտավորությունների հետ գործառնություններ |
16,281,691.50 |
825,000.00 |
15,456,691.50 |
19,999,303.70 |
122.83 |
129.39 | ||
|
02 տրանսֆերտային փոխանցումներ ինքն. մարմինների բյուջեներին |
2,967,854.00 |
787,300.00 |
3,755,154.00 |
3,774,692.40 |
127.19 |
100.52 | ||
|
03 նյութական աջակցություն Աժ ընտրութ. 5 և ավել % ձայն հավաքած կուսակցություններին |
100,000.00 |
100,000.00 |
100,000.00 |
100.00 |
100.00 | |||
|
04 այլ ծրագրեր |
10,987,763.60 |
1,808.700.00 |
600,000.00 |
12,196,463.60 |
13,802,554.00 |
125.62 |
113.17 | |
______
Վերաբաշխումները կատարվել են համաձայն՝
Կառավարության 14.07.97 թ. թիվ 272 որոշման.
Կառավարության 24.09.97 թ. թիվ 413 որոշման.
Կառավարության 19.01.98 թ. թիվ 44 որոշման.
Կառավարության 05.02.98 թ. թիվ 57 որոշման։
Հավելված 4
Տ ե ղ ե կ ա ն ք
1996 ԵՎ 1997 ԹԹ. ՊԵՏԱԿԱՆ ԲՅՈՒՋԵՆԵՐԻ ՑՈՒՑԱՆԻՇՆԵՐԻ ԵԿԱՄՈՒՏՆԵՐԻ, ԾԱԽՍԵՐԻ ԵՎ ՊԱԿԱՍՈՒՐԴԻ (ԴԵՖԻՑԻՏԻ) ՓԱՍՏԱՑԻ ԿԱՏԱՐՄԱՆ ԴԻՆԱՄԻԿԱՅԻ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ*
|
Պետական բյուջեի ցուցանիշները |
Փաստ |
Փաստ(97) / Փաստ(96) | |||||
|
1996 |
1997 |
անվանական |
իրական** | ||||
|
հազ. դր. |
տեսակարար կշիռը (%) |
հազ. դր. |
տեսակարար կշիռը (%) |
աճի ինդեքսը |
տեսակարար կշռի աճի ինդեքսը |
աճի ինդեքսը | |
|
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
|
I. ԸՆԴԱՄԵՆԸ ԵԿԱՄՈՒՏՆԵՐ ԵՎ ՊԱՇՏՈՆԱԿԱՆ ՏՐԱՆԱՖԵՐՏՆԵՐ |
93,764,094.1 |
100.0 |
126,155,292.0 |
100.0 |
1.35 |
1.00 |
1.18 |
|
Ա. Ընդամենը եկամուտներ |
83,627.373.1 |
89.2 |
112,068,734.0 |
88.8 |
1.34 |
1.00 |
1.18 |
|
1. Հարկային եկամուտներ |
65,893.869.4 |
70.3 |
102,880,355.0 |
81.6 |
1.56 |
1.16 |
1.37 |
| - ուղղակի հարկեր և վճարներ |
26,531.738.5 |
28.3 |
34,263,407.1 |
27.2 |
1.29 |
0.96 |
1.13 |
|
- անուղղակի հարկեր |
32.322.880.7 |
34.5 |
56,579.436.8 |
44.8 |
1.75 |
1.30 |
1.54 |
|
- տուրքեր |
8.361.530.2 |
8.9 |
12,037,511.2 |
9.5 |
1.44 |
1.07 |
1.26 |
|
2. Ոչ հարկայինն եկամուտներ (այդ թվամ կապիտալ գործառնություններից) |
17.733.503.7 |
18.9 |
9,188,379.0 |
7.3 |
0.52 |
0.39 |
0.45 |
|
Բ. Պաշտոնական տրանսֆերտներ |
9,671,100.0 |
10.3 |
14,086,558.0 |
11.2 |
1.46 |
1.08 |
1.28 |
|
II. ԸՆԴԱՄԵՆԸ ԾԱԽՍԵՐ (տնտեսագիտական դասակարգում) |
122,724,393.7 |
100.0 |
146,886,553.5 |
100.0 |
1.20 |
1.00 |
1.05 |
|
Ա. Ընթացիկ ծախսեր |
93.411,561.7 |
76.1 |
122.838.837.1 |
83.6 |
1.32 |
1.10 |
1.15 |
|
1. Աշխատավարձ (ներառյալ վրաեկը) |
22,465.753.2 |
18.3 |
23,979,721.8 |
16.3 |
1.07 |
0.89 |
0.94 |
|
2. Տոկոսավճարներ |
14.915.331.9 |
12.2 |
19,899.303.7 |
