ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ

ՎՃՌԱԲԵԿ ԴԱՏԱՐԱՆ

Ո Ր Ո Շ ՈՒ Մ

ՀԱՆՈՒՆ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ

Հայաստանի Հանրապետության վճռաբեկ դատարանի քաղաքացիական և վարչական պալատը (այսուհետ՝ Վճռաբեկ դատարան)

2009 թվականի հոկտեմբերի 16-ին

դռնբաց դատական նիստում, քննելով ՀՀ ֆինանսների նախարարության վճռաբեկ բողոքը ՀՀ վարչական դատարանի 22.04.2009 թվականի վճռի դեմ՝ ըստ հայցի «Կնիք» ՓԲԸ-ի (այսուհետ՝ Ընկերություն) սնանկության գործով կառավարիչ Լևոն Պետրոսյանի (այսուհետ՝ Կառավարիչ) ընդդեմ ՀՀ կառավարությանն առընթեր հարկային պետական ծառայության (այսուհետ՝ Ծառայություն), երրորդ անձ ՀՀ ֆինանսների նախարարության (այսուհետ՝ Նախարարություն)՝ Ծառայության անգործությունը վիճարկելու պահանջի մասին,

 ՊԱՐԶԵՑ

1. Գործի դատավարական նախապատմությունը

Դիմելով դատարան՝ Կառավարիչը պահանջել է պարտավորեցնել Ծառայությանն Ընկերության ունեցած 2.902.345,6 ՀՀ դրամ գերավճարը փոխանցել սնանկության հատուկ հաշվին:

ՀՀ վարչական դատարանի (այսուհետ՝ Դատարան) 22.04.2009 թվականի վճռով Կառավարչի հայցը բավարարվել է:

Սույն գործով վճռաբեկ բողոք է ներկայացրել Նախարարությունը:

Վճռաբեկ բողոքի պատասխան է ներկայացրել Կառավարիչը:

2. Վճռաբեկ բողոքի հիմքերը, հիմնավորումները և պահանջը

Սույն վճռաբեկ բողոքը քննվում է հետևյալ հիմքի սահմաններում ներքոհիշյալ հիմնավորումներով.

Դատարանը չի կիրառել «Հարկերի մասին» ՀՀ օրենքի 16-րդ հոդվածի 1-ին և 2-րդ պարբերությունները, 33-րդ հոդվածի 1-ին, 3-րդ, 4-րդ և 5-րդ պարբերությունները, «Հարկերի մասին» ՀՀ օրենքի 1-ին հավելվածի 1.4-րդ կետի «բ» ենթակետը, 5.1-րդ, 5.4-րդ, 6-րդ, 6.1-րդ, 6.2-րդ, 6.3-րդ կետերը, «Ավելացված արժեքի հարկի մասին» ՀՀ օրենքի 25-րդ հոդվածի 1-ին, 2-րդ և 3-րդ պարբերությունները, որոնք պետք է կիրառեր:

Բողոք բերած անձը նշված պնդումը պատճառաբանում է հետևյալ փաստարկներով.

ՀՀ պետական բյուջե որևէ հարկային պարտավորության համար ավել վճարված տնտեսվարող սուբյեկտի անձնական հաշվի քարտերում առկա գումարները միայն այն դեպքում կճանաչվեն գերավճար և նրանց նկատմամբ կծագի տնտեսվարող սուբյեկտի՝ գերավճարի նկատմամբ գույքային իրավունքը, երբ ՀՀ կառավարությանն առընթեր պետական եկամուտների կոմիտեի կողմից համապատասխան ուսումնասիրության (ստուգման) արդյունքում կազմվի եզրակացություն կամ ակտ, որը սույն գործի շրջանակներում բացակայում է: Ուստի Ընկերության որևէ իրավունք սույն վարչական գործի շրջանակներում քննության առարկա դարձած գումարի նկատմամբ չի ծագել։

«Սնանկության մասին» ՀՀ օրենքի 19-րդ հոդվածի 2-րդ մասի, 39-րդ հոդվածի 1-ին մասի և «Հարկերի մասին» ՀՀ օրենքի նշված դրույթների միջև առկա հակասության պայմաններում, ղեկավարվելով «Իրավական ակտերի մասին» ՀՀ օրենքի 24-րդ հոդվածի 7-րդ կետով և հաշվի առնելով, որ գերավճարը Ընկերության ակտիվ է և տվյալ դեպքում վերջինիս համար նախընտրելի նորմ կարող է դիտվել Ընկերության գերավճարի առկայության փաստի ճանաչումը, որը հնարավորություն կտա Կառավարչին տնօրինել Ընկերության ակտիվները և դրանք ուղղել պարտատերերի պահանջների բավարարմանը, ակնհայտ է, որ Ընկերության մոտ առկա գերավճարների և առկա հարկային պարտավորությունների հստակ տվյալներն ստանալու համար անհրաժեշտ է, որպեսզի Ծառայության կողմից անցկացվի ոաումնասիրություն կամ ստուգում՝ պարզելով, թե ինչքան է կազմում Ընկերության գերավճարի, ինչպես նաև հարկային պարտավորությունների չափը, որի արդյունքում միայն Կառավարչի մոտ կծագի գերավճարը պահանջելու իրավունքը, իսկ պետական մարմնի մոտ համապատասխանաբար՝ գերավճարները վերադարձնելու պարտավորությունը։

Վերոգրյալի հիման վրա բողոք բերած անձը պահանջել է բեկանել Դատարանի 22.04.2009 թվականի վճիռը և այն փոփոխել՝ Կառավարչի հայցը մերժել:

2.1. Վճռաբեկ բողոքի պատասխանի հիմքերը և փաստարկները

Ընկերության կողմից կատարվել են «Հարկերի մասին» ՀՀ օրենքի 16-րդ հոդվածով նախատեսված հարկային պարտավորությունները և Ընկերության կողմից վճարված գերավճարները ենթակա են վերադարձման։ Կառավարչի կողմից 14.04.2008 թվականին «Հարկերի մասին» ՀՀ օրենքով սահմանված կարգով դիմում է ներկայացվել Ծառայության Մյասնիկյանի հարկային տեսչություն, որով խնդրվել է վերադարձնել Ընկերության կողմից վճարված 2.902.345 ՀՀ դրամ գերավճարն Ընկերության սնանկության հաշվին։ Ներկայացված դիմումին Ծառայության Մյասնիկյանի հարկային տեսչությունը պարտավոր էր ընթացք տալ` այն ստանալուց հետո 30-օրյա ժամկետում, ինչպես սահմանված է «Վարչարարության հիմունքների և վարչական վարույթի մասին» ՀՀ օրենքով և «Հարկերի մասին» ՀՀ օրենքի 33-րդ հոդվածի 1-ին մասով, սակայն դիմումին ոչ մի պատասխան չի տրվել, այսինքն` պետական մարմնի կամ նրա պաշտոնական անձի կողմից ցուցաբերվել է անգործություն։

3. Վճռաբեկ բողոքի քննության համար նշանակություն ունեցող փաստերը

Վճռաբեկ բողոքի քննության համար էական նշանակություն ունեն հետևյալ փաստերը՝

1) ՀՀ տնտեսական դատարանի 10.12.2007 թվականի թիվ ՏՍ-1312 վճռով Ընկերությունը ճանաչվել է սնանկ: ՀՀ տնտեսական դատարանի 26.12.2007 թվականի որոշմամբ Լևոն Պետրոսյանը նշանակվել է Ընկերության սնանկության գործով կառավարիչ (գ.թ. 6):

2) Երևանի քաղաքացիական դատարանի 21.02.2008 թվականի որոշմամբ հաստատվել է Ընկերության պահանջների վերջնական ցուցակը հետյալ կերպ. ՀՀ պետական բյուջե (դատական ծախս)՝ 500.000 ՀՀ դրամ, Ծառայության Մյասնիկյանի հարկային տեսչություն (այսուհետ՝ Տեսչություն)՝ 415.419 ՀՀ դրամ, Իրինա Քոչարյան՝ 36.168.000 ՀՀ դրամ (գ.թ. 7):