13.5 |
1.33 |
1.11 |
1.17 |
| - ներքին |
11,021.950.0 |
9.0 |
15.628.488.0 |
10.6 |
1.42 |
1.18 |
1.24 |
|
- արտաքին |
3.893.381.9 |
3.2 |
4.270,815.7 |
2.9 |
1.10 |
0.92 |
0.96 |
|
3. Տրանսֆերտային վճարումներ և սուբսիդիաներ |
14,913.974.8 |
12.2 |
23,867,373.5 |
16.2 |
1.60 |
1.34 |
1.40 |
|
4. Ապրանքներ և ծառայություններ |
41,116.501.8 |
33.5 |
55,092,438.1 |
37.5 |
1.34 |
1.12 |
1.18 |
|
Բ. Կապիտալ ծախսեր |
14,398,501.0 |
11.7 |
9,576,496.3 |
6.5 |
0.67 |
0.56 |
0.58 |
|
- ներդրումներ |
7,579,911.0 |
6.2 |
5,049,516.3 |
3.4 |
0.67 |
0.56 |
0.58 |
|
- նորոգում |
4,711,803.6 |
3.8 |
2,459,242.8 |
1.7 |
0.52 |
0.44 |
0.46 |
| տիսլային նախագծման, երկրաբանահետ., գեոդեզ. և քարտեզագրման ծախսեր |
183,114.6 |
0.1 |
715,518.8 |
0.5 |
3.91 |
3.26 |
3.43 |
|
- նյութական ռեսուրսների պետական ռեզերվի ձևավորում |
1,050,671.8 |
0.9 |
1,352,218.4 |
0.9 |
1.29 |
1.08 |
1.13 |
| - մասնակցություն ՀՀ բանկերի կանոնադրական ֆոնդերին |
873,000.0 |
0.7 |
* |
|
|
|
|
|
Գ. Տարեվերջից պարտքի մարում |
4,618,600.0 |
3.8 |
6,854,854.1 |
4.7 |
1.48 |
1.24 |
1.30 |
|
Դ. Վարկավորում հանած մարում |
10,295,731.0 |
8.4 |
7,616,366.0 |
5.2 |
0.74 |
0.62 |
0.65 |
|
III. ՊԱԿԱՍՈՒՐԴԸ |
28,960,299.6 |
100.0 |
20,731,261.5 |
100.0 |
0.72 |
1.00 |
0.63 |
|
Ա. Ներքին աղբյուրներ |
13,387,638.5 |
46.2 |
-2,700,176.5 |
-13.0 |
-0.20 |
-0.28 |
(0.18) |
|
Բ. Արտաքին աղբյուրներ |
15,572,661.1 |
53.8 |
23,431,438.0 |
113.0 |
1.50 |
2.10 |
1.32 |
|
- վարկերի ստացում |
29,249,000.0 |
101.0 |
33,649,028.0 |
162.3 |
1.15 |
1.61 |
1.01 |
| - վարկերի մարում | -13,676,338.9 | -47.2 | -10,217,590. |
-49.3 |
0.75 |
1.04 |
0.66 |
* Համեմատության ժամանակ 1997թ. պետական բյուջեի ցացանիշները համադրվում են 1996թ. հանրապետական բյուջեի ցուցանիշների հետ (02.12.97թ. ազգային ժողովի կողմից ընդունված «Հայաստանի Հանրապետության 1996 թվականի պետական բյուջեի կատարման տարեկան հաշվետվության մասին» ՀՀ օրենք)
** «Սպառողական գների ինդեքսը 1996 թվականի նկատմամբ կազմել է 114.0 տոկոս»
Հավելված 5
Տ ե ղ ե կ ա ն ք
1996 ԵՎ 1997 ԹԹ. ԱՌԱՆՁԻՆ ԾԱԽՍԱՅԻՆ ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԻ ՑՈՒՑԱՆԻՇՆԵՐԻ ՀԱՄԵՄԱՏԱԿԱՆ ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅԱՆ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ*
հազար դրամ
|
Անվանում |
1996 |
1997 |
97/96 | |||
|
Փաստ |
Փաստ ըստ կառավարության |
Պահուստային ֆոնդից հատկացված գումարներ |
Փաստ ներառած պահուստային ֆոնդից հատկացումները (3+4) |
Ըստ կառ. հաշվետվության տվյալների |
Ներառած պահուստ. ֆոնդրց հատկացումները (5/2)*100 | |
|
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
|
Աշխատավարձ և դրան հավասարեցված վճարումներ |
17.633.441.90 |
19.527.964.30 |
26.380.00 |
19.554.344.30 |
110.74 |
110.89 |
|
Աշխատավարձի վրաեկ |
4.832.311.30 |
4.415.394.60 |
9.982.90 |
4.425,377.50 |
91.37 |
91.58 |
|
Գույքի. սարքավորումների և նյութերի ձեռքբերում |
11298.533.10 |
6.550.585.30 |
16.678.50 |
6.567,263.80 |
57.98 |
58.12 |
|
Գործուղման և շրջագայության ծախսեր (ներկայացուցչական ծախսեր) |
1.076.562.30 |
632.453.30 |
37.906.30 |
670.359.60 |
58.75 |
62.27 |
|
էլեկտրաէներգիայի ծախսեր |
3.104.903.50 |
3.434.473.30 |
132.8 |
3.434.606.10 |
110.61 |
110.62 |
|
Կապի ծառայությունների ծախսեր |
1.377.312.20 |
730240.60 |
866.8 |
731.107.40 |
53.02 |
53.08 |
|
Տրանսպորտի վարձակալման և սեփական տրանսպորտի պահպանման ծախսեր |
1.305.786.60 |
5.135.245.80 |
1.460.00 |
5.136.705.80 |
393.27 |
393.38 |
|
Գրասենյակային և այլ տնտեսական ծախսեր |
1.498.880.60 |
1.388.053.50 |
235 |
1.388.288.50 |
92.61 |
92.62 |
|
Այլ ապրանքների և ծառայությունների ձեռքբերման ծախսեր |
3.166.982.10 |
18.248.293.30 |
1.621.823.00 |
19.870.116.30 |
576.20 |
627.41 |
|
Կապիտալ ներդրումներ |
7.579.911.00 |
5.028.116.30 |
21.400.00 |
5,049.516.30 |
66.33 |
66.62 |
|
Կապիտալ նորոգում |
4,711.803.60 |
2.457.302.80 |
1,940.00 | 2,459.242.80 | 52.15 |
52.19 |
1996 թվականին կառավարության պահուստայինն ֆոնդից կատարված ծախսերը ներկայացվել էին ծախսերի տնտեսագիտական և գործառնական համապատասխան հոդվածներով, իսկ 1997 թվականին դրանք ամբողջությամբ արտացոլվել են պահուստային ֆոնդի պլանային հոդվածի տողով
Հավելված 6
Տ ե ղ ե կ ա ն ք
ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ՄԵԾԱԾԱԽ ՇՈՒԿԱՅԻ ԾՐԱԳՐԻ ՎԱՐԿԱՅԻՆ ՄԻՋՈՑՆԵՐԻ
ԾԱԽՍՈՒՄՆԵՐԻ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ ԱՌ 01.01.98 Թ.
հազ. ամն դոլար
|
հ/հ |
Հոդվածների անվանումը |
Նախատեսված է 1996-1999 թթ. |
Վարկային միջոցներից ստացվել է հատուկ հաշվին |
Ըստ ԳՄՇ-ի տվյալների վարկային | |||
|
Ըստ ԾՂՄ-ի տվյալների |
Ըստ ԳՄՇ-ի տվյալների | ||||||
|
1996 թ. |
1997 թ. |
Ընդամենը | |||||
|
Վարկի Ա տրանշ |
|||||||
| 1 | Մեծածախ Շուկայի համակարգի շինարարական աշխատանքներ | 6246 | |||||
| 2 | Նախագծային, ինժ. և շին. վերահսկման աշխատանքներ | 983,8 | 160 | 160 | 160 | 159,985 | |
| 3 | Սարքավորումներ | 1742 | 169 | 169 | 169 | 48,041 | |
| 4 | Ժամանակավոր շուկայի շին. | 170 | 170 | 170 | 276,25 | 222,355 | |
| 5 | Վարկի տոկոսներ | 1471 | 0,045 | ||||
| 6 | Կոմիսիոն վճար | 115 | 115 | 115 | 115 | 115 | |
| 7 | Չբաշխված գումար | 772,2 | 106,25 | 106,25 | |||
|
Ընդամենը` |
11500 | 285 | 435,25 | 720,25 | 720,25 | 545,426 | |
|
Վարկի Բ տրանշ |
|||||||
| 1 | Վարկավորման միջոցներ | 2595 | |||||
| 2 | Վարկի տոկոսներ | 375 | |||||
| 3 | Կոմիսիոն վճար | 35 | 35 | 35 | 35 | ||
| 4 | Չբաշխված գումար | 495 | |||||
|
Ընդամենը` |
3500 | 35 | 0 | 35 | 35 | ||
|
Ընդամենը Ա և Բ` |
15000 | 320 | 435.25 | 755.25 | 755.25 | ||
Վարկի հատուկ հաշվի մնացորդը 01.01.98. դրությամբ կազմել է 179.824 հազ. ԱՄՆ դոլար
Հավելված 7
Տ ե ղ ե կ ա ն ք
ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ՄԵԾԱԾԱԽ ՇՈՒԿԱՅԻ ԾՐԱԳՐԻ ՎԱՐԿԻ ՍՊԱՍԱՐԿՄԱՆ ԺԱՄԱՆԱԿԱՑՈՒՅՑ 10.06.98 Թ. ԴՐՈՒԹՅԱՄԲ
ամն դոլար
| 09.12.96 | 12.06.97. | 10.12.97. | 10.06.98 | Ընդամենը | ||
| 1 | Տոկոսագումար | 7670,57 | 12801,53 | 26421,81 | 26608,14 | 73502,05 |
| 2 | Կատարման վճար | 12468,55 | 56207,63 | 90140,81 | 55791,93 | 326825,92 |
| 3 | Դադարեցման վճար | 245981,15 | 245981,15 | |||
| 4 | Վարկի մարում | 755250,00 | 755250,00 | |||
| Ընդամենը | 132356,12 | 69009,16 | 116562,62 | 1083631,22 | 1401559,12 |
Հավելված 8
Տ ե ղ ե կ ա ն ք
1997 թ. հահ-ի ֆինանսավորման եվ եկամուտների մասին
ՀԱԶ. ԴՐԱՄ
|
1997 թ. |
Փաստացի ֆինանսավորում և եկամուտներ | |||
|
Բյուջետային |
Արտաբյուջետային |
Ընդամենը | ||
|
I եռամսյակ |
59280 |
42986,6 |
10179,8 |
53166,4 |
|
II եռամսյակ |
58720 |
48768,3 |
13602,6 |
62370,9 |
|
Ընդամենը` I կիսամյակ |
118000 |
91754,9 |
23782,4 |
115537,3 |
|
III եռամսյակ |
55730 |
82292,4 |
26796,7 |
109089,1 |
|
IV եռամսյակ |
122700 |
95707,6 |
52039,8 |
147747,4 |
|
Ընդամենը` II կիսամյակ |
178430 |
178000 |
78836,5 |
256836,5 |
|
Ընդամենը` |
296430 |
269754,9 |
102618,9 |
372373,8 |
Հավելված 9
Տ ե ղ ե կ ա ն ք
ՀԵՌՈՒՍՏԱՀԱՂՈՐԴԻՉ ԿԵՆՏՐՈՆԻ ԵՎ ՀԱՀ-Ի ՊԵՏԱԿԱՆ ՊԱՏՎԵՐԻ ԵՎ ՓԱՍՏԱՑԻ ՀԵՌԱրՁԱԿՎԱԾ ԺԱՄԵՐԻ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ
|
հ/հ |
|
Պետական պատվեր(ժամ) |
Հեռոուտահաղորդիչ |
ՀԱՀ-ի փաստացի հեռարձակում (ժամ) | ||
|
ըստ տեղեկանքի |
ըստ արձանագրության |
ըստ թողարկվող տվյալների | ||||
| 1 |
հունվար ընդամենը |
325,5 |
375,39 |
376 | 375,6 | |
|
ՀԱՀ-ի 1 ծրագիր |
217 |
237,29 | 237,8 | 237,5 | ||
|
«Նորք» |
108,5 |
138,1 | 138,2 | |||
| 2 |
փետրվար ընդամենը |
294 |
329,79 |
328,2 | 328,3 | |
|
ՀԱՀ-ի 1 ծրագիր |
196 | 207,5 | 207,8 | 207,8 | ||
|
«Նորք» |
98 | 120,29 | 120,4 | |||
| 3 |
մարտ ընդամենը |
325,5 | 375,4 | 375,9 | 375,7 | |
|
ՀԱՀ-ի 1 ծրագիր |
217 | 244,1 | 244,2 | 244,2 | ||
|
«Նորք» |
108,5 | 131,3 | 131,7 | |||
| 4 |
ապրիլ ընդամենը |
315 | 359,36 | 359,8 | 360,4 | |
|
ՀԱՀ-ի 1 ծրագիր |
210 | 241,27 | 241,5 | 241,5 | ||
|
«Նորք» |
105 | 118,09 | 118,3 | |||
| 5 |
մայիս ընդամենը |
325,5 | 375,95 | 376,5 | 373,6 | |
|
ՀԱՀ-ի 1 ծրագիր |
217 | 250,5 | 250,8 | 250,8 | ||
|
«Նորք» |
108,5 | 125,45 | 125,7 | |||
| 6 |
հունիս ընդամենը |
315 | 356,28 | 356,4 | 358,8 | |
|
ՀԱՀ-ի 1 ծրագիր |
210 | 235,19 | 235,3 | 235,3 | ||
|
«Նորք» |
105 | 121,09 | 121,1 | |||
|
Ընդամենը I կիսամյակ |
1900,5 | 2172,17 | 2172,8 | 2172,4 | ||
|
ՀԱՀ-ի 1 ծրագիր |
1267 | 1415,85 | 1417,4 | 1417,1 | ||
|
«Նորք» |
633,5 | 754,32 | 755,4 | |||
| 7 |
հուլիս ընդամենը |
325,5 | 367,48 | 368,2 | 368,6 | |
|
ՀԱՀ-ի 1 ծրագիր |
217 | 243,07 | 243,7 | 243,7 | ||
|
«Նորք» |
108,5 | 124,41 | 124,5 | |||
| 8 |
օգոստոս ընդամենը |
325,5 | 357,62 | 373,5 | 355,4 | |
|
ՀԱՀ-ի 1 ծրագիր |
217 | 235,15 | 250,8 | 235,2 | ||
|
«Նորք» |
108,5 | 122,47 | 122.7 | |||
| 9 |
սեպտեմբեր ընդամենը |
315 | 322,52 | 350,6 | 323 | |
|
ՀԱՀ-ի 1 ծրագիր |
210 | 213,52 | 241,5 | 213,9 | ||
|
«Նորք» |
105 | 109 | 109,1 | |||
| 10 |
հոկտեմբեր ընդամենը |
325,5 | 336,7 | 352 | 332,5 | |
|
ՀԱՀ-ի 1 ծրագիր |
217 | 223,37 | 240,8 | 223,6 | ||
|
«Նորք» |
108,5 | 113,33 | 11,2 | |||
| 11 |
նոյեմբեր ընդամենը |
315 | 344,3 | 369,5 | 321,8 | |
|
ՀԱՀ-ի 1 ծրագիր |
210 | 223,24 | 248,4 | 223,4 | ||
|
«Նորք» |
105 | 121,09 | 121,1 | |||
| 12 |
դեկտեմբեր ընդամենը |
325,5 | 355,96 | 395,7 | 355,6 | |
|
ՀԱՀ-ի 1 ծրագիր |
217 | 236,52 | 261,3 | 236,9 | ||
|
«Նորք» |
108,5 | 119,44 | 134,4 | |||
|
Ընդամենը II կիսամյակ |
1932 | 2084,58 | 2209,5 | 2056,9 | ||
|
ՀԱՀ-ի 1 ծրագիր |
1288 | 1374,87 | 1486,5 | 1376,7 | ||
|
«Նորք» |
644 | 709,74 | 723 | |||
| Ընդամենը 1997 թ. ընթացքում | 3832,5 | 4259,16 | 4382,3 | 4229,3 | 2793,8 | |
|
ՀԱՀ-ի 1 ծրագիր |
2555 | 2793,12 | 2903,9 | |||
|
«Նորք» |
1277,5 | 1466,16 | 1478,4 | |||
Հավելված 10
Տ ե ղ ե կ ա ն ք
1997 Թ. ԸՆԹԱՑՔՈՒՄ ՀԱՀ ՓԱՍՏԱՑԻ ԵԹԵՐ ՀԵՌԱՐՁԱԿՎԱԾ ԺԱՄԵՐԻ ՄԱՍԻՆ
|
Խմբագրության անվանումը |
|
Փաստացի եթերի հեռարձակում (ժամ) | ||||||||||||
|
հ/հ |
|
1997 թ. |
Հունվար |
Փետրվար |
Մարտ |
Ապրիլ |
Մայիս |
Հունիս |
Հուլիս |
Օգոստոս |
Սեպտեմբեր |
Հոկտեմբեր |
Նոյեմբեր |
Դեկտեմբեր |
| Պետական պատվեր | ||||||||||||||
| 1 | Լրատվական ծառայություն | 310,8 | 20,9 | 22,6 | 29,1 | 29,9 | 26,4 | 25,8 | 26,2 | 22,3 | 29,8 | 25,8 | 24,8 | 27,2 |
| 2 | Սպորտ | 51,4 | 1,9 | 3,1 | 3,4 | 5,3 | 6 | 5,2 | 5 | 6,2 | 4,4 | 4,9 | 2,7 | 3,3 |
| 3 | Դրամատիկական | 27,6 | 2,6 | 1,7 | 2,4 | 2,7 | 2,4 | 1,8 | 4,2 | 1,9 | 3,2 | 1,8 | 2,9 | |
| 4 | Միջազգային կապեր | 17 | 3,3 | 4,5 | 0,5 | 0,2 | 0,9 | 1,4 | 1,3 | 0,7 | 1,3 | 1,1 | 1,8 | |
| 5 | Մայրաքաղաք | 128,2 | 11,4 | 11,6 | 13,7 | 13,1 | 15,2 | 13,5 | 12,8 | 7,8 | 7 | 7,5 | 7,8 | 6,8 |
| 6 | 3-րդ ալիք | 88,3 | 11,1 | 8,8 | 6,9 | 5,6 | 11 | 6,2 | 6,8 | 8,6 | 5,5 | 6,6 | 4,6 | 6,6 |
| 7 | Քաղաք տնտեսական | 29,3 | 1 | 2,8 | 2 | 3,1 | 4,7 | 4,3 | 3 | 1,6 | 1,5 | 2,3 | 1,3 | 1,7 |
| 8 | Երազ | 18,3 | 3,2 | 2,4 | 2,9 | 3,1 | 1,6 | 1,6 | 0,4 | 0,4 | 0,5 | 2,2 | ||
| 9 | Իրավունք | 28,1 | 1,5 | 1,2 | 3,6 | 3,3 | 3,7 | 3,4 | 5 | 1,7 | 1,7 | 1 | 1,4 | 0,6 |
| 10 | Գամմա-7 | 132,1 | 14,5 | 8,3 | 15,1 | 12,5 | 12,9 | 13,3 | 13,6 | 8,5 | 5,5 | 11,7 | 9,9 | 6,3 |
| 11 | Արշալույս | 16,1 | 0,2 | 0,1 | 2 | 2,8 | 1,9 | 1,1 | 0,9 | 0,8 | 1,5 | 1,6 | 1,4 | 1,8 |
| 12 | Նոր սերունդ | 0,5 | 0,5 | |||||||||||
| 13 | Տաղ | 25,2 | 3 | 1,5 | 0,7 | 3,6 | 2,7 | 2,7 | 1,2 | 1,4 | 1,2 | 2,2 | 2,9 | 2,1 |
| 14 | Աղբյուր | 79,4 | 7,2 | 5,6 | 7,1 | 6,5 | 7,1 | 9,2 | 5,1 | 6,4 | 6,1 | 2,7 | 6,3 | 10.1 |
| 15 | Լույս | 24,1 | 0,5 | 1,3 | 1,9 | 4,7 | 1,3 | 3,4 | 4,3 | 2,1 | 1 | 0,9 | 0,9 | 1,8 |
| 16 | Անահիտ | 24 | 1,9 | 3 | 2,1 | 2,4 | 2,9 | 3,4 | 1,1 | 1,1 | 0,7 | 2,5 | 1,9 | 1 |
| 17 | Գույն | 8,2 | 1,5 | 1,9 | 1,3 | 0,6 | 0,9 | 1,1 | 0,9 | |||||
| 18 | Կինոխմբագրություն | 27,3 | 1,2 | 0,9 | 1,2 | 1,1 | 0,9 | 1 | 2,9 | 3,7 | 3,1 | 2,9 | 3,6 | 4,8 |
| 19 | «02» | 14,9 | 0,6 | 1,2 | 1,3 | 1,3 | 0,8 | 1,2 | 1,4 | 1,2 | 1,4 | 1,4 | 1,5 | 1.6 |
| 20 | Պաշտպ. նախարարություն | 46,6 | 3,6 | 3,1 | 4,3 | 3,3 | 3,5 | 3,5 | 3,2 | 4,4 | 7,5 | 3,2 | 4,8 | 2,2 |
| 21 | Շաբաթ երեկո | 21,3 | 2,4 | 2,6 | 2,6 | 2,7 | 3,9 | 2,5 | 2,9 | 1,7 | ||||
| 22 | Անիվ | 1,2 | 0,2 | 0,6 | 0,4 | |||||||||
| 23 | Արցախյան տարեգրություն | 3,4 | 0,9 | 0,8 | 0,5 | 0,4 | 0,8 | |||||||
| 24 | Ծրագրերի տնոր. ռեզերվ | 60,4 | 2,1 | 3,3 | 3,3 | 2,9 | 6 | 2,9 | 2,4 | 1,9 | 1,9 | 4,8 | 6,3 | 22,6 |
| 25 | Գլխավոր տնօր. ռեզերվ | 1327,1 | 121,9 | 93,1 | 105,3 | 100,2 | 98,5 | 91 | 104,5 | 125,5 | 125,7 | 122,1 | 125 | 114,3 |
| 26 | Կոմպյուտեր ժամ | 33,9 | 2,1 | 2 | 2 | 2,2 | 2,1 | 2,5 | 1,4 | 3,7 | 5,2 | 3,2 | 4,8 | 2,7 |
| 27 | Կարծիք | 32,1 | 3,1 | 2,9 | 2,5 | 3,2 | 3,9 | 2,4 | 3,3 | 2,9 | 2,2 | 1,9 | 2,1 | 1,7 |
| 28 | Փյունիկ | 3,7 | 0,6 | 1 | 0,4 | 0,6 | 0,1 | 0,3 | ||||||
| 29 | Շարմ | 11,7 | 0,4 | 0,5 | 0,4 | 0,4 | 1,5 | 1,5 | 1 | 2,5 | 1,3 | 2,2 | ||
| 30 | Հինգշաբթի | 38,3 | 3,3 | 2,2 | 3 | 4,1 | 3,3 | 4,2 | 3,6 | 4,1 | 3,5 | 3,7 | 3,3 | |
| 31 | Արտակարգ ալիք | 27,5 | 2,2 | 4,4 | 3,1 | 2,2 | 2,6 | 2 | 2 | 2,5 | 2,1 | 1,9 | 2,5 | |
| 32 | Դիմակ (Շարկ) | 2,6 | 1,9 | 0,7 | ||||||||||
| 33 | Հանդիպում | 3,4 | 0,8 | 0,9 | 0,6 | 0,3 | 0,1 | 0,3 | 0,4 | |||||
| 34 | Արծաթե բանալի | 8,2 | 1,6 | 2,1 | 2,1 | 0,9 | 1,5 | |||||||
| 35 | Մենք ու մենք | 41,2 | 5,3 | 5 | 5,5 | 4,1 | 3,1 | 3,7 | 3,3 | 3,4 | 1,7 | 1,8 | 2 | 2,3 |
| 36 | Արտ-13 | 4,7 | 2,1 | 1,8 | 0,8 | |||||||||
| 37 | Օրակարգ | 14,5 | 3,9 | 5,5 | 5,1 | |||||||||
| Ընդամենը` | 2732,6 | 226,3 | 198,1 | 230,8 | 227,1 | 236,8 | 221,1 | 225,8 | 233,3 | 227 | 228,8 | 232,6 | 244,9 | |
| Կոմերցիոն ծրագրերի հաղորդումներ | ||||||||||||||
| 1 | Գործարար մարդիկ | 8,8 | 0,5 | 1 | 1 | 0,9 | 0,9 | 1,1 | 1,1 | 0,9 | 1,1 | 0,3 | ||
| 2 | Լոտո ՏՎ | 35 | 2,8 | 2,5 | 2,4 | 3,1 | 2,7 | 3 | 3,6 | 2,9 | 3,2 | 2,6 | 2,7 | 3,5 |
| 3 | ՀԳԾ | 107,2 | 8,4 | 6,7 | 10 | 10,3 | 10,2 | 8,5 | 9,4 | 9,9 | 7,7 | 7,7 | 8 | 10,4 |
| 4 | Խոշոր շահում | 10,4 | 0,2 | 1,2 | 1 | 1,3 | 1 | 0,9 | 3,2 | 1,6 | ||||
| 5 | ՀԼԾ | 2,4 | 0,3 | 0,3 | 0,5 | 0,4 | 0,3 | 0,6 | ||||||
| 6 | Կրիո-շոու | 7,2 | 0,6 | 2,5 | 2 | 2,1 | ||||||||
|
Ընդամենը` |
171 | 11,2 | 9,7 | 13,4 | 14,4 | 14 | 14,2 | 17,9 | 17,5 | 14,5 | 12,5 | 15,3 | 16,4 | |
| Հեռարձակում` | 2903,6 | |||||||||||||
Հավելված 11
Տ ե ղ ե կ ա ն ք
ԳԼԽԱՎՈՐ ՏՆՕՐԻՆՈՒԹՅԱՆ ՌԵԶԵՐՎԻ ՄԵՋ ՆԵՐԱՌՎՈՂ ՓԱՍՏԱՑԻ ԵԹԵՐ ՀԵՌԱՐՁԱԿՎԱԾ ԺԱՄԵՐԻ ՄԱՍԻՆ
Փաստացի եթերի հեռարձակում (ժամ)
Հաղորդումների անվանումը
հ/հ
1997 թ.
Հունվար
Փետրվար
Մարտ
Ապրիլ
Մայիս
Հունիս
Հուլիս
Օգոստոս
Սեպտեմբեր
Հոկտեմբեր
Նոյեմբեր
Դեկտեմբեր
1
Թարգմանություն
51,4
5,2
3,3
6
5,5
3,3
5,3
3,7
7,6
5,8
1,3
2,6
1,8
2
«Իմ թանկ. ողջեր և մեռածներ»
8,4
0,4
0,9
0,8
0,5
0,9
1
0,9
1
1,1
0,9
3
Կինո, մուլտ
791,3
63,3
51,9
59
52,6
48,9
42,9
52,1
75,2
80,3
79,9
92,8
93,1
4
Կրկնվող հաղորդումներ
337,1
45,5
28,3
31
29,3
33,1
26,6
29,1
23
21,8
27,9
25,1
16,4
5
Երաժ. ընդ., հայտ, ծր. հիշեց.
83,8
7,5
7,4
7,3
7,7
7,1
7,7
9,3
9,9
10,6
9,3
6
Կաթողիկոսի խոսքը
1,3
0,3
0,3
0,3
0,4
7
Հեռ. կամուրջ Գյումրի-Գլենդ.
1
1
8
Հայ. հիմնադրամ մարաթոն-համերգ
1,2
1,2
9
Անկախութ. տարեգրություն
0,3
0,3
10
«Տեսադաշտ»
14,5
1,7
1,7
2,1
1,6
1,9
1,1
1,3
1,7
1,4
11
Ամերիկյան հանդիպումներ
2,2
1,1
0,6
0,5
12
Գեղեցկության մրցույթ
1,1
1,1
13
Անակնկալ շոու
1,1
0,5
0,6
14
«Շիրակ» հեռուստատեսութ.
6,5
0,2
0,9
0,9
0,7
1,2
0,4
0,7
0,8
0,7
15
ՀԱՀ 40-ամյակին նվիրվ. երեկո
5,3
2,7
2,6
16
«Խորան լուսո»
6,2
1
1
1
1
0,8
0,9
0,5
17
Արտ-13
10,9
5,5
4,2
1,2
18
«Օրակարգ»
2,4
2,4
19
Դո-ռե-մի «Հայեր» կենտրոն
1,1
1,1
Ընդամենը`
1327,1
121,9
93,1
105,3
100,2
98,5
91
104,5
125,5
125,7
122,1
125
114,3
Հավելված 12
Տ ե ղ ե կ ա ն ք
ՀԱՀ-Ի ii ԾՐԱԳՐՈՎ «ՆՈՐՔ» ԵԹԵՐ ՀԵՌԱՐՁԱԿՎԱԾ ԺԱՄԵՐԻ ՄԱՍԻՆ
|
Խմբագրության անվանումը |
|
Փաստացի եթերի հեռարձակում (ժամ) | ||||||||||||
| 1997 թ. | Հունվար | Փետրվար | Մարտ | Ապրիլ | Մայիս | Հունիս | Հուլիս | Օգոստոս | Սեպտեմբեր | Հոկտեմբեր | Նոյեմբեր | Դեկտեմբեր | ||
| 1 | Երաժշտական մշակում | 159,1 | 12,9 | 12,1 | 14,5 | 10,9 | 13,3 | 13,4 | 13,6 | 14,1 | 12,7 | 10,3 | 15,8 | 15,6 |
| 2 | Գիտա-ճանաչ | 131,5 | 7,3 | 11,7 | 12,9 | 12,2 | 11,5 | 12 | 11,4 | 12,2 | 9,6 | 10,2 | 8,7 | 10,8 |
| 3 | Հաս. տնտքաղ | 82,3 | 5,9 | 5,2 | 8,6 | 7,1 | 6,5 | 8,6 | 7,2 | 7,2 | 8,8 | 6,1 | 3,5 | 7,6 |
| 4 | Մանկական | 36,7 | 5,2 | 3,1 | 4,6 | 2,9 | 2,5 | 2,7 | 2,4 | 2,4 | 2,3 | 2,1 | 1,9 | 4,6 |
| 5 | Լրատվական | 61,7 | 5,8 | 4,9 | 5,5 | 4,7 | 5,4 | 5,5 | 5,6 | 4,8 | 4,9 | 5,3 | 4,6 | 4,7 |
| 6 | Սպորտ | 25,1 | 1,1 | 2,1 | 2,6 | 2,1 | 1,2 | 2,6 | 1,4 | 2,2 | 1,9 | 2,5 | 2,5 | 2,9 |
| 7 | Միռ | 27,9 | 13,2 | 14,7 | ||||||||||
| 8 | Գովազդ | 52,9 | 5,5 | 3,4 | 5,6 | 5,8 | 7,4 | 3,9 | 3,5 | 3,6 | 5 | 4,4 | 1,9 | 1,9 |
| 9 | Ֆիլմեր, մուլտեր, տեսաֆիլմեր, սերիալներ | 658,5 | 69,9 | 56,2 | 53,3 | 51,9 | 54,9 | 56,9 | 57,5 | 51,1 | 51,6 | 53,1 | 50,7 | |
| 10 | Համերգներ և երաժշտ. ընդմիջումներ | 78,2 | 13,9 | 10,5 | 7,3 | 5 | 8,4 | 4 | 6,3 | 3,7 | 3,8 | 6,3 | 2,6 | 6,5 |
| 11 | Արտ-13 | 68,9 | 2,8 | 7,5 | 6,2 | 4,2 | 8 | 7,2 | 8,2 | 8,1 | 4 | 5,3 | 3,6 | 3,7 |
| 12 | Անոնս | 33,4 | 2,8 | 2,4 | 2,8 | 2,6 | 2,7 | 2,5 | 2,5 | 2,8 | 2,3 | 2,6 | 3,7 | 3,4 |
| 13 | Կրկնվող հաղորդումներ | 20,2 | 3,2 | 0,6 | 2,3 | 0,6 | 3,3 | 1,8 | 1,9 | 0,7 | 1,3 | 1,7 | 2,8 | |
| 14 | Այլ հաղորդումներ (ներկայացում, ֆուտբոլ, մարաթոն և այլն) | 42 | 1,6 | 0,7 | 5,6 | 7,9 | 3,4 | 2 | 3,6 | 3,4 | 1,4 | 2,9 | 5 | 4,1 |
| Ընդամենը` | 1478,4 | 137,9 | 120,4 | 131,8 | 66 | 125,5 | 121,1 | 124,5 | 122,7 | 109,1 | 109,6 | 121,8 | 134 | |