3) Կառավարչի լիազորությունների շրջանակներում կատարված՝ պարտապանի ֆինանսական գործունեության ուսումնասիրությամբ պարզվել է, որ Ընկերությունը 30.01.2008 թվականի դրությամբ ունի գերավճար ԱԱՀ-ի գծով՝ 2.634.583,6 ՀՀ դրամ, շահութահարկի գծով՝ 258.600 ՀՀ դրամ, պարտադիր սոցիալական ապահովության վճարների գծով՝ 9.162 ՀՀ դրամ, ինչպես նաև չկատարված հարկային պարտավորություններ, որից եկամտահարկի գծով ապառք՝ 349.260 ՀՀ դրամ, տույժ՝ 108.445 ՀՀ դրամ:

4) Տեսչությանը հասցեագրված Կառավարչի 14.04.2008 թվականի դիմումի համաձայն՝ Կառավարիչը խնդրել է վերադարձնել Ընկերության 2.902.345,6 ՀՀ դրամ գերավճարը՝ գումարը փոխանցելով պարտապանի սնանկության հատուկ հաշվին (գ.թ. 9):

4. Վճռաբեկ դատարանի պատճառաբանությունները և եզրահանգումները

Քննելով վճռաբեկ բողոքը վերը նշված հիմքի սահմաններում՝ Վճռաբեկ դատարանը գտնում է, որ այն հիմնավոր է հետևյալ պատճառաբանությամբ.

Գերավճարի հաշվանցման և (կամ) վերադարձման կապակցությամբ առաջացող հարաբերությունները կարգավորվում են «Հարկերի մասին» ՀՀ օրենքի, ինչպես նաև «Հարկերի մասին» ՀՀ օրենքի բաղկացուցիչ մասը կազմող 1-ին հավելվածով (այսուհետ՝ Հավելված), որոնցով սահմանվում է պետական բյուջե վճարվող հարկերի գումարներն օրենքով սահմանված դեպքերում հարկ վճարողի կամ հաշվանցման և (կամ) վերադարձի իրավունք ձեռք բերողի պետական բյուջեի հանդեպ այլ պարտավորությունների դիմաց հաշվանցման և (կամ) վերադարձման կարգը:

«Հարկերի մասին» ՀՀ օրենքի 33-րդ հոդվածի համաձայն՝ հարկային օրենսդրությամբ սահմանված կարգով հաշվարկված որևէ հարկային պարտավորություններից ավելի վճարված գումարները (գերավճարները) հարկային տեսչության կողմից հաշվանցվում են հարկ վճարողի այլ հարկային պարտավորությունների հաշվին կամ վերադարձվում են ոչ ուշ, քան վերադարձման մասին հարկ վճարողի դիմումը ստանալուց հետո 30 օրվա ընթացքում:

Հարկային պարտավորությունների սահմանված չափից ավել վճարված գումարները, ինչպես նաև հարկ վճարողի այլ հարկային պարտավորությունների դիմաց հաշվանցման և (կամ) վերադարձման ենթակա այլ գումարները հաշվանցվում են հարկ վճարողի հաշվարկված տույժերի, տուգանքների, ապա հարկերի գումարների հաշվին:

Հարկային օրենսդրությամբ այլ բան սահմանված չլինելու դեպքում հաշվարկված հարկային պարտավորությունների սահմանված չափից ավել վճարված գումարները վերադարձվում են այն դեպքերում, եթե հարկ վճարողի կողմից կատարվել են նույն օրենքի 16-րդ հոդվածում նշված հարկային պարտավորությունները:

Օրենքով սահմանված դեպքերում ավելացված արժեքի հարկի և ակցիզային հարկի գերավճարից տարբերվող գումարները, շահութահարկի, եկամտահարկի գծով տարեկան կանխավճարային մուծումների, ինչպես նաև օրենքով սահմանված՝ հարկի նվազագույն չափի և վերջնական հարկային պարտավորության միջև առաջացող դրական տարբերությունը հաշվանցվում է նույն հոդվածով սահմանված կարգով, եթե այդ հարկատեսակների մասին օրենքներով այլ բան նախատեսված չէ:

Հարկատեսակների այն գումարները, որոնց վճարման նկատմամբ վերահսկողությունն իրականացնում է հարկային մարմինը, հաշվանցվում և (կամ) վերադարձվում են նույն օրենքի բաղկացուցիչ մասը կազմող 1-ին հավելվածով սահմանված կարգով և ժամկետներում:

«Ավելացված արժեքի հարկի մասին» ՀՀ օրենքի 25-րդ հոդվածի 3-րդ մասի համաձայն՝ ԱԱՀ-ի գումարների հաշվին հարկ վճարողի այլ հարկային պարտավորությունների դիմաց հաշվանցման և (կամ) վերադարձման ենթակա գումարի մեծությունը որոշվում է հարկային հաշվանցումների ուսումնասիրությամբ և (կամ) ստուգմամբ՝ «Հարկերի մասին» ՀՀ օրենքով սահմանված կարգով:

«Հարկերի մասին» ՀՀ օրենքի 33-րդ հոդվածի 5-րդ մասի համաձայն՝ հարկատեսակների այն գումարները, որոնց վճարման նկատմամբ վերահսկողությունն իրականացնում է հարկային մարմինը հաշվանցվում և (կամ) վերադարձվում են նույն օրենքի բաղկացուցիչ մասը կազմող 1-ին հավելվածով սահմանված կարգով և ժամկետներում։

«Հարկերի մասին» ՀՀ օրենքի 1-ին հավելվածի 1.4-րդ կետի համաձայն՝ նույն կարգին համապատասխան հաշվանցվում և (կամ) հարկ վճարողին վերադարձվում են նաև՝ ա) սահմանված չափից ավել վճարված շահութահարկը, եկամտահարկը, ավելացված արժեքի հարկը, ակցիզային հարկը, հարկերին փոխարինող հաստատագրված վճարները, պարզեցված հարկը, հարկային մարմնի միջոցով պետական բյուջե հավաքագրվող գույքահարկը և հողի հարկը, բ) ավելացված արժեքի հարկի զրոյական դրույքաչափով հարկվող գործարքների (բացառությամբ սև և գունավոր մետաղների ջարդոնի արտահանման գործարքների) մասով հարկ վճարողի այլ հարկային պարտավորությունների դիմաց հաշվանցման և (կամ) վերադարձման ենթակա ավելացված արժեքի հարկը:

«Հարկերի մասին» ՀՀ օրենքի 1-ին հավելվածի 5.1-րդ կետի համաձայն՝ հարկ վճարողի այլ հարկային պարտավորությունների դիմաց հաշվանցումը և (կամ) վերադարձը իրականացվում են գերավճարի և (կամ) գերավճարից տարբերվող գումարի մնացորդի այն մասով, որը, օրենքով սահմանված պահանջներին համապատասխան, սույն կարգին համապատասխան հարկային մարմնի կողմից համարվել է հաշվանցման և (կամ) վերադարձման ենթակա:

Նույն հավելվածի 5.4-րդ կետի համաձայն՝ հարկ վճարողի այլ հարկային պարտավորությունների դիմաց հաշվանցումը և (կամ) վերադարձը կարող են հիմնավորված համարվել միայն ստուգման (վերստուգման) արդյունքներով: Գերավճարի կամ գերավճարից տարբերվող գումարով հարկ վճարողի այլ հարկային պարտավորությունների դիմաց փաստացի հաշվանցումը և (կամ) վերադարձը՝ հաշվանցման և (կամ) վերադարձի հիմնավորվածության արձանագրում չէ:

Նույն հավելվածի 6.2-րդ կետի համաձայն՝ վճարողի այլ պարտավորությունների դիմաց հաշվանցումը և (կամ) վերադարձն իրականացվում են հարկային մարմնի կողմից համապատասխան եզրակացություն կազմելու միջոցով: Կամերալ ուսումնասիրություն կամ հարկային հաշվանցումների և (կամ) վերադարձի ուսումնասիրություն անցկացվելու դեպքերում եզրակացությունը կազմվում է արձանագրության, իսկ համապատասխան ստուգում անցկացնելու դեպքում՝ ստուգման ակտի հիման վրա: Նույն մասում նշված եզրակացության ձևերը սահմանում է հարկային մարմինը՝ դրանք համաձայնեցնելով ՀՀ ֆինանսների և էկոնոմիկայի նախարարության հետ:

Նույն հավելվածի 16.2-րդ կետի համաձայն՝ հաշվանցում կամ վերադարձ կատարելու մասին հարկային (տարածքային) մարմնի կազմած եզրակացությունը, իսկ մեկից ավելի եզրակացությունների առկայության դեպքում՝ եզրակացությունների մասին ամփոփ տեղեկանքը՝ ոչ ուշ, քան որևէ եզրակացություն կազմելուն հաջորդող երրորդ աշխատանքային օրն ուղարկվում է վերադաս հարկային մարմին՝ եզրակացությունների հիման վրա հաշվանցումները և (կամ) վերադարձներն օրենքով սահմանված պահանջներին կատարելու հանգամանքներն ստուգելու և հաշվառում իրականացնելու համար: Կատարվող հաշվանցումները կամ վերադարձը վերադաս հարկային մարմնի կողմից ընդունվելու դեպքում եզրակացությունը կամ եզրակացությունների մասին ամփոփ տեղեկանքը, ոչ ուշ, քան այն ստանալու օրվան հաջորդող հինգերորդ աշխատանքային օրն ուղարկվում է Հայաստանի Հանրապետության ֆինանսների և էկոնոմիկայի նախարարություն:

Նույն հավելվածի 16.6-րդ կետի համաձայն՝ եզրակացությունները կամ եզրակացությունների մասին ամփոփ տեղեկանքներն ստանալուց հետո Հայաստանի Հանրապետության ֆինանսների և էկոնոմիկայի նախարարությունը գումարների վերադարձման համար օրենքով սահմանված ժամկետներում (այդ ժամկետների ավարտից ոչ ուշ) իրականացնում է գումարների վերադարձը:

Միաժամանակ, պարտադիր սոցիալական ապահովության վճարների գծով գերավճարի հաշվանցման և (կամ) վերադարձման կապակցությամբ առաջացող հարաբերությունները կարգավորվում են «Պարտադիր սոցիալական ապահովության վճարների մասին» ՀՀ օրենքի, ինչպես նաև «Պարտադիր սոցիալական ապահովության վճարների մասին» ՀՀ օրենքի բաղկացուցիչ մասը կազմող 1-ին հավելվածով, որով սահմանվում է վճարվող պարտադիր սոցիալական ապահովության վճարների գումարներն օրենքով սահմանված դեպքերում ապահովադրի կամ հաշվանցման և (կամ) վերադարձի իրավունք ձեռք բերողի պետական բյուջեի հանդեպ այլ պարտավորությունների դիմաց հաշվանցման և (կամ) վերադարձման կարգը:

«Պարտադիր սոցիալական ապահովության վճարների մասին» ՀՀ օրենքի 7-րդ հոդվածի համաձայն՝ ապահովադրի սոցիալական վճարների պարտավորությունների դիմաց հաշվանցումը, սոցիալական վճարների գերավճարի հաշվին հարկային պարտավորությունների դիմաց հաշվանցումը կամ վերադարձն իրականացվում է նույն օրենքի բաղկացուցիչ մասը կազմող հավելված 1-ով սահմանված կարգով և ժամկետներում:

«Պարտադիր սոցիալական ապահովության վճարների մասին» ՀՀ օրենքի 1-ին հավելվածի 5.1-րդ կետի համաձայն՝ ապահովադրի հարկային պարտավորությունների դիմաց հաշվանցումը և (կամ) վերադարձն իրականացվում են գերավճարի գումարի մնացորդի այն մասով, որը, օրենքով սահմանված պահանջներին և սույն կարգին համապատասխան, հարկային մարմնի կողմից համարվել է հաշվանցման և (կամ) վերադարձման ենթակա:

Նույն հավելվածի 5.3-րդ կետի համաձայն՝ ապահովադրի հարկային պարտավորությունների դիմաց հաշվանցումը և (կամ) վերադարձը կարող են հիմնավորված համարվել միայն ստուգման (վերստուգման) արդյունքներով:

Նույն հավելվածի 6.2-րդ կետի համաձայն՝ ապահովադրի հարկային պարտավորությունների դիմաց հաշվանցումը և (կամ) վերադարձն իրականացվում են հարկային մարմնի կողմից համապատասխան եզրակացություն կազմելու միջոցով: Կամերալ ուսումնասիրություն կամ սոցիալական վճարների հաշվանցումների և (կամ) վերադարձի ուսումնասիրություն անցկացվելու դեպքերում եզրակացությունը կազմվում է արձանագրության, իսկ համապատասխան ստուգում անցկացնելու դեպքում՝ ստուգման ակտի հիման վրա:

Նույն հավելվածի 15.2-րդ կետի համաձայն՝ հաշվանցում կամ վերադարձ կատարելու մասին հարկային (տարածքային) մարմնի կազմած եզրակացությունը (իսկ մեկից ավելի եզրակացությունների առկայության դեպքում՝ եզրակացությունների մասին ամփոփ տեղեկանքը) ոչ ուշ, քան որևէ եզրակացություն կազմելուն հաջորդող երրորդ աշխատանքային օրն ուղարկվում է վերադաս հարկային մարմին՝ եզրակացությունների հիման վրա հաշվանցումները և (կամ) վերադարձերն օրենքով սահմանված պահանջներին կատարելու հանգամանքներն ստուգելու և հաշվառում իրականացնելու համար: Կատարվող հաշվանցումները կամ վերադարձը վերադաս հարկային մարմնի կողմից ընդունվելու դեպքում եզրակացությունը կամ եզրակացությունների մասին ամփոփ տեղեկանքը ոչ ուշ, քան այն ստանալու օրվան հաջորդող հինգերորդ աշխատանքային օրն ուղարկվում է Հայաստանի Հանրապետության ֆինանսների նախարարություն:

Նույն հավելվածի 15.6-րդ կետի համաձայն՝ եզրակացությունները կամ եզրակացությունների մասին ամփոփ տեղեկանքներն ստանալուց հետո Հայաստանի Հանրապետության ֆինանսների նախարարությունը գումարների վերադարձման համար օրենքով սահմանված ժամկետներում (դրանց ավարտից ոչ ուշ) իրականացնում է գումարների վերադարձը:

Վերը նշված նորմերի վերլուծությունից հետևում է, որ հարկային օրենսդրությամբ սահմանված կարգով գերավճարները հարկային մարմնի կողմից կարող են հաշվանցվել հարկ վճարողի այլ հարկային պարտավորությունների հաշվին կամ վերադարձվել «Հարկերի մասին» ՀՀ օրենքի 1-ին հավելվածով սահմանված ընթացակարգի իրականացման արդյունքում: Մասնավորապես՝ հարկ վճարողի հարկային պարտավորությունների դիմաց հաշվանցումը և (կամ) վերադարձը կարող է հիմնավորված համարվել ստուգման արդյունքներով՝ հարկային մարմնի կողմից համապատասխան եզրակացություն կազմելու միջոցով, ընդ որում գերավճարների վերադարձն էլ իրականացվում է ՀՀ ֆինանսների նախարարության կողմից: Նույնաբովանդակ սկզբունքներով իրականացվում է նաև պարտադիր սոցիալական ապահովության վճարների գծով գերավճարների վերադարձը, որը կարգավորվում է «Պարտադիր սոցիալական ապահովության վճարների մասին» ՀՀ օրենքի 1-ին հավելվածով:

Այսպիսով, Վճռաբեկ դատարանն արձանագրում է, որ ՀՀ պետական բյուջե որևէ հարկային պարտավորության համար ավել վճարված, տնտեսվարող սուբյեկտի անձնական հաշվի քարտերում առկա գումարները միայն այն դեպքում կարող են ճանաչվել գերավճար և դրանց նկատմամբ ծագել տնտեսվարող սուբյեկտի՝ գերավճար ունենալով պայմանավորված գույքային իրավունքը, ինչպես նաև նրանց նկատմամբ տարածվել գերավճարների վերադարձմանը վերաբերող իրավական ռեժիմը, երբ ՀՀ ԿԱ պետական եկամուտների կոմիտեի կողմից համապատասխան ուսումնասիրության արձանագրության կամ ստուգման ակտի հիման վրա կազմվել է եզրակացություն:

Մինչդեռ, սույն գործի փաստերից հետևում է, որ Ընկերության գերավճարի վերադարձման օրենքով սահմանված ընթացակարգը չի պահպանվել, ինչպես նաև առկա չէ հարկային մարմնի կողմից համապատասխան ուսումնասիրության կամ ստուգման արդյունքում կազմված եզրակացություն, հետևաբար Ընկերության գերավճարը վերադարձնելու մասին Կառավարչի կողմից դիմում ներկայացնելը չէր կարող հանգեցնել օրենքով սահմանված հարկային պարտավորություններից ավելի վճարված գումարները (գերավճարները) և պարտադիր սոցիալական ապահովության վճարների գծով գերավճարները վերադարձնելուն:

Բացի այդ, Վճռաբեկ դատարանն արձանագրում է, որ «Հարկերի մասին» ՀՀ օրենքի 33-րդ հոդվածով սահմանված հարկային պարտավորությունների սահմանված չափից ավել վճարված գումարները վերադարձվում են նույն օրենքի 16-րդ հոդվածում նշված հարկային պարտավորությունները հարկ վճարողի կողմից կատարվելու դեպքում, մինչդեռ սույն գործի փաստերից հետևում է, որ Ընկերությունն ունի չկատարված հարկային պարտավորություններ:

Այսպիսով, վճռաբեկ բողոքի հիմքի առկայությունը Վճռաբեկ դատարանը դիտում է բավարար՝ ՀՀ վարչական դատավարության օրենսգրքի 118-րդ հոդվածի, ՀՀ քաղաքացիական դատավարություն օրենսգրքի 227-րդ հոդվածի ուժով Վարչական դատարանի վճիռը բեկանելու համար:

Միաժամանակ, Վճռաբեկ դատարանը գտնում է, որ տվյալ դեպքում անհրաժեշտ է կիրառել ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 240-րդ հոդվածի 1-ին կետի 4-րդ ենթակետով սահմանված՝ ստորադաս դատարանի դատական ակտը փոփոխելու ՀՀ վճռաբեկ դատարանի լիազորությունը հետևյալ հիմնավորմամբ.

ՀՀ Սահմանադրության 19-րդ հոդվածի և «Մարդու իրավունքների և հիմնարար ազատությունների պաշտպանության մասին» եվրոպական կոնվենցիայի (այսուհետ՝ Կոնվենցիա) 6-րդ հոդվածի համաձայն՝ յուրաքանչյուր ոք ունի ողջամիտ ժամկետում իր գործի քննության իրավունք: Վճռաբեկ դատարանը գտնում է, որ գործը ողջամիտ ժամկետում քննելը հանդիսանում է ՀՀ Սահմանադրության և Կոնվենցիայի վերը նշված հոդվածով ամրագրված անձի արդար դատաքննության իրավունքի տարր, հետևաբար գործի անհարկի ձգձգումները վտանգ են պարունակում նշված իրավունքի խախտման տեսանկյունից: Տվյալ դեպքում, Վճռաբեկ դատարանի կողմից ստորադաս դատարանի դատական ակտը փոփոխելը բխում է արդարադատության արդյունավետության շահերից: Դատական ակտը փոփոխելիս Վճռաբեկ դատարանը հիմք է ընդունում սույն որոշման պատճառաբանությունները, ինչպես նաև գործի նոր քննության անհրաժեշտության բացակայությունը:

Ելնելով վերոգրյալից և ղեկավարվելով ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 240-241²-րդ հոդվածներով՝ Վճռաբեկ դատարանը

 ՈՐՈՇԵՑ

1. Վճռաբեկ բողոքը բավարարել: Բեկանել ՀՀ վարչական դատարանի 22.04.2009 թվականի վճիռը և այն փոփոխել. «Կնիք» ՓԲԸ-ի սնանկության գործով կառավարիչ Լևոն Պետրոսյանի հայցը մերժել:

2. «Կնիք» ՓԲԸ-ից հօգուտ ՀՀ ֆինանսների նախարարության բռնագանձել 20.000 ՀՀ դրամ՝ վճռաբեկ բողոքի համար վճարած պետական տուրքի գումարը:

3. Որոշումն օրինական ուժի մեջ է մտնում հրապարակման պահից, վերջնական է և ենթակա չէ բողոքարկման: